Հերի Պապասին
Հերի Պապասին (բուն անունով՝ Երուանդ Հարրի Պապասին (Պապասեան), 19 Մարտ 1921[1][2], Տալաս - 21 Մայիս 1988[1][2], Լոս Անճելըս, Քալիֆորնիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[1]), ծագումով հայ ամերիկացի երաժիշտ, ճազի ռահվիրաներէն։ Կարեւոր ներկայութիւն մը եղած է ամերիկեան ճազի աշխարհին մէջ՝ իբրեւ ստեղծագործ ու նորարար պաս կիթառ նուագող։
| Հերի Պապասին | |
|---|---|
| Ծնած է | 19 Մարտ 1921[1][2] |
| Ծննդավայր | Տալաս |
| Մահացած է | 21 Մայիս 1988[1][2] (67 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Լոս Անճելըս, Քալիֆորնիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[1] |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
| Ուսումնավայր |
Հիւսիսային Թեքսասի Համալսարան[1] University of North Texas College of Music? |
| Տեսակ | Ճազ |
| Մասնագիտութիւն | թաւջութակահար, Ժազի երաժիշտ |
Կեանք եւ գործունէութիւն
ԽմբագրելԾնած է Տալասի մէջ (Թեքսաս)։ Հայրը ատամնաբոյժ էր, իսկ ամերիկացի մայրը՝ դպրոցի երաժշտութեան ուսուցչուհի։
Յաճախած է Նորթ Թեքսաս նահանգային համալսարանը, դառնալով այդ համալսարանի բազմաթիւ ճազ նուագող երաժիշտներէն մէկը։ Անոնց շարքին էին Ճիմի Ճուֆրէ եւ Հերպ Էլիս, որոնց հետ նուագած է 1940ական թուականներու սկիզբին։
1942-ին, Պապասին մաս կազմած է Չարլի Ֆիսքի նուագախումբին ու լքած համալսարանը՝ շրջապտոյտի մեկնելու համար։
1940ական թուականներուն, այլ ծանօթ երաժիշտներու հետ ալ շրջապտոյտներ կատարած է։ 1945-ին, հաստատուած է Լոս Անճելըս՝ աշխատելով Չարլի Պառնէթի հետ, եւ միացած է Պենի Կուտմընի նուագախումբին, որուն հետ ձայնագրած է բազմաթիւ ձայնապնակներ։
1947-ին, առաջինը եղած է, որ թաւջութակով ճազի մենանուագներ ձայնագրած է։
1948-ին, երեւցած է Հաուըրտ Հօքսի «Երգ մը ծնած է» ժապաւէնին մէջ, որուն գլխաւոր դերակատարը համբաւաւոր դերասան Տանի Քէյն էր։ Ճազի բազմաթիւ աստղեր դեր ունեցած են, ներառեալ՝ Պենի Կուտմըն, Չարլի Պառնէթ, Լուիս Արմսթրոնկ, Լայոնէլ Համփթըն եւ ուրիշներ։
Նկարահանման ընթացքին, ծանօթացած է պրազիլացի կիթառահար Լաուրինտօ Ալմէյտային, որուն հետ կազմած է քառեակ մը (միւս անդամներն էին թմբկահար Ռոյ Հարթ եւ սաքսոֆոնահար Պըտ Շէնք), որ պրազիլական երաժշտութիւնն ու ամերիկեան ճազը համախառնելու վաղագոյն փորձը կատարած է։
«Harry Babasin & the Jazzpickers» խումբը
ԽմբագրելԱնոր ձայնապնակները՝ 1954ին, կանխած են պոսա նովա պրազիլական երաժշտութեան ծաւալումը 1950ականներու վերջերուն եւ 1960ականներու սկիզբներուն։ 1950ականներու կէսերուն, երաժիշտը իր սեփական խումբը ստեղծած է՝ «Harry Babasin & the Jazzpickers», դառնալով իր սերունդի հազուագիւտ պաս կիթառ նուագողներէն, որ նաեւ նուագախումբի ղեկավար էր։
Այս խումբը երեք ձայնապնակ հրատարակած է։ Պապասին նաեւ համահիմնադիրներէն եղած է բարձր գնահատանքի արժանացած «Նոքթըրն» ձայնապնակի հրատարակչատան, որ կարճատեւ կեանք ունեցած է։
1960ական թուականներուն, Պապասինի գործունէութիւնը դանդաղած է։ Ան վերստին աշխատած է Չարլի Պառնէթի հետ, աջակցելով նշանաւոր կատակերգակ Պոպ Հոփին, որ ամերիկեան զօրքերուն առջեւ ելոյթ կ՚ունենար։ 1970ական թուականներուն, Պապասին ու Ռոյ Հարթ հիմնած են Los Angeles Theaseumը՝ ԱՄՆի արեւելեան ափի ճազի պատմութեան արխիւ մը։
Պապասինի երաժշտական վերջին շրջապտոյտը տեղի ունեցած է 1985ին՝ դաշնակի ընկերակցութեամբ Ճոն Պանիսթըրի, որ “The Bear” («Արջը») անունով մկրտած էր զայն՝ տպաւորիչ կերպարանքին եւ պաս կիթառ նուագելու ուժգին ձեւին համար։
Մասնակցած է թերեւս 1.500 ձայնագրութիւններու՝ իբրեւ պաս կիթառահար, առանց հաշուելու թաւջութակով աշխատանքը[3]։
Յայտնի է «Արջ» ածականով՝ իր տպաւորիչ ներկայութեան եւ իր գործիքի վրայ ճանկռելու ձեւով նուագելուն պատճառով[4]։
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/J019900
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
- ↑ «ՀԱՐՐԻ ՊԱՊԱՍԻՆ (ծնունդ՝ 19 Մարտ, 1921)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ 2020-03-19։ արտագրուած է՝ 2022-11-18
- ↑ «Harry Babasin Songs, Albums, Reviews, Bio & More»։ AllMusic (անգլերէն)։ արտագրուած է՝ 2022-11-18