Ճիւզէփփէ Մոսքաթի
Ճիւզէփփէ Մոսքաթի (25 Յուլիս 1880[1][2][3], Բենևենտո, Քամփանիա, Իտալիա - 12 Ապրիլ 1927[1][2][3], Նէափոլ, Իտալիա), իտալացի բժիշկ, կենսաքիմիկոս, գիտական աշխատակից, համալսարանի փրոֆեսոր: 1987 թուականի Հոկտեմբերի 25-էն Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցւոյ սուրբ:
| Ճիւզէփփէ Մոսքաթի իտալ.՝ Alberto faus | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 25 Յուլիս 1880[1][2][3] |
| Ծննդավայր | Բենևենտո, Քամփանիա, Իտալիա |
| Մահացած է | 12 Ապրիլ 1927[1][2][3] (46 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Նէափոլ, Իտալիա |
| Քաղաքացիութիւն |
_crowned.svg){kind=small} Իտալիոյ Թագաւորութիւն |
| Կրօնք | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի |
| Ուսումնավայր | Նեապոլի համալսարան? |
| Մասնագիտութիւն | բժիշկ, փրոֆեսոր |
Կենսագրութիւն Խմբագրել
Ճիւզէփփէ Մոսքաթի ն ծնած է 25 Յուլիսի 1880-ին Պենեւենթօ իտալական քաղաքի մէջ։ Ան ունեւոր ընտանիքի ինը զաւակներէն թիւով վեցերորդն էր։ Հայրը ականաւոր իրաւաբան էր։ Ճիւզէփփէ Մոսքաթին 4 տարեկան էր, երբ ընտանիքը տեղափոխուեցաւ Նէափոլ. իր ամբողջ հետագայ կեանքը Մոսկաթին անցուց այստեղ: Տարրական դպրոցը աւարտելէն յետոյ, 1889 թուականին ան կ'ընդունուի Վիքթոր Էմանուէլի միջնակարգ ուսումնարանը (լիցեյը), որմէ յետոյ Ճիւզէփփէ Մոսքաթին կ'ընդունուի Նէափոլի համալսարանի բժշկական կաճառը: Ան կ'աւարտէ 1903 թուականին բժշկական գիտութիւններու դոկտորի որակավորումով:
Համալսարանը աւարտելէն յետոյ Ճիւզէփփէ Մոսքաթին Նէափոլիթանական հիւանդանոցներէն մէկուն մէջ աշխատեցաւ որպէս ոչ աշխատանքային լրացուցիչ: 1906 թուականին Վեզուվի լեռան հրաբուխի ժայթքման ժամանակ անոր յանձնանարարուեցաւ ղեկավարել Թորրէ տել Կրեքօյի Torre del Greco հիւանդանոցի տարհանումը. ան փրկեց մեծ թիւով մարդկային կեանքեր՝ բազմիցս վտանգի ենթարկելով սեփական կեանքը: 1908 թուականին Ճիւզէփփէ Մոսքաթին դարձաւ Նէափոլիթանական ֆիզիոլոքիական քիմիայի բժշկական հիմնարկի օգնական: 1911 թուականին ան մեծ ներդրում ունեցաւ Նէափոլի մէջ (Cholera Քոլերա) հնդկախտ համաճարակի նահանջման գործին մէջ։ Նոյն թուականին Մոսքաթիին ընտրեցին Իտալիայի թագաւորական բժշկակավիրաբուժական ակադեմիայի անդամ:
Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ փորձեց կամաւոր զինուոր արձանագրուիլ, սակայն անոր մերժեցին այն բացատրութեամբ, որ իր բժշկական ունակութիւնները առաւել կարեւոր են, քան կռուիլը: Այն հիւանդանոցը, ուր կ'աշխատէր Մոսքաթին պատերազմի ժամանակ, շուրջ երեք հազար վիրաւոր զինուորներ իրենց բուժումը կը ստանային անձամբ Մոսքաթիէն:
1919 թուականին Ճիւզէփփէ Մոսքաթին Նէափոլի հիւանդանոցներէն մէկուն մէջ նշանակուեցաւ որպէս գլխաւոր բժիշկ. Անոր ենթակայութեան տակ կը գտնուէին անբուժելի հիւանդները: 1922 թուականին Իտալիայի կրթութեան նախարարութեան յանձնաժողովը անոր արտոնեց, որպէսզի ազատօրէն դասաւանդէ բժշկական դարմանատան մէջ։ Իսկ 1923 թուականին իտալական կառավարութիւնը զինք գործուղեց Էտինպուրկ, ուր կ'նթանար միջազգային ֆիզիոլոքիական համաժողովը: Մոսքաթին մեծ աւանդ թողեր է շաքարախտի առաջացման խնդիրներու ուսումնասիրման գործին մէջ։ Անոր ջանքերը հիմք դարձան, որպէսզի յայտնաբերուի ինսուլինը: Մոսքաթին բժշկական «Ռեֆորմա մեթիքա» ամսագիրի գլխաւոր խմբագիրն էր:
Ըստ Ճիւզէփփէ Մոսքաթի ի գործընկերներուն, ան յայտնի էր իր անձնուրացութեամբ, անշահախնդրութեամբ եւ խորը բարեպաշտութեամբ: Գրեթէ միշտ գումար չէր վերցներ աղքատներու բուժման համար իսկ յատուկ կարիքաւորներուն կ'օգնէր անձամբ՝ դեղատոմսի մէջ դնելով արժեթուղթեր: Մոսքաթին մոլեռանդ հաւատացեալ էր, ամէն օր սուրբ հաղորդութիւն կը ստանար: Ան կ'առաջնորդէր հիւանդներուն դէպի եկեղեցի եւ կը փորձէր անոնց մասնակից դարձնել եկեղեցական ծիսակարգերուն: Ատոր պատճառով ձեռք բերաւ բազմաթիւ թշնամիներ բժշկական ասպարէզին մէջ նիւթապաշտներէն եւ հակաքրիստոսնեաներէն:
Ճիւզէփփէ Մոսքաթի ն Նէափոլի մէջ յանկարծամահ իր մահկանացուն կնքեց 1927 թուականին՝ 46 տարեկանին:
Սրբադասում Խմբագրել
Մահէն երեք տարի անց՝ 1930 թուականի Նոյեմբերի 16-ին, Ճիւզէփփէ Մոսքաթիի աճիւնը վերայուղարկաւորեցին Նէափոլիթանական Ջեզու Նուովո եկեղեցւոյ մէջ։ Եւս 45 տարի անց՝ 1975 թուականի նոյեմբերի 16-ին եկեղեցին Մոսքաթիին դասեց երանելիներու շարքին: Երբ պապական եկեղեցւոյ յանձնախումբը կ'ուսումնասիրէր Ճիւզէփփէ Մոսքաթիի կեանքը, արձանագրեց, որ ան հրաշքով բժշկեր է Նեափոլիթանացի Ճիւզէթթէ Ֆուսքօյին, որ կը տառապէր քաղցկեղէն: Այնուհետեւ սկսաւ Կանոնականացումը Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցւոյ[4] գործընթացի, քանի որ, ըստ Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցւոյ, սուրբերու շարքին կարող են դասուիլ այն մարդիկ, ովքեր հրաշքով բուժումներ կը կատարեն:
Ճիւզէփփէ Մոսքաթի ն սրբադասուեցաւ 1987 թուականի Հոկտեմբերի 25-ին՝ ձեռամբ Յովհաննէս Պօղոս Երկրորդ պապի, որպէս բարեպաշտ եկեղեցական անդամ, որ օգտագործեր է իր բժշկական մասնագիտութիւնը վասն քրիստոնէութեան տարածման, որպէս գթասիրտ բժիշկ ծառայեր է հիւանդներու համար եւ բազմիցս օգներ է կարիքաւորներուն: Եպիսկոպոսներու գերագոյն սինոդի աւարտէն յետոյ Յովհաննէս Պօղոսը այսպէս ըսաւ.
|
Անձնաւորութիւնը, որուն մենք այսօր պէտք է աղերսենք որպէս տիեզերական եկեղեցւոյ սուրբի, հանդէս եկած է որպէս հաստատ քրիստոնեայի կատարելատիպ մարմնացում... | 
|
Ճիւզէփփէ Մոսքաթի ի պաշտամունքի վայրը Նէափոլի Ճեզու Նուովո եկեղեցին է, ուր տեղափոխուեր է անոր աճիւնը մահէն երեք տարի անց: Որու շնորհւ սուրբի մասունքները տեղադրուերեն եկեղեցւոյ կողմային ժամատան խորանի տակ: Նախկին [[աւանդատունն ալ վերածուեր է Ճիւզէփփէ Մոսքաթի ի թանգարան: Աւանդատան պատերը այսօր զարդարուած են հաւատացեալներու կողմէն Մոսքաթիին ընծայաբերուած նուիրատուութիւններով: Վերականգնուած է Մոսքաթիի սենեակ ամբողջական տեսքը: Այստեղ կը պահպանուին անոր անձնական բժշկական գործիքներն ու հանդերձանքը:
Ճիւզէփփէ Մոսքաթի ի յիշատակութեան օրը ամէն տարուայ նոյեմբերի 16 է:
Արտաքին յղումներ Խմբագրել
- Himetop: Giuseppe Moscati
- Биография
- Информация о св.Джузеппе Москати на сайте церкви Джезу Нуово
- ufficiale
- sul sito del Vaticano
- San Giuseppe Moscati - ONLUS
- di Rai Uno sulla vita di Giuseppe Moscati[permanent dead link]
- sul sito "DISF - Documentazione Interdisciplinare di Scienza e Fede"[permanent dead link]
- di culto verso il Santo Medico a cura di Domenicantonio Iacovone
- e monumenti relativi a San Giuseppe Moscati su Himetop[permanent dead link]
- di Beatificazione di Giuseppe Moscati[permanent dead link]