Վեզուվիօ
Վեզուվիօ (իտալ․՝ Vesuvio)․ հրաբուխ։ Կը գտնուի Թիրինեան ծովուն Նափոլի ծոցին ափերուն, Քամփանիա շրջանին մէջ, Նափոլի քաղաքէն 9 քլ դէպի արեւելք։
| Վեզուվիօ | |
|---|---|
| Vesuvio | |
 Վեզուվիօ․ դիրքը | |
| Տեսակ | հրաբուխ |
| Երկիր | Իտալիա |
| Վարչատարածքային միաւոր | Նափոլի քաղաքապետութիւն |
| Աշխարհագրական տեղադրութիւն | Նափոլի ծոց, Քամփանիա |
| Լեռնաշղթայ | Q3618573? |
| Բարձրութիւնը ծովու մակարդակէն | 1281 մեթր[1] |
| Յարաբերական բարձրութիւն | 1281 |
| Պահպանման տարածք | Վեզուվիոյ ազգային պուրակ |
| Նիւթ | Գորշաքար |
| Վերջին ժայթքում | 24 Օգոստոս 79 - վերջին ժայթքում՝ 18-29 Մարտ 1944 |
| Սմիթսոնիան կոդ | 211020 |
.png)
Տեղեկութիւններ
ԽմբագրելՎեզուվիօ հրաբուխը մինչեւ 79-ին կը սեպուէր պարզ լեռ։
Ըստ Ստրապոնի, Ուեսույոն լեռը (այդպէս անուանած է Վեզուվիօն) ծածկուած էր գեղեցիկ արտերով, բացի գագաթէն որ տափարակ էր եւ սեւ։ Ան եզրակացուցած է թէ լեռը այրած է ծագած հրդեհի պատճառով որ սակայն մարած է, կիզելի նիւթի չգոյութեան պատճառով։
Վեզուվիոյին ժայթքումը 24 Օգոստոս 79-ին, քանդած է հին հռոմէական քաղաքները՝ Բոմբէյ, Իրաքլիօ կամ Իրաքլիա Քամփանիա (այսօրուան անունով էրքոլանօ), Օբլոնտիդա եւ Սթավիես, ինչպէս նաեւ շատ մը բնակավայրեր։
,_Brooklyn_Museum_Archives.jpg)
Հրաբուխին ժայթքումին ականատես Փլինիուս Կրտսերը երկու նամակներով եղելութիւնը Բուպլիուս Քորնելիուս Թաչիդուսին նկարագրած է։
Վեզուվիոյին մեծ ժայթքումներ արձանագրուած են 1794-ին, 1872-ին, 1906-ին (պատճառած է մեծ աղէտներ եւ բազմաթիւ մարդոց մահը) եւ1944-ին։
Վերջին ժայթքումը կը պատահի 18 Մարտ 1944-ին, դաշնակից ուժերէն Նափոլիի ազատագրման ընթացքին եւ կը տեւէ մինչեւ 29 Մարտ 1944-ին։ Հրաբուխին իրարայաջորդ ժայթքումներուն պատճառով, կը քանդուին Սան Սեպասթեանօ ալ Վեզուվիօ, Մասա տի Սոմա, Օդավիանօ եւ Սան Ճիորճօ ա Գրեմանօ գիւղերը։ Նաեւ 12 000 մարդիկ կը ստիպուին տեղափոխուիլ, որովհետեւ իրենց բնակարանները կը կորսուին։
ներկայ ժամանակաշրջանին Վեզուվիօ հրաբուխին շրջակայքը խիտ բնակուած է։