Մանկօ
Մանկօ (անգլերէն՝ Mangifera, լատ.՝ Anacardiaceae), շարք մը օգտակար նիւթերով հարուտ պտուղ մըն է, ինչպէս՝ C եւ A կենսանիւթերով եւ «folate»-ով[1],
Նկարագրութիւն Խմբագրել
Մանկօ ծառը կ'աճի 35-40 Մ. (110-130 ոտնաչափ) ։ Մանկօն կը համարուի ամենահին պտուղներէն, որ կը ցանուէր 4000 տարի առաջ։ Հողին մէջ արմատները կը տարածուին 6 մ. (20 ոտնաչափ) ։ Մանկօ ծառին տերեւները կը համարուին մշտադալար բոյսեր եւ պարզ հասակը 15-35 ս.մ. (5.9-14 մատնաչափ), լայնքը (6-16 Ս.մ.) (2.4-6.3 մատնաչափ) ։ Տերեւը խակ եղած ժամանակ գոյնը նարնջագոյն վարդագոյն եւ արագ կը փոխուի մութ կարմիրի յետոյ մութ կանաչ ։ Ծաղիկները կ'աճին եւ հասակը (10-40 ս.մ) (3.9-16 մատնաչափ) փոքր ծաղիկին չափը 5-10 մմ (0.20-0.39 մատնաչափ),3 ամիս կը տեւէ հասուննալու։ Պտուղներու չափը եւ գոյնը կը տարբերին սովորաբար դեղին, նարնջագոյն, կարմիր,կանաչ[2]։
Միջավայր Խմբագրել
Բուն միջավայրը Հնդկաստան, Չինական Հնդկաստան[3]։ Կը ցանուի Եմեն, Եգիպտոս, Ղազզայի հատված եւ Սուտան վերջերս յաջողեցաւ աքիլը Սեուտեան Արաբիո մէջ։
Բուսականութիւն նկարագրութիւն Խմբագրել
Կը համարուի կորիզապտուղ։
Մանկոյի օգուտները Խմբագրել
Մանկոյին մէջ շատ մեծ չափով վիդամին սի կենսանիւթը կայ եւ Հնդկաստանի մէջ կ'օգտորգործուի արիւնահոսութիւնը դադրեցնելու, սիրտը զօրացնելու եւ ուղեղը աշխուժացնելու։ Մանկօն կ'օգնէ արիւնի շինութեան եւ կ'օգնէ արեան տկարութիւն ունեցողներուն քանի կը պատկանի բարձր մասնաբաժին երկաթէ։ Միջին չափի մանկօն կը բովանդակէ 40% մարմինի պէտքերը մանրաթելներէ։ Եթէ ամեն օր մէկ հատ մանկօ ուտես չես գանգատիր փորկապութենէ։
Սնունդի տեղեկութիւն Խմբագրել
USDA -ի համաձայն ամէն կեղուած մանկօ կը պարունակէ հետեւեալը
- գալորի։ 202
- իւղ։ 1.28
- ածխաջրեր։ 50.33
- մանրաթել։ 5.4
- Սպիտակուցներ։ 2.76
-
-
-
-
հասուն տերեւ մանկոյի -
Մանկօն բուսնած ժամանակ -
Մանկոյի ծառ -
Մանկոյի ծառ
.JPG)
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ «Mango: Nutrition, Health Benefits, and How to Eat It»։ Healthline (անգլերէն)։ 2018-12-17։ արտագրուած է՝ 2023-04-10
- ↑ «MANGO Fruit Facts»։ web.archive.org (անգլերէն)։ 2020-10-19։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-10-19-ին։ արտագրուած է՝ 2023-04-10
- ↑ Morton Julia Frances (1987)։ Mango. In: Fruits of Warm Climates (անգլերէն)։ NewCROP, New Crop Resource Online Program, Center for New Crops & Plant Products, Purdue University։ էջեր 221–239։ ISBN 978-0-9610184-1-2