Ուիքիփետիա

Էլենա Ֆերանթէ

Էլենա Ֆերանտէ (5 Ապրիլ 1943(1943-04-05)[1], Նէափոլ, Իտալիա), իտալացի գրող: Անոր ստեղծագործութիւնները տպագրուած են 40 երկիրներու մէջ։ 2016-ին ընդգրկուած եղած է Time շաբաթաթերթի կողմէ առանձնացուած աշխարհի ամենաազդեցիկ 100 մարդկանց ցուցակին մէջ[10]:

Էլենա Ֆերանթէ
իտալ.՝ Elena Ferrante
Նաեւ յայտնի է իբրեւ Elena Ferrante
Ծնած է 5 Ապրիլ 1943(1943-04-05)[1] (81 տարեկան)
Ծննդավայր Նէափոլ, Իտալիա
Քաղաքացիութիւն  Իտալիա
Կրօնք Աթէիզմ
Երկեր/Գլխաւոր գործ Troubling Love?, The Days of Abandonment?[2], The Lost Daughter?[3], Frantumaglia: a Writer's Journey?[4], The Lying Life of Adults?[5], Իմ հանճարեղ ընկերուհին?[6], The Story of a New Name?[7], Those Who Leave and Those Who Stay?[8], The Story of the Lost Child?[9], Incidental Inventions?[5] եւ In the Margins: On the Pleasures of Reading and Writing?
Տեսակ էսսե?
Մասնագիտութիւն վիպասան, հեղինակ, թարգմանիչ
Կայքէջ elenaferrante.com​(անգլերէն)

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Էլենա Ֆերանտէն ծնած եւ մեծցած է Նիապոլի մէջ։ Ստացածլ է բանասիրական բարձրագոյն կրթութիւն: Անոր սիրելի գրողն է Էլզա Մորանտէն[11]: Կ՛ենթադրուի, որ Էլենա Ֆերանտէն ստեղծագործական կեղծանուն է, սակայն հեղինակը չի հերքեր կամ հաստատեր այդ ենթադրութիւնը: Կան քանի մը վարկածներ, թէ ով թաքնուած է Ֆերանտէ անուան տակ. ոմանք կ՛ենթադրեն, որ Սանտրօ Ֆեպի եւ Սանտրա Օցոլա ամուսիններն են, որոնք կը ղեկավարեն Edizioni e/o իտալական հրատարակչութիւնը, որտեղ տպագրուած են Ֆերանտէի բոլոր գիրքերը: Համաձայն միւս վարկածի՝ ան իտալացի յայտնի գրող եւ սցենարիստ է, վարկածը կը հիմնուի իտալացի թղթակից Քլաուտիօ Գատիի նիւթերու վրայ, որոնք 2016-ին միաժամանակ հրատարակուած են քանի մը հրատարակչութիւններու մէջ[12][13], վերջինս անշարժ գոյքի գործարքներու եւ ռոյալթիներու վճարումներու վերաբերեալ նիւթական հաշուէտուութիւններու հիման վրայ եզրակացուցած է, որ Ֆերանտէ կեղծանունով կը ներկայանայ հռոմէացի թարգմանիչ Անիտա Ռաճան[14]: Ո՛չ հեղինակը, ո՛չ հրատարակչութիւնը չեն պատասխանած այդ հրատարակութիւններուն[15]:

Աշխատութիւններ եւ անանունութեան ընտրութիւն

Խմբագրել

Ֆերանտէն շարք մը ստեղծագործութիւններու հեղինակ է, որոնցմէ ամենայայտնին «Նիապոլիտական վէպեր» ամբողջական շարքն է:

Չնայած հեղինակի ինքնութիւնը անյայտ է, Էլենա Ֆերանտէն ժողովրդականութիւն ձեռք բերած է ինչպէս իտալացի ընթերցողներու շրջանին, այնպէս ալ արտասահմանին մէջ (յատկապէս ԱՄՆ-ի մէջ, ուր «Նիապոլիտական վէպեր» շարքը հրատարակուած է Էնն Գոլտստայնի թարգմանութեամբ)[16][17]:

Հրատարակութիւններու հեղինակի անձի վերաբերեալ ընթերցողներու հետաքրքրութիւնը բաւարարելու նպատակով Ֆերանտէն թողարկած է «Պատառկներ» («La Frantumaglia») գիրքը: Այնտեղ հաւաքուած են Ֆերանտէի նամակները հրատարակիչներուն, անոր հազուագիւտ հարցազրոյցները: Այդ գիրքին մէջ ան պատմած է, թէ ինչու կը ցանկայ մնալ իր ստեղծագործութիւններու ստուերին մէջ։ Ֆերանտէն համոզուած է, որ գիրքերուն պէտք չեն հեղինակի լուսանկարը շապիկի վրայ կամ գովազդային ազդագրեր. անոնք ինքնավար օրկանիզմներ են, որոնց հեղինակի անձը ոչինչ կ՛աւելացնէ[18]:

Ստեղծագործութիւններ

Խմբագրել
  • L’amore molesto (1992)
  • I giorni dell’abbandono (2002)
  • La frantumaglia (2003)
  • La figlia oscura (2006)
  • La spiaggia di notte (2007)

«Նիապոլիտական վէպեր» ամբողջական շարք

  1. L’amica geniale (2011) (Իմ հանճարեղ ընկերուհին)
  2. Storia del nuovo cognome, L’amica geniale հատոր 2 (2012), (Նոր անուններու պատմութիւն)
  3. Storia di chi fugge e di chi resta, L’amica geniale հատոր 3 (2013), (Անոնք, որոնք կը հեռանան, եւ անոնք, որոնք կը մնան)
  4. Storia della bambina perduta, L’amica geniale հատոր 4 (2014), (Պատմութիւն կորած երեխայի մասին):

Մրցանակներ եւ ցուցադրումներ

Խմբագրել

Ֆերանտէի առաջին՝ «Ձանձրացնող սէր» (L’amore molesto) վէպի հիման վրայ նկարահանուած ֆիլմը մասնակցածլ է Կաննի կինոփառատօնի 48-րդ մրցոյթին: Վէպթ առաջադրուած էր իտալական հեղինակաւոր մրցանակներու համար, ինչպէս՝ «Ստրեգա» եւ «Արտեմիզիա» մրցանակներուն:

Յաջորդ՝ «Մենութեան օրեր» («I giorni dell’abbandono») վէպը եղած է «Վիարեճօ» մրցանակի ֆինալիստներու շարքին, որու հիման վրայ նկարահանուած ֆիլմը ցուցադրուած է Վենետիկի կինոփառատօնին:

2014-ին «Նիապոլիտական վէպեր» շարքի երկրորդ հատորը ԱՄՆ-ի մէջ արժանացած է մրցանակի լաւագոյն թարգմանութեան համար[19]:

2015-ին նիապոլիտական շարքի չորրորդ հատորը ընդգրկուած է իտալական հեղինակաւոր «Ստրեգա» գիրքի մրցանակաբաշխութեան եզրափակիչ եռեակին մէջ, ինչպէս նաեւ New York Times օրաթերթի կողմէ առանձնացուած լաւագոյն վէպերու տասնեակին մէջ[20]:

2016-ին նիապոլիտական շարքի վերջին հատորը ներառուած է Man Booker Prize միջազգային մրցոյթի շորթլիստին մէջ[21]:

«Time» շաբաթաթերթը Էլենա Ֆերանտէին ներառած է աշխարհի ամենաազդեցիկ 100 մարդկանց ցուցակին մէջ (Մայիս, 2016):

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line
  2. ↑ (unspecified title) — 2002.
  3. ↑ (unspecified title) — 2006.
  4. ↑ (unspecified title) — 2003.
  5. ↑ 5,0 5,1 (unspecified title) — 2019.
  6. ↑ (unspecified title) — 2011.
  7. ↑ (unspecified title) — 2012.
  8. ↑ (unspecified title) — 2013.
  9. ↑ (unspecified title) — 2014.
  10. ↑ «Elena Ferrante's TROUBLING LOVE | The Iowa Review»։ iowareview.org 
  11. ↑ «‘Writing Has Always Been a Great Struggle for Me’. The New York Times, December 2014» 
  12. ↑ «Ecco la vera identità di Elena Ferrante»։ Il Sole 24 ORE 
  13. ↑ «Why is the exposure of Elena Ferrante causing such outrage?»։ BBC News։ 2016-10-05 
  14. ↑ Gatti Claudio։ «Elena Ferrante: An Answer?»։ The New York Review of Books 
  15. ↑ Anita Raja a Tommaso Debenedetti: Yo soy Elena Ferrante" El Mundo, Madrid, 9-12-2016
  16. ↑ «The Ideal Marriage, According to Novels»։ The New Yorker 
  17. ↑ «Women on the Verge»։ The New Yorker 
  18. ↑ Ferri Interviewed by Sandro and Sandra (2015)։ «Elena Ferrante, Art of Fiction No. 228»։ The Paris Review։ Spring 2015 (212) 
  19. ↑ «Three Percent»։ www.rochester.edu 
  20. ↑ «The 10 Best Books of 2015» 
  21. ↑ «'Anonymous' author on Man Booker longlist»։ BBC News։ 2016-03-10 

Գրականութիւն

Խմբագրել
  • Buonanno, Elda. La Frantumaglia: Elena Ferrante's "fragmented self", PhD thesis, City University of New York, 2011.
  • Milkova, Stiliana. "Mothers, Daughters, Dolls: On Disgust in Elena Ferrante's La figlia oscura", Italian Culture 31:2 (September 2013).

Արտաքին յղումներ

Խմբագրել
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Էլենա_Ֆերանթէ&oldid=228183» էջէն