Նոկալէսի Ճակատամարտ
Նոկալէսի ճակատամարտ, ռազմական հակամարտութիւն յեղափոխական իրադրութեան մէջ գտնուող Մեքսիքայի[1][2] եւ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու[3][4][5][6] միջեւ։ Ճակատամարտը սկսած է 1915-ին եւ ընթացած է Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու Արիզոնայի շրջանի քանի մը քաղաքներու մէջ՝ Նոկալէս եւ Սոնորա: 26 Նոյեմբեր 1915-ին Մեքսիքայի յեղափոխական ապստամբ ուժերը Ֆրանսիսքօ Վիլեայի գլխաւորութեամբ կրակ բացին ամերիկեան օդուժի եւ սահմանապահ ուժերուն վրայ։
| Նոկալէսի Ճակատամարտ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Մեքսիկական հեղափոխութիւն | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Հակառակորդներ | |||||||
| Կաղապար:Դրօշաւորում/Մեքսիկա |  ԱՄՆ
| ||||||
| Հրամանատարներ | |||||||
| Կաղապար:Country data Մեքսիկա Ֆրանսիսկո Վիլեա Կաղապար:Country data Մեքսիկա Ալուարօ Օբրեգոն |
 ԱՄՆ Վիլեամ Համպդէն
| ||||||
Մեքսիքայի Միացեալ Նահանգներու ուժերը դրացիական յարաբերութիւնները Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու հետ խզած էին դեռեւս Մեքսիքայի անկախութեան պատերազմի ժամանակ, երբ Սպանիան ստանալով ԱՄՆ-ի օգնութիւնը, կրցաւ Մեքսիքայի ապստամբութիւնը ճնշել: 20-րդ դարուն անոնց յարաբերութիւնները ծայրայեղ վատացան, քանի որ ԱՄՆ նպաստեց Մեքսիքայի յեղափոխութեան սկսելուն:
Ֆրանսիսքօ Վիլեայի ուժերու կրակոցներուն պատասխանեցին Արիզոնայի սահմանի զինուորները եւ առաջ անցան Ամերիկա-մեքսիքական սահմանը հատելու համար: Պատահաբար ԱՄՆ-ի ուղղութեամբ կրակ բացած է նաեւ Ալուարօ Օբրեգոնը[7][8][9]: Ամերիկայի Միացեալ Նահանգի զօրքերու հրամանատար կ'ընտրուի Վիլեամ Համպդէնը, որ իր փոքր ջոկատով Արիզոնայի սահմանագլխուն կ'ամրապնդուի՝ Նոկալէս կոչուող բնակավայրին մէջ։ Ճակատամարտի պատճառով քանի մը մեքսիքական ջոկատներ զոհուեցան, զորս Ֆրանսիսքօ Վիլեան կը գլխաւորէր[10]:
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ Ռոսալես Ա. Ֆրանցիսկո (1999)։ «Pobre raza!: violence, justice, and mobilization among México Lindo immigrants», 1900-1936։ Տեխասի համալսարանի տվյալներ։ էջ 15։ ISBN 0-292-77095-2
- ↑ 1866-1921 թվականներին ամերիկա-մեքսիկական հակամարտությունը Տեխասում
- ↑ Նոգալեսի ճակատամարտ – Մեքսիկական հեղափոխության ընթացքում տեղի ունեցած ճակատամարտեր
- ↑ «Մեքսիկական հեղափոխության պատմություն»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2012-04-25-ին։ արտագրուած է՝ 2016-08-24
- ↑ Նոգալեսի ճակատամարտ
- ↑ գործունեության ասպարեզ Ռոն (2005)։ Բուֆֆալոյի զինվորներ, 1892-1918։ էջ 27։ ISBN 1-84176-898-7
- ↑ «Մեքսիկական հեղափոխություն. Ամերիկա-մեքսիկական հակամարտություն»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-03-05-ին։ արտագրուած է՝ 2016-08-24
- ↑ Ֆրանսիսկո Վիլյայի հետապնդելու գործողություններ. 1916-1917
- ↑ Պատկերազարդումներ, վոն 1, 1993:
- ↑ Էպպինգա Jane (2002)։ Նոգալես. Կյանքը սահմանի վրա։ Ա. Պուբլիշինգ։ էջեր 111–112։ ISBN 0-7385-2405-0