Սարգիս Մոմճեան
Սարգիս Մոմճեան (1875 - 1915 թթ.), հայ բժիշկ։
 | |
|---|---|
| Ծնած է | 1875 |
| Ծննդավայր | Խարբերդի վիլայէթ,Մելիտինէ |
| Մահացած է | 1915 |
| Մահուան պատճառ | Հայոց ցեղասպանութիւն |
| Կրթութիւն |
Կ.Պոլսի Կայսերական զինուորական բժշկական վարժարան |
| Մասնագիտութիւն | բժիշկ |
Ծնած է 1875 թուականին, Խարբերդի նահանգի Տերսիմի գաւառի Խոզաթի գաւառակի կեդրոն Խոզաթ աւանին կամ Մելիտինէի մէջ։
Կենսագրութիւն Խմբագրել
Նախնական կրթութիւնն ստացած է ծննդավայրի թաղային վարժարանին մէջ։ 1894 թուականին աւարտած է ամերիկացի միսիոներներու Խարբերդի Եփրատ գոլէճը։ 1898 - 1899 թուականին աւարտած է Պէյրութի Ամերիկեան համալսարանի բժշկական բաժինը։ 1899 թուականին վերադարձած է Խարբերդ եւ որպէս բժիշկ աշխատած։ 1900 թուականին մեկնած է ԱՄՆ եւ վիրաբուժութիւն ուսանած Պալթիմորի եւ Եէյլի բժշկական համալսարաններուն մէջ։ 1901 թուական ԱՄՆ-ի Ճոն Հոփ Քինս հիւանդանոցի մէջ, վիրաբոյժի օգնական է աշխատած։ 1901 թուականի աշնան վերադարձած է Թուրքիա եւ Կ.Պոլսոյ մէջ մասնագիտական քննութիւնները յանձնելէ ետք վերադարձած է Խարբերդ, Խոզաթ։ Կարճ ժամանակ անց դարձած է Խարբերդի Խոզաթի անուանի վիրաբոյժը, տեղի կառավարիչի եւ երեւելի անձանց ընտանեկան բժիշկը։ 1911 թվականի դրությամբ աշխատել է Խարբերդում, Խոզաթում։1911 թվականին Կ.Պոլիսի «Բժիշկ» պարբերականուն մէջ յօդուած տպագրած է։ 1915 Ապրիլին Խարբերդի մէջ, Խոզաթի մէջ ձերբակալուած է, բանտարկուած եւ աքսորուած է Մելիտինէ։ Սպանուած է 1915 թուականին, Խոզաթ՝ Մելիտինէի մէջ, ի թիւս բազմաթիւ հայ մտաւորականներու՝ 40 տարեկան հասակին։ Կինը՝ Վիքթորիան եւ Նուպարըէ որդին, կորսուած են տարագրութեան ճանապարհին։ Սիրվարդը, դուստրն ու Հայկ որդին մազապուրծ փրկուելով, գոյատեւած են ու յետագային բնակուած՝ Նիւ Եորք։
Գրականութիւն Խմբագրել
- Երեւանեան Գէորգ Ս., Պատմութիւն Չարսանճագի հայոց, Պէյրութ, 1956։
- Կարոյեան Գասպար, Մեծ Եղեռնի նահատակ հայ բժիշկները (անոնց պատգամները), Պոսթըն, 1957։
- Յուշամատեան Մեծ Եղեռնի (1915-1965), պատրաստեց Գերսամ Ահարոնեան, Պէյրութ, 1965։
- Թէոդիկ, Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, Բ. տպագրութիւն, Երեւան, Ապրիլ 24, 1985։
- Խաչատրեան Լուսինէ եւ Բաբլումեան Արփինէ (կազմողներ), Ցուցակ Հայոց ցեղասպանութեան զոհերի (1915 - 1923 թթ.), հ. 2, Խարբերդի նահանգ, Երեւան, 2004։
Աղբիւր Խմբագրել
Յարութիւն Մինասեան, Օսմանեան կայսրութիւնում Թուրքիայի Հանրապետութիւնում բռնաճնշումների եւ ցեղասպանութեան ենթարկուած հայ բժիշկներ, Երեւան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։