Մակար Ա. Թեղուտցի

Մակար Ա. Թեղուտցի;
Ծնած է	1813
Ծննդավայր	Թեղուտ, Էրզրումի էլայեթ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	16 Ապրիլ 1891
Մահուան վայր	Վաղարշապատ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն
Մասնագիտութիւն	Eastern Orthodox priest
Վարած պաշտօններ	Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս եւ կաթողիկոս?

Մակար Ա. Թեղուտցի (Տէր-Պետրոսեան, 1813^[1], Թեղուտ, Էրզրումի էլայեթ, Օսմանեան Կայսրութիւն - 16 Ապրիլ 1891(1891-04-16), Վաղարշապատ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն), Ամենայն Հայոց կաթողիկոս 1885-էն։ Յաջորդած է Գէորգ Դ. Կոստանդնուպոլսեցիի։

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Ծնած է 6 Ապրիլ 1813-ին Պիթլիս նահանգի Թեղուտ գիւղը։

1821-ին, ութ տարեկանին բերուած է Էջմիածին վանքի դպրոցը ուսանելու համար: 1828-ին ընդունուած է Էջմիածինի Ժառանգաւորաց դպրոցը, որու շրջանը փայլուն յառաջադիմութեամբ աւարտած է 1834-ին։ 1838-ին ձեռնադրուած է սարկաւագ, 1842-ին՝ ստացած վարդապետի աստիճան, նոյն տարին նշանակուած է Ժառանգաւորաց դպրոցին աւագ ուսուցիչ, 21 Օգոստոս 1843-ին՝ նոյն դպրանոցին տեսուչ: 30 Ապրիլ 1847-ին կը նշանակուի Սինոտի անդամ, 1848-ին Ներսէս Աշտարակեցիի հրամանով մեկնած է Պարսկաստան՝ հայերէն հին ձեռագիրներ որոնելու: Վերադառնալէ ետք 1849-ին նշանակուած է Մայր Աթոռի մատենադարանի վերատեսուչ։ 14 Փետրուար 1851-ին իր ջանասիրութեան ու հաւատարմութեան համար Ներսէս Աշտարակեցիէն կը վարձատրուի վարդապետական ականակուռ խաչով:

Ան զգալի աշխատանք կատարած է տարբեր վայրերու սուրբ գրչագիր մատեանները Ս. Էջմիածինի մէջ կեդրոնացնելու ուղղութեամբ։ 1852-ին Ներսէս Ե. Աշտարակեցիի կողմէ օծուած է եպիսկոպոս, այնուհետեւ իրեն շնորհուած է արքութեան պատիւ եւ նոյն թուականին ալ նշանակուած է Մայր Աթոռի լուսարարապետ։ Մակար Ա. Թեղուտցիի օրով է, որ Գէորգեան ճեմարանի 3 շրջանաւարտներ առաջին անգամ փափաքած են դառնալ կուսակրօն՝ իրենք զիրենք նուիրելով հայ եկեղեցւոյ^[2]։ Առ այդ, Մակար Թեղուտցի կաթողիկոս 1886-ի ամրան խումբ մը արեւմտահայ եւ արեւելահայ վարդապետներ եպիսկոպոս կը ձեռնադրէ: Անոնց շարքին էին արեւմտահայ հասարակական-քաղաքական, հոգեւոր-մշակութային կեանքին մէջ առաջնակարգ տեղ գրաւած Գարեգին Սրուանձտեանցն ու Մաղաքիա Օրմանեանը^[3]:

Մահացած է 16 Ապրիլ 1891-ին Վաղարշապատի մէջ՝ սրտի կաթուածէ: Անոր մարմինը ամփոփուած է Էջմիածինի Մայր տաճարին բակը։

Կաթողիկոսական գահին Մակար Ա. Թեղուտցիին յաջորդած է Մկրտիչ Խրիմեանը։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53251304k
↑ «Արաքս» (Սեն Փեթերսպուրկ) հանդէս, 1888, Բ., էջ 65:
↑ Մակար Թեղուտցի

[[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53251304k_https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53251304k]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-1] 1,0 ^1,1 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53251304k

[2] «Արաքս» (Սեն Փեթերսպուրկ) հանդէս, 1888, Բ., էջ 65:

[3] Մակար Թեղուտցի

[1]

[2]

[3]

Մակար Ա. Թեղուտցի

Ծնած է	1813^[1]
Ծննդավայր	Թեղուտ, Էրզրումի էլայեթ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	16 Ապրիլ 1891(1891-04-16)
Մահուան վայր	Վաղարշապատ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն
Մասնագիտութիւն	Eastern Orthodox priest
Վարած պաշտօններ	Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս եւ կաթողիկոս?