Ռեզա Զարրապ (պարս․՝ رضا ضراب, թրք.՝ Rıza Sarraf, անգլերէն՝ Reza Zarrab;[1] ծնած 12 Սեպտեմբեր 1983 Թաւրիզին մէջ, Իրան), թուրքիացի գործարար: Ունի քառակի՝ Իրանի, Ազրպէյճանի, Թուրքիայի, Մասետոնիոյ քաղաքացիութիւն:[2][3]

Ռեզա Զարրապ
Ծնած է 12 Սեպտեմբեր 1983
Ծննդավայր Թաւրիզ Իրան
Քաղաքացիութիւն  Իրան Իրան
 Թուրքիա Թուրքիա
 Ազրպէյճան Ազրպէյճան
Կաղապար:Country data Մակեդոնիա Մասետոնիա
Մայրենի լեզու թրքերէն
Մասնագիտութիւն ձեռնարկատէր, գործարար
Ամուսին Էպրու Կիւնտեշ (ամս.2001)
Ծնողներ Հոսէյն Զարրապ
Երեխաներ 1

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Զարրապ ծնած է Թաւրիզ իրանեան ազրէյճանցիներեւ ընտանիքին մէջ[4] եւ հասակ առած է Ազրպէյճանի եւ Թուրքիոյ մէջ։ Ապա Իսթանպուլին մէջ բնակուելով ստացած է Ազրպէյճանի եւ Թուրքիոյ երկքաղաքացիութիւն:[5]
2008-ին Ռեզա Զարրապը ամուսնացած է թրքուհի պոպ աստղ Էպրու Կիւնտեշին հետ (թրք.՝ Ebru Gündeş) եւ ունեցած է զաւակ մը 2011-ին:[6]

Գործունէութիւն Խմբագրել

Անոր հայրը, Հոսէյն Զարրապ, սերտ կապեր ունեցած է Մահմուտ Ահմատինեժատին հետ[7], Իրանի նախագահը եղած է 2005-էն մինչեւ 2013-ը: ՄՆ ֆինանսներու գերատեսչութիւնը Հոսեյն Զարրապը մեղադրած է ԱՄՆ պատժամիջոցները խախտելով $9.1 միլիոնի վնաս պատճառելու մէջ:[8] Ան իր գործարարութիւնն սկսած է Թուրքիոյ մէջ իր ընկերութիւնով, որուն անունն էր Royal Maritime A.S. եւ որ հիմնած էր իր եղբայր Մոհամետ Զարրաֆին հետ 2010-ին:[9] Զարրապի վարորդը Թուրքիոյ մաքսային անվտանգութեան գործակալութեան կողմէ 2011-ին ձերբակալուած է Թուրքիայէն դէպի Ռուսիա ճամբորդելիս $150 միլիոն կանխիկ ճամպրուկի մէջ տեղափոխելու համար, սակայն, ետոյ ան ազատ արձակուած է Թուրքիոյ պաշտօնեաներուն կողմէ:[10][11] Հափանին տարածած էր փողերու ճամպրուկներով իր նկարները Ֆէյսպուքին մէջ:[12] Ազգային անվտանգութեան գործակալութիւնը յետագային 2013 Ապրիլին կը պնդեր վարչապետ Էրտողանի աշխատակազմի անդամներու հետ Զարրապի կաշառային կապերու մասին:[13] Զարրապը Յունիս 1 2007-ին շնորհուած է Թուրքիոյ «բացառիկ» քաղաքացիութիւն Թուրքիոյ Նախարարներու խորհուրդի որոշումով: Մեղադրական եզրակացութեան մէջ ան կը մեղադրուի Թուրքիոյ քաղաքացիութիւն ստանալու համար $1.5 միլիոն կաշառք տալու:[14]

Ձերբակալութիւն Խմբագրել

19 Մարտ 2016-ին ան ձերբակալուած է Միացեալ նահանգներուն մէջ[15] միջազգային քրէական կազմակերպութեան անդամ ըլլալու մեղադրանքով: Ան մեղադրուած է Իրանի յանդէպ ՄՆ պատժամիջոցները շրջանցելու մէջ եւ փողերու լուացման մէջ անօրինական քրէական արարքներու օգնելով Իրանը խոսափելու պատժամիջոցներէ ներգրաւելով այն ժամանակուայ Թուրքիոյ վարչապետ, ներկայիս նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողանի աշխատակազմի նախարարները:[16][17][18]

Տե՛ս նաեւ՝ Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. «Yolsuzluk operasyonu, Reza Zarrab kimdir»։ Haberturk.com։ 19 December 2013։ արտագրուած է՝ 23 March 2014 
  2. «Turkey corruption allegations included in Reza Zarrab case in US»։ Hürriyet Daily News։ 26 May 2016։ արտագրուած է՝ 28 May 2016 
  3. TM։ «NY court denies bail for Iranian mogul Zarrab, announces US Attorney Bharara – Turkish Minute»։ www.TurkisMminute.com։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  4. «حاشیه‌های بازداشت تاجر ایرانی در ترکیه؛ از بابک زنجانی تا مشایی»։ Iran Wire։ 2013-12-18։ արտագրուած է՝ 2013-12-18 
  5. «ایرانی بازداشت شده در ترکیه 'در مورد دور زدن تحریم‌ها بازجویی شده بود'»։ BBC Persian։ 2013-12-18։ արտագրուած է՝ 2013-12-18 
  6. «Reza Zarrab kimdir? Reza Zarrab'ın hayatı. Ebru Gündeş'in eşi Reza Zarrab»։ iha.com.tr։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  7. mshabani (9 May 2016)։ «The downfall of two Iranian tycoons»։ al-monitor.com։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  8. «Zarrab’ı kim TC vatandaşı yaptı»։ hurriyet.com.tr։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  9. «Archive copy»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-04-17-ին։ արտագրուած է՝ 2017-12-07 
  10. «Gündeş’in eşinin şoförü kaçakçılıktan gözaltında – Magazin Haberleri»։ milliyet.com.tr։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  11. «Şoföründe 150 milyon dolar!»։ haberturk.com։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  12. Radikal։ «Operasyonu başlatan fotoğraf: Facebook'ta balya balya dolar! – Türkiye Haberleri – Radikal»։ radikal.com.tr։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 22 October 2017-ին։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  13. «MİT'ten Erdoğan'a Sarraf raporu – BirGün.net – Halkın Gazetesi BirGün»։ archive.org։ 19 March 2014։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 19 March 2014-ին։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  14. «5 milyon dolara Türk vatandaşı oldular – Son Dakika Haberler»։ milliyet.com.tr։ արտագրուած է՝ 3 November 2017 
  15. «Turkish National Arrested for Conspiring to Evade U.S. Sanctions Against Iran, Money Laundering and Bank Fraud»։ www.justice.gov (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2017-11-30 
  16. http://www.yerakouyn.com/?p=144538[permanent dead link]
  17. «Is corruption suspect's US arrest bad news for Erdogan?»։ Al-Monitor։ 23 March 2016։ արտագրուած է՝ 2016-11-06 
  18. «Iran’s Turkish connection: Golden squeal: Did officials help evade sanctions?»։ The Economist։ 11 June 2016։ արտագրուած է՝ 2016-11-06