Էտկար Ալլան Փօ
Էտկար Ալլան Փօ (19 Յունուար 1809[2][3][4][…], Պոսթըն, Մասսաչուսէթս, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[5][6] - 7 Հոկտեմբեր 1849[2][3][4][…], Lua error in Մոդուլ:Wikidata/Places at line 334: attempt to index field 'datavalue' (a nil value).), ամերիկացի գրող, բանաստեղծ, էսսէիստ, գրական քննադատ եւ խմբագիր, ամերիկեան ռոմանթիզմի ներկայացուցիչ, ժամանակակից տեթեքթիւի ձեւի[7][8] եւ հոգեբանական արձակի ժանրի ստեղծողը[9]:
.svg){kind=small}
Կենսագրութիւն
ԽմբագրելԾնած է 1809 թուականի Յունուար 19-ին, Պոսթըն՝ Միացեալ Նահանգներ։ Ան գրած ու հրատարակած է կարճ պատմութիւններ։
Էտկարի «Ագռաւը» (The Raven) բանաստեղծութիւնը, զոր գրած է 1845 թուականին, եղած է համաշխարհային գրականութեան ամենանշանաւոր գիրքերէն մէկը, եւ իր գրութիւնները աշխարհի բոլոր կողմերէն ուշադրութիւն գրաւած են։
Էտկարի հայրն իր ծնունդին ընտանիքէն հեռացած է եւ Էտկար անոր երբեք չէ ծանօթացած։ Իսկ իր մայրը մահացաւ, երբ ան 3 տարեկան էր։ Էտկար ապրած է նշանաւոր վաճառական Ճոն Ալլանի հետ, բայց խումար խաղալով պարտքեր կ՛ունենայ։ Տեսնելով, որ իր սիրարահարուհին կ՛ամուսնանայ ուրիշի մը հետ, Ալլան ընտանիքէն կը հեռանայ 1830-ական թուականներուն, կը հրատարակէ «Կրոթէսքի պատուածքներ եւ Արապէսք» (Tales Of The Grotesque and Arabesque):
Ստեղծագործութիւններ
Խմբագրել1841 թուականին կը հրատարակէ «Սպաննութիւն Մորկ փողոցին մէջ» (The Murders In The Rue Morgue) ու 1943 թուականին կը շահի գրականութեան նոպելեան մրցանակը «Ոսկէ բզէզ» (The Golden Rug) գրութեան համար։
Մահ
Խմբագրել1849 թուականին կը մահանայ առողջութեան եւ նիւթական պատճառներով։ Իր վերջին խօսքերն էին. «Աստուած, օգնէ իմ յոգնած հոգիս»։
Գրականութիւն
Խմբագրել- Անգլերէն լեզուով
- Deas, Michael J. The Portraits and Daguerreotypes of Edgar Allan Poe. — Charlottesville: University of Virginia, 1989. — 189 p.
- Dwight R. Thomas and David K. Jackson. The Poe Log. A Documentary Life of Edgar Allan Poe, 1809-1849. — Boston: G. K. Hall & Co, 1987. — 900 p. — ISBN 0-8161-8734-7
- Hoffman, Daniel. Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe. — Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1972. — ISBN 978-0807123218
- Ingram, John Henry. Edgar Allan Poe: his life, letters, and opinions. — London: W. H. Allen, 1886. — 488 p.
- Meyers, Jeffrey. Edgar Allan Poe: His Life and Legacy. — New York: Cooper Square Press, 1992. — ISBN 0-8154-1038-7
- Phillips, Mary E. Edgar Allan Poe: The Man. — Chicago: The John C. Winston Company, 1926.
- Poe, Harry Lee. Edgar Allan Poe: An Illustrated Companion to His Tell-Tale Stories. — New York: Metro Books, 2008. — 160 p. — ISBN 978-1-4351-0469-3
- Quinn, Arthur Hobson. Edgar Allan Poe: A Critical Biography. — Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1998. — 770 p. — ISBN 978-0-8018-5730-0
- Silverman, Kenneth. Edgar A. Poe: Mournful and Never-ending Remembrance. — New York: Harper Perennial, 1991. — ISBN 0-06-092331-8
- Sova, Dawn B. Edgar Allan Poe A to Z: The Essential Reference to His Life and Work. — New York: Checkmark Books, 2001. — ISBN 978-0816041619
- Woodberry G. The Life of Edgar Allan Poe. — Boston: Houghton, Mifflin and Co, 1885.
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Barzun J., Mabbott T. O., Cestre C. Encyclopædia Britannica
- ↑ 5,0 5,1 5,2 По Эдгар Аллан // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ Silverman, 1991, էջ 171
- ↑ Meyers, 1992, էջ 123
- ↑ Howard W. Introduction // Twentieth Century Interpretations of Poe's Tales. A Collection of Critical Essays. — Englewood Cliffs, 1971. — P. 4.