Մեծն Կոստանդին
Կոստանդիանոս Ա .Մեծ (լատիներէն անունը ամբողջութեամբ՝ լատ.՝ Flavius Valerius Aurelius Constantinus, 27 Փետրուար,272 Նեսս, Մյոզիա (ներկայիս Նիշ քաղաք, Սերպիա) - 22 Մայիս ,337, Նիկոմիդիա), Հռոմի կայսր։
| Մեծն Կոստանդին լատ.՝ Flavius Valerius Aurelius Constantinus | |
|---|---|
 | |
| Ծննդեան անուն | լատ.՝ Flavius Constantinus |
| Ծնած է | 27 Փետրուար 272[1] |
| Ծննդավայր | Նիշ, Moesia Superior, Հռոմէական Կայսրութիւն[1] |
| Մահացած է | 22 Մայիս 337[2] (65 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Նիքոմետիա, Bithynia et Pontus, Հռոմէական Կայսրութիւն |
| Քաղաքացիութիւն | Հին Հռոմ |
| Կրօնք | քրիստոնէութիւն եւ Հին Հռոմէական կրօն |
| Երկեր/Գլխաւոր գործ | Debates of Constantine? |
| Մասնագիտութիւն | քաղաքական գործիչ, զինուորական, գերիշխան |
| Վարած պաշտօններ | Հռոմի կայսր, Հին հռոմէացի ծերակուտական եւ Հին հռոմէական քաղաքական գործիչ |
| Ամուսին | Միներվինա? եւ Fausta? |
| Ծնողներ | հայր՝ Կոնստանդիոս I Քլոր?[3][4], մայր՝ Հեղինե Կոստանդնուպոլսեցի?[3][5] |
| Երեխաներ | Crispus?, Կոստանտինա?, Կոստանս?[6], Constantine II?[7], Կոստանդիոս II?[6] եւ Helena? |
Մայրը, Հելլէն, ծագումով յոյն էր։ Հայրը եղած է Հռոմի Կեսար եւ Արեւմուտքի փոխ Կայսր, Ք․ա․ 293 թուականին։
Կը ղրկուի արեւելք, ու կը դառնայ Տիոքլիդիանոս եւ Կալլերիոս կայսրերուն բանակներուն հազարապետը։ Հօր մահէն ետք՝ Ք․ա․ 306, զօրքին կողմէն կը հռչակուի «Օգոստոս», Կայսր, եւ տարած ներքին կռիւներուն Մակսենտիոս եւ Լիկիանոս կայսրերուն դէմ յաղթական կը հանդիսանայ։ Ք․ա․ 324 թուականին Հռոմէական կայսրութեան մենատէր - Կայրը կը դառնայ։
Ք․ա․ 313-ին, Միլանի հրովարտակով կը թոյլատրէ քրիստոնէական դաւանանքը, իսկ հետագային կը սկսի բացայայտօրէն հովանաւորել քրիստոնէութիւնը։ 330-ին, Բիւզանդիոն քաղաքին մէջ կը կառուցէ արքունիքը եւ զայն կը վերանուանէ Կոստանդնուպոլիս, որ կը դառնայ կայսրութեան մայրաքաղաքը։ Կ՛ իրականացնէ պետական կառավարման համակարգի բարեփոխումներ, օրինակ՝ կայսերական կարգի յաջորդութեան վերաբերող Տիոքլիդիանոսի Քառեակը կը փոխարինէ զաւակի/զաւակներու ժառանգութեան իրաւունքով։
Կը մահանայ 337-ին՝ մահուան մահիճին ընդունելով քրիստոնէական մկրտութիւնը։ Կոստանդիանոս կայսրը շարք մը քրիստոնէական եկեղեցիներու, այդ շարքին մէջ նաեւ Հայ առաքելական եկեղեցւոյ կողմէն դասուած է սուրբերու շարքին։
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 The Cambridge Companion to the Age of Constantine / N. E. Lenski — 2 — Cambridge University Press, 2011. — P. 59. — 492 p. — ISBN 978-1-1076-0110-9
- ↑ Nicol D. M., J.F. Matthews Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 А. Ловягин Константин Великий // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVI. — С. 63–67.
- ↑ 4,0 4,1 Константин Великий (Гай Флавий Валерий) // Военная энциклопедия — СПб.: Иван Дмитриевич Сытин, 1913. — Т. 13. — С. 131–132.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Елена святая // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1894. — Т. XIа. — С. 598.
- ↑ 6,0 6,1 Union List of Artist Names — 2016.
- ↑ Любкер Ф. Constantinus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга et al. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 337–338.
Արտաքին յղումներ
Խմբագրել- Սբ.Կոստանդիանոս կայսեր եւ նրա մօր՝ Հեղինէի յիշատակութեան օրը Հայ առաքելական եկեղեցում Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.