Լուսիոս Տոմիթէոս Աւրելիանոս

Լուսիոս Տոմիթէոս Աւրելիանոս; լատ.՝ Lucius Domitius Aurelianus
Ծննդեան անուն	լատ.՝ Lucius Domitius Aurelianus
Ծնած է	9 Սեպտեմբեր 214
Ծննդավայր	Սիրմիում, Պանոնիա, Հին Հռոմ
Մահացած է	25 Սեպտեմբեր 275 (61 տարեկանին)
Մահուան վայր	Չորլու
Քաղաքացիութիւն	Հին Հռոմ
Մասնագիտութիւն	քաղաքական գործիչ
Վարած պաշտօններ	Հռոմի կայսր, Հին հռոմէացի ծերակուտական եւ հիւպատոս
Ամուսին	Ուլփիա Սեւերինա
Երեխաներ	Domitica?

Լուսիոս Տոմիթէոս Աւրելիանոս (9 Սեպտեմբեր 214(0214-09-09)^[1]^[2]^[3], Սիրմիում, Պանոնիա, Հին Հռոմ - 25 Սեպտեմբեր 275(0275-09-25)^[4], Չորլու), Հռոմի կայսր 270 - 275։

Գլաուտիոս Կոթացի կայսրին օրով զօրահրամանատար էր, Գլաուտիոսի մահէն ետք 270 բանակի կողմէն կը հռչակուի կայսր։ Ծերակոյտինը անմիջապէս կը ճանչնայ Աւրելիանոսի լիազօրութիւնները։

Աւրելիանոսի կառավարումը նշանաւոր եղած է շարք մը փայլուն յաղթանակներով: Ան ետ մղած է կայսրութեան Տանիւպեան սահմանի վրայ բարբարոսներու յարձակումները, ճնշած է Եգիպտոսի մէջ բռնկած ապստամբութիւնը եւ նորէն միացուցած է Կալլիան Հռոմէական կայսրութեանը։ Արեւելքի մէջ Աւրելիանոսը երկու կայծակնային ռազմարշաւներու, իբրեւ արդիւնք ջախջախած է Փալմիրայի տէրութիւնը՝ գերի վերցնելով անոր նշանաւոր թագուհին՝ Զենոբիան։ Բացի այս իրագործումներէն Հռոմ քաղաքը արտաքին թշնամիներու յարձակումներէն պաշտպանելու նպատակով Աւրելիանոսը շրջապատած է զայն 19.3 քմ. երկարութիւն ունեցող հզօր պարիսպներով։

Բարեփոխած է ֆինանսական համակարգը՝ վերականգնելով հռոմէական դրամի արժէքը։ Պետական կրօն հռչակած է Արեւի պաշտամունքը՝ հալածանքներ ծաւալելով քրիստոնեաներու դէմ։

Սպաննուած է՝ պալատական դաւադրութեան իբրեւ արդիւնք։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Diccionario biográfico español — Real Academia de la Historia, 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41705771"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2720582"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 https://pantheon.world/profile/person/Aurelian

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|Բրոքհաուզի_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344_citetype_Q7094076_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q41705771">[[:es:Diccionario_biográfico_español|Diccionario_biográfico_español]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:es:Real_Academia_de_la_Historia|Real_Academia_de_la_Historia]],_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41705771"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2720582"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Diccionario biográfico español — Real Academia de la Historia, 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41705771"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2720582"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q3407324">[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Proleksis_enciklopedija]],_[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Opća_i_nacionalna_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>

[[https://pantheon.world/profile/person/Aurelian_https://pantheon.world/profile/person/Aurelian]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 https://pantheon.world/profile/person/Aurelian

[1]

[2]

[3]

[4]