1983 թուական
1983 թուական, ոչ նահանջ տարի, 20րդ դարու 83րդ տարին է
Դէպքեր
ԽմբագրելԱստոյգ ամսաթիւով
Խմբագրել- Բիրին Ազգային Պուրակը Եունեսքոյի Համաշխարհային Ժառանգութեան Յուշարձան կը յայտարարուի։
Փետրուար
Խմբագրել- 13 Փետրուար՝ Իտալիոյ Թորինոյին մէջ սինեմայի ներսը ծագած հրդեհի զոհ դարձաւ 64 մարդ
Մարտ
Խմբագրել- 21 Մարտ՝ Եամուսուքրոյ քաղաքը պաշտօնապէս դարձաւ Քոթ տ'Իվուարի վարչական մայրաքաղաքը
Ապրիլ
Խմբագրել- 18 Ապրիլ՝
- Պէյրութին մէջ Միացեալ նահանգներու դեսպանատան վրայ իրականացուած յարձակումին զոհ դարձաւ 63 մարդ
- Ուոլթ Տիզնի Ընկերութիւնը հիմնեցաւ Disney Channel հեռուստակապուղին
Յունիս
Խմբագրել- 18 Յունիս՝ Պահաի հաւատքին անդամակցելու պատճառաւ իրանցի անչափահաս Մոնայ Մահմուտնիժատը եւ եւս ինը այլ կանայք կախաղան հանուեցան
Յուլիս
Խմբագրել- 15 Յուլիս՝ Փարիզի Օրլի օդակայանի վրայ ԱՍԱԼԱ զինուած խմբաւորման կատարած յարձակումի հետեւանքով սպաննուեցաւ 8 հոգի
- 21 Յուլիս՝ Անթարքթիքայի Վոսթոք կայանին մէջ գրանցուեցաւ Երկիրին վրայի ամենացածր ջերմաստիճանը՝ −89.2 °C
Աւգոստոս
Խմբագրել- 30 Օգոստոս՝ Կայոն Պլաֆըրտը Guion Bluford դարձաւ առաջին ափրիկէամերիկացի աստղանաւորդը
Սեպտեմբեր
Խմբագրել- 1 Սեպտեմբեր՝ Սառը պատերազմ. Հարաւքորէական օդանաւը, որ մուտք գործած էր Խորհրդային Միութեան օդային տարածք, խոցուեցաւ խորհրդային ռազմական օդոյժին կողմէ, զոհուեցան օդանաւին վրայի բոլոր 269 հոգիները
- 19 Սեպտեմբեր՝ Սէյնթ Քիթս եւ Նեւիսը ստացաւ անկախութիւն
- 23 Սեպտեմբեր՝ Միացեալ Արաբական Էմիրութիւններուն մէջ պայթիւնէ խորտակուեցաւ ճամբորդային օդանաւ մը, զոհերուն քանակը՝ 117
Հոկտեմբեր
Խմբագրել- 21 Հոկտեմբեր՝ Կշիռներու եւ Չափերու 17րդ համաժաղովին մեթրի չափը որոշուեցաւ որպէս դատարկութեան մէջ երկվայրկեանի 1/299,792,458 մասի ընթացքին լոյսին անցած ճամբայ
- 23 Հոկտեմբեր՝ ինքնասպանի մը կազմակերպած պայթիւնէ Պէյրութին մէջ եղան աւերածութիւններ ֆրանսական բանակի եւ ամերիկեան ծովային ոյժերու զորանոցներէն ներս, սպաննուեցան ամերիկացի 241 ծառայողներ, 58 ֆրանսացի զինուորականներ եւ լիբանանցի 6 քաղաքացիներ
Նոյեմբեր
Խմբագրել- 15 Նոյեմբեր՝ Կիպրոսի թուրքական մասը հռչակեցաւ անկախութիւն
- 19 Նոյեմբեր՝ Խորհրդային Վրաստանին մէջ ճամբորդային օդանաւի մը առեւանգման փորձ կատարուեցաւ
Դեկտեմբեր
Խմբագրել- 17 Դեկտեմբեր՝ Մատրիտին պարասրահներուն մեկին ներս հրդեհի զոհ դարձաւ 83 հոգի
- 31 Դեկտեմբեր՝ Պրունէյը ստացաւ անկախութիւն Միացեալ Թագաւորութենէ
Ծնունդներ
Խմբագրել Տե՛ս նաեւ՝ Ստորոգութիւն:1983 ծնունդներ
Յունուար
Խմբագրել- 15 Յունուար Ճուլիա Ֆիշըր Julia Fischer գերմանացի ջութակահար եւ դաշնակահար
- 17 Յունուար Ալվարօ Արպելոա Álvaro Arbeloa Coca սպանացի ֆութպոլիստ
Մարտ
Խմբագրել- 3 Մարտ Տիգրան Մարտիրոսեան հայ ծանրաբարձ
Ապրիլ
Խմբագրել- 1 Ապրիլ Սերկէյ Լազարեւ Сергей Лазарев ռուս երգիչ, դերասան
- 13 Ապրիլ Գլոտիօ Պրավօ Claudio Bravo սպանացի ֆութպոլիստ
Մայիս
Խմբագրել- 13 Մայիս Նիենիերի Եայա Թուրէ Gnégnéri Yaya Touré իւուըրցի ֆութպոլիստ
Յունիս
Խմբագրել- 19 Յունիս Մաքլըմոր Macklemore ամերիկացի ռափեր եւ երաժիշտ
- 30 Յունիս Անժելա Սարաֆեան Angela Sarafyan հայաստանեան ծնունդով ամերիկացի դերասանուհի
Յուլիս
Խմբագրել- 9 Յուլիս Լուսիա Միքարելլի Lucia Micarelli ամերիկացի ջութակահարուհի
Սեպտեմբեր
Խմբագրել- 12 Սեպտեմբեր Ռեզա Զարրապ رضا ضراب Rıza Sarraf Reza Zarrab թուրքիացի գործարար
- 27 Սեպտեմբեր Էմի Ուայնհաուս Emy Winehouse (մ.2011) պրիթանացի երգչուհի
Սեպտեմբեր
Խմբագրել- 20 Դեկտեմբեր Ճոնա Հիլ Jonah Hill ամերիկացի դերասան
Մահեր
Խմբագրել Տե՛ս նաեւ՝ Ստորոգութիւն:1983 մահեր
Յունուար
Խմբագրել- 1 Յունուար Հայկ Գ. Մելքոնեան (ծն.1923, Հալէպ) պատմաբան եւ ասորագէտ
Մարտ
Խմբագրել- 6 Մարտ Քեթի Պերպերեան Catherine Anahid "Cathy" Berberian (ծն.1925) ամերիկացի հայազգի դասական երգչուհի
Մայիս
Խմբագրել- 13 Մայիս Ակոբ Ակոբով (ծն.1904 Պուլկարիա) հայ ամերիկացի քանդակագործ
Յունիս
Խմբագրել- 9 Յունիս Արամ Ղանալանեան (ծն.1909 Ախալցխա) հայագէտ, բանագէտ
- 18 Յունիս Վահէ Հայկ (ծն.1896 Խարբերդ) ամերիկահայ արձակագիր
- 27 Յունիս Ասատուր Շ․ Մնացականեան (ծն.1912) ձեռագրագէտ-մատենագէտ, աղբիւրագէտ
Յուլիս
Խմբագրել- 27 Յուլիս
- Լիզպոնի գործողութեան զոհեր՝
- Արա Քըրճըլեան (ծն.1963 Պէյրութ)
- Վաչէ Տաղլեան (ծն.1964 Պէյրութ)
Աւգոստոս
Խմբագրել- 8 Օգոստոս Գոհար Ազնաւուրեան (ծն.1906 Բաբերդ Օսմ.Կայսրութիւն) արխիւագէտ, խմբագիր
Հոկտեմբեր
Խմբագրել- 26 Հոկտեմբեր՝ Մկրտիչ Մ․ Մկրեան (ծն.1907) հայ գրականագէտ
Անստոյգ օրով
Խմբագրել- Շահան Նաթալի (Յակոբ Տէր Յակոբեան, ծն.1884 Խարբերդ, Արեւմ.Հայաստան) գրող, փիլիսոփայ
- Վահրամ Մավեան (ծն.1926) սփիւռքահայ բանաստեղծ եւ արձակագիր