Հայաստանի Բնապահպանման Տարածքներու Ցուցակ

Այս Հայաստանի բնապահպանման տարածքներու Ցուցակն է, Հայաստանի բնապահպահման տարածքները անոր հողատարածքին 12,5% կը ներկայացնեն։ Ըստ «Բնութեան յատուկ պահպանուող տարածքներու մասին» օրէնքին (1991)՝ իբրեւ բնապահպանման տարածքներ արձանագրուած են չորս ազգային պուրակներ, երեք արգելարաններ, 26 պատսպարաններ (արգելավայրեր) եւ 230 բնութեան յուշարձաններ։ Իսկ անոնցմէ երեքը՝ Սեւանայ լիճին աւազանը, Արփի լիճին Ազգային Պարտէզը եւ Խոր Վիրապին ճահիճը (Հայաստանի տարածքին մօտաւորապէս 17%) մաս կը կազմեն Ռամսարի Պայմանադրութեան (La convention de Ramsar)․ Հայաստան մաս կազմեց Նոյեմբեր 6, 1993։

Ազատի ջրաբարը․Հայաստանի Բնութեան Յուշարձան

Ստորեւ Բնապահպանման Տարածքներուն ցուցակները։

Ազգային պուրակներ

Անուն	Պատկեր	Մարզ	Մակերես	Արձանագրութեան թուական
Դիլիջանի Ազգային Պուրակ		Տաւուշի մարզ	240 ք․ քմ․	1958՝ իբրեւ պետական արգելարան, իսկ 2002՝ իբրեւ ազգային պարտէզ
Սեւանի Ազգային Պուրակ		Գեղարքունիքի մարզ	342 ք․ քմ․	1978
Արփի լիճին Ազգային Պուրակ		Շիրակի մարզ	250 ք․ քմ․	2009
Արեւիկ Ազգային Պուրակ		Սիւնիքի մարզ	344 ք․քմ․	2009

Պետական արգելարաններ

Անուն	Պատկեր	Մարզ	Մակերես	Արձանագրութեան թուական
Խոսրովի անտառ արգելարան		Արարատի մարզ	29.196 ք․ քմ․	1958
Շիկահողի արգելարան		Սիւնիքի մարզ	10.33 ք․ քմ․	1958
Էրեբունիի արգելարան		Երեւան	1.2 ք․ քմ․	1981

Պետական պատսպարաններ

Հայաստանի 26 պատսպարաններուն ընդհանուր մակերեսը Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքին 3.44% կը կազմէ։

Անուն	Պատկեր	Մարզ	Մակերես	Արձանագրութեան թուական
Ախնաբադի պուրակ - պատսպարան		Տաւուշի մարզ	0.25 ք․ քմ․	1959
Արագածի ալպեան պատսպարան		Արագածոտնի մարզ	3 ք․ քմ․	1959
Արջատխլենի պատսպարան (նկարին՝ պատսպարանը ճեղքող Խաչաղբիւր գետը)		Տաւուշի մարզ	0.4 ք․ քմ․	1958
Արզական-Մեղրաձորի պատսպարան		Կոտայքի մարզ	135.32 ք․ քմ․	1971
Մոխրագոյն սոճիի պուրակ - պատսպարան (Pinus banksiana)		Կոտայքի մարզ	0.4 ք․ քմ․	1959
Բողաքարի պատսպարան	Պատկեր:Զանգեզուրը Տաթեւից-2.jpg	Սիւնիքի մարզ	27.28 ք․ քմ․	1989
Գանձաքարի պատսպարան		Տաւուշի մարզ	68.13 ք․ քմ․	1971
Գետիկի պատսպարան		Գեղարքունիքի մարզ	57.28 ք․ քմ․	1971
Գիւլագարակի պատսպարան		Լոռիի մարզ	25.76 ք․ քմ․	1958
Գորիսի պատսպարան		Սիւնիքի մարզ	18.5 ք․ քմ․	1972
Գոռաւանի աւազուտի պատսպարան		Արարատի մարզ	0.9599 ք․ քմ․	1959
Հանքաւանի ջրաբանական պատսպարան		Կոտայքի մարզ	51.6904 քկմ	1981
Հերհերի նօսր-անտառային պատսպարան		Վայոց Ձորի մարզ	61.39 ք․ քմ․	1958
Իջեւանի պատսպարան		Տաւուշի մարզ	59.08 ք․ քմ․	1971
Ջերմուկի անտառային պատսպարան		Վայոց Ձորի մարզ	38.65 ք․ քմ․	1958
Ջերմուկի ջրաբանական պատսպարան		Վայոց Ձորի մարզ	173.71 ք․ քմ․	1981
Գիհի նօսր-անտառային պատսպարան		Գեղարքունիքի մարզ	33.12 ք․ քմ․	1958
Խոր Վիրապի պատսպարան		Արարատի մարզ	0.5028 ք․ քմ․	2007
Մարգահովիտի պատսպարան		Լոռիի մարզ	33.68 ք․ քմ․	1971
Կովկասեան մրտավարդենիի պատսպարան		Լոռիի մարզ	10 ք․ քմ․	1958
Սոսիի պուրակ - պատսպարան		Սիւնիքի մարզ	0.6 ք․ քմ․	1958
Սեւ լիճի պատսպարան		Սիւնիքի մարզ	2.4 ք․ քմ․	2001
Որդան Կարմիրի պատսպարան		Արմաւիրի մարզ	2.1985 ք․ քմ․	1987
Եղէգնաձորի պատսպարան		Վայոց Ձորի մարզ	42 ք․ քմ․	1971
Զանգեզուրի պատսպարան		Սիւնիքի մարզ	173.6877 ք․ քմ․	2009
Զիկատարի պատսպարան		Տաւուշի մարզ	1.5 ք․ քմ․	2010

Բուսաբանական պարտէզներ

Անուն	Պատկեր	Մարզ	Մակերես	Արձանագրութեան թուական
Շոճի Բուսաբանական Պարտէզ		Լոռիի մարզ	0.35 ք․ քմ․	1931
Երեւանի Բուսաբանական Պարտէզ		Երեւան	0.8 ք․ քմ․	1935
Իջեւանի Ծառերու Պուրակ		Տաւուշի մարզ		1962
Վանաձորի Բուսաբանական Պարտէզ		Լոռիի մարզ
Սեւանի Բուսաբանական Պարտէզ		Գեղարքունիքի մարզ	0.05 ք․ քմ․	1944

Պատկերասրահ Հայաստանի կենդանական եւ բուսական աշխարհէն

• 
  Բու
• 
  Պարսկական յովազ
• 
  Մոխրօձ
• 
  Փշոտ թուփ (Gundelia tournefortii)
• 
  Գիշանգղ կամ՝ Եգիպտական Անգղ
• 
  Սկիւռ
• 
  Քաջահաւ
• 
  Ժանտակուզ
• 
  Քարայծ․ արձանագրուած է «Հայաստանի Հանրապետութեան Կարմիր Գիրք»ին մէջ՝ բուսական եւ կենդանական աշխարհի հազուագիւտ, անհետացած կամ անհետանալու վտանգի տակ տեսակներու տեղեկագիրք։
• 
  Հայկական իժ (թունաւոր օձ)․արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Մոխրագոյն սագ․արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Գորշ արջ, արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Ջրասամոյր․ արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Կովկասեան ցախաքլոր (մայրեհաւ)․ արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Փոքրասիական մողէս․ արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Գանգրափետուր հաւալուս․ արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Ջրիմուռ․ արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Մամուռ․ արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ
• 
  Քարաքոս․ արձանագրուած «Հ․Հ․ Կարմիր Գիրք»ին մէջ