Ճամայքա[4] (անգլերէն՝ Jamaica), կղզի-պետութիւն Կեդրոնական Ամերիկայի մէջ։ Մեծ Բրիտանիայի նախկին գաղութ։ Ընդգրկուած է բրիտանական համընկերութեան մեջ։ Մայրաքաղաքն է Քինկսթընը։

Ճամայքա
Ճամայքայի դրօշ? Զինանշանը


Կը ներառնէ Cornwall County?, Միդլսեքս? եւ Սարրի?
Պետական լեզու անգլերէն
Մայրաքաղաք Քինկսթըն
Օրէնսդիր մարմին Ճամայքայի խորհրդարան?
Երկրի ղեկավար Չարլզ Գ․
Կառավարութեան ղեկավար Andrew Holness?
Ազգաբնակչութիւն 2 697 983 մարդ (2011)[1]
Օրհներգ Jamaica, Land We Love? եւ Մեծն Բրիտանիոյ օրհներգ
Կարգախօս Out of Many, One People, От множеството - един народ, Get All Right եւ Allan o lawer, un bobl
Հիմնադրուած է 1962 թ.
Արժոյթ Ճամայքայի տօլար?
Ժամային համակարգ UTC-5 եւ America/Jamaica?[2]
Հեռաձայնային համակարգ +1876
Համացանցի յղում .jm?
Մարդկային ներուժի զարգացման թիւ 0,709[3]
gov.jm

Անուանում Խմբագրել

Հնագոյն բնակիչները եղեր են Էրըուաքներու (The Arawak are a group of indigenous peoples) հնդկական ցեղերը։ Անոնց կղզին կ'անուանէին Հայմաքա («Աղբիւրներու կղզի»․ լաւ ջուրի առկայութեան համար)։ 1494 թուականին Քրիստափոր Քոլումպոսը յայտնաբերեց կղզին եւ այն՝ ի պատիւ Սպանիոյ թագաւորական ընտանիքի, անուանեց Ֆերտինանտի եւ Իզապէլայի կղզի։ Բայց այդ անուանումը չարմատաւորուեցաւ եւ պահպանուեցաւ հնդկական անուանումը՝ Ճամայքա ձեւով[5]։

Պետական կառուցուածք Խմբագրել

Մինչեւ 1962 թուականը Ճամայքան կը գտնուէր Անգլիայի տիրապետութեան տակ։ 1962 թուականի Օգոստոսի 6-ին ձեռք կը բերէ անկախութիւն։ Կը գործէ Սահմանադրութիւն (1997 թուականի բարեկարգութիւնով եւ փոփոխութիւններով)։ Պետութեան պաշտօնական ղեկավարը կը համարուի բրիտանական միապետը՝ Մեծ Բրիտանիոյ թագուհի Էլիզապեթ II-ը, ներկայացուած զօրավար-նահանգապետի կողմէ, որ կը նշանակուի Ճամայքայի վարչապետի խորհուրդով։ զօրավար-նահանգապետը կը ստորագրէ բոլոր օրէնսդրութիւնները եւ կը նշանակէ վարչապետ։ զօրավար-նահանգապետին կից կը գործէ խորհրդակցական հիմնարկ՝ բաղկացած 6 հոգիներէ - Գաղտնի խորհուրդ։ Զօրավար-նահանգապետը վարչապետի խորհուրդով կը նշանակէ նաեւ կառավարութեան անդամները։

Բնակչութիւն Խմբագրել

Ճամայքայի բնակչութիւնը 2004 թուականի Յուլիսի դրութեամբ կը կազմէր 2 միլիոն 713 հազ. 130 մարդ, բնակչութեան խտութիւնը 1 քառ. քմ. կը կազմէր 243 մարդ։ Ճամայքայի բնակչութեան միջին տարիքը 26,8-ն է, 28,2 %-ը կը կազմեն 14 տարեկանէն ցած, 65 %-ը՝ 14-ից մինչեւ 64 տարեկան, 6,9 %-ը 65 տարեկանէն բարձր բնակիչները։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. https://statinja.gov.jm/Census/PopCensus/PopulationUsuallyResidentinJamaicabyParish.aspx — 1984.
  2. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/northamerica
  3. Human Development ReportՄիավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագիր, 2022.
  4. Յովհաննէս Բարսեղեան (2006)։ «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում»։ Տերմինաբանական եւ ուղղագրական տեղեկատու։ Երեւան: 9-րդ հրաշալիք։ էջ 55։ ISBN 99941-56-03-9 
  5. Հ. Ղ. Գրգեարեան, Ն. Մ. Հարութիւնեան (1987)։ Աշխարհագրական անուններու բառարան։ Երեւան: «Լույս» 

Կաղապար:Հիւսիսային Ամերիկայի երկիրներ