Մեքսիքայի Հայերը
Մեքսիքայի Հայերը (սպ.՝ Los armenios en Mexico), ազգային փոքրամասնութիւն Միացեալ Նահանգներու Մեքսիքա նահանգին մէջ։
Դիւանագիտական յարաբերութիւններ Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Մեքսիքայի միջեւ հաստատուած են 1991 թուականին։
Մեքսիքայի հայ գաղութը կազմավորվել է 1920-ական թուականներէն ետք՝ ԱՄՆ գացող գաղթականներէն, որոնք հիմնականին մէջ խարբերդցիներ էին։ 1946 թուականին Մեքսիքայի մէջ բնակած է 350 հայ՝ կենդրոնացած Մեքսիքոյի մէջ, մասամբ ալ Պուեբլա քաղաքին մէջ։ Հայերու զգալի մասը զբաղած է կօշկակարութեամբ։ Գործած են ՀԲԸՄ Մեքսիքոյի մասնաճիւղը, ՀՀԴ տեղական կազմակերպութիւնը, եկեղեցասէր կանանց միութիւնը, «Արա» ֆութպոլի խումբը։
1994 թուականին Մեքսիքոյի մէջ բնակուած է շուրջ 40 հայ ընտանիք, 2003 թուականին հայերու թիւը երկրի մէջ հասած է 400-ի։ Ներկայիս Մեքսիկայի մէջ կը բնակուի 500 հայ, սակայն համայնքը դեռեւս կազմաւորուած չէ. չունի հաւաքատեղի կամ ազգային որեւէ կազմակերպութիւն։ Հայերը կենդրոնացած են հիմնականին Մեխիքոյի (300) եւ Պուեբլայի մէջ (200)։ Մեքսիքայի նշանավոր հայերէն են գործարարներ Ս. Պալունեանը եւ Շ. Քրդիկեանը, ճարտարագետ Ջ. Նշանեանը, ֆիզիքոս Շ. Հաճեանը, աստղագէտ տոքթոր Պարիս Փիշմիշը եւ այլք։ Մեքսիքոյի մէջ ապրած ու ստեղծագործած է բանաստեղծ եւ թատերագիր Մկրտիչ Հաճեանը (1915-85 թթ.)։ 2000 թուականին Մեքսիքայի կառավարութեան կազմին մէջ ընդգրկուած է հայազգի Խոսէ Սարուխանը (Սարուխանեան), որ ստանձնած է ընկերային արդարութեան յանձնախումբի նախագահի պաշտօնը[1][2]։
Յայտնի մեքսիքահայեր Խմբագրել
Գրականութիւն Խմբագրել
- «Հայրենիք» տարեգիրք, Պոսթըն, 1946, էջ 230-232։
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցուած է «Հայ Սփյուռք» հանրագիտարանէն, որի նիւթերը թողարկուած են` Քրիեյթիւ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։ 
|