Վիրճինիա Աբգար
Վիրճինիա Աբգար (1909, Նիւ Ճրզի - 1974, Նիւ Եորք), բժիշկ, մանկաբոյժ եւ անէսթէզաբան, յայտնի է Ապգարի նիշի՝ նորածնի վիճակի արագ գնահատման մեթոտի ներդրումով։
Վերճինիա Աբգար անգլերէն՝ Virginia Apgar | |
---|---|
| |
Ծնած է | 7 Յունիս 1909 |
Ծննդավայր | Ուեսթֆիլտ, Նիւ Ճրզի, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
Մահացած է | 7 Օգոստոս 1974 |
Մահուան վայր | Նիւ Եորք, Նիւ Եորք, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
Քաղաքացիութիւն | Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
Ուսումնավայր |
Կոլումբական համալսարանի բժշկական վիրաբուժական քոլեջ?[1] Բլումբերգի Ջոնս Հոփքինսի անվան հանրային առողջության դպրոց?[1] Ուիսքոնսին Համալսարան[1] Andrés Bello University?[1] Մաունթ Հոլիուոք քոլեջ?[1] Westfield High School? |
Ազդուած է | Allen Whipple?[2] |
Երկեր/Գլխաւոր գործ | Is My Baby All Right? A Guide to Birth Defects |
Մասնագիտութիւն | բժիշկ, գիտնական |
Աշխատավայր |
Կոլումբական համալսարանի բժշկական վիրաբուժական քոլեջ?[1] Sloane Hospital for Women? March of Dimes?[1] |
Ծնողներ | հայր՝ Charles E. Apgar? |
Կեանքն Ու Գործունէութիւնը
ԽմբագրելՄանկաբոյժ Վիրճինիա Աբգարին կը պատկանի Ապգարի նիշը (Apgar score), որուն արդիւնքին իւրաքանչիւր ծնողք անհամբեր կը սպասէ, վստահ ըլլալու համար իր նորածինին անթերի առողջութեան: 1953-ին հաստատուած այս քննութիւնը գիտական առաջին գործիքը եղած է, որուն միջոցով կարելի կ’ըլլայ կանխագուշակել նորածինի մը առողջական ծանր, երբեմն մահացու հարցերը եւ անոնց լուծումներ փնտռել:[3]
Երբ Աբգար շրջանաւարտ կ’ըլլայ Գոլումպիայի Համալսարանէն 1933 թուականին, վիրաբուժութեան մէջ մասնագիտանալու կը ձգտէր: Իր դասախօսներէն մին սակայն չի քաջալերեր զինք եւ աբգար կը մասնագիտանայ անէսթէզիի մէջ եւ կը դառնայ առաջին տնօրէնը 1938-ին հիմնուած Գոլումպիոյ Presbyterian հիւանդանոցի անէսթէզիի բաժանմունքին:[3]
Աբգար կը խորանայ բժշկութեան մէջ, գտնելու համար իր մասնագիտութեան ազդեցութիւնները մարդկային մարմնին, ծննդաբերութեան եւ նորածինի մը առողջութեան վրայ: Ինքն է որ հաստատած է այս ցանկը, աշակերտի մը հարցումէն ելլելով: Այս ցանկէն առաջ դժուար էր իմանալ նորածինի մը առողջական վիճակը ծնունդին առաջին ժամերուն. ասիկա պատճառ կը դառնար, որ նորածիններ մահանային այնպիսի պատճառներով, որոնց առաջքը կարելի էր առնել:[3]
Իր յիսունականներուն Աբգար նոր ճիւղի մը կը սկսի հետեւիլ՝ ընկերային առողջաբանութեան մէջ նուաճելով մագիստրոսական աստիճան, Ճոնս Հոփքինս համալսարանէն ներս: Այս ընթացքին է, որ հանրութեան ուշադրութիւնը կը հրաւիրէ ծնունդի արատները կանխարգելելու միջոցներուն վրայ:[3]
ԱՄՆ-ի նախկին Surgeon General Յուլիոս Ռիչմընտ ըսած է.
«Տոքթ. Վիրճինիա Աբգար շատ բան ըրած է մայրերու, նորածիններու եւ սաղմերու առողջութեան համար, շատ աւելին, քան ոեւէ մէկը 20-րդ դարու ընթացքին»:[4]
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 https://asteria.fivecolleges.edu/findaids/mountholyoke/mshm192.html
- ↑ https://profiles.nlm.nih.gov/CP/Views/Exhibit/narrative/biographical.html
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Տեղեկատու» պաշտօնաթերթ (Յուլիս 2022 տպ.), p. 18, արխիվացված օրիգինալից 2022-11-29-ին, https://web.archive.org/web/20230715052814/https://agbuegypt.com/wp-content/uploads/2022/08/No.104-WEBSITE.pdf
- ↑ Tan, S. Y., & Davis, C. A., «Virginia Apgar (1909-1974): Apgar score innovator», Singapore medical journal (59(7)), doi:, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6056375/
Աղբիւրներ
Խմբագրել- «Տեղեկատու» պաշտօնաթերթ (Յուլիս 2022 տպ.), p. 18, արխիվացված օրիգինալից 2022-11-29-ին, https://web.archive.org/web/20230715052814/https://agbuegypt.com/wp-content/uploads/2022/08/No.104-WEBSITE.pdf
- Tan, S. Y., & Davis, C. A., «Virginia Apgar (1909-1974): Apgar score innovator.», Singapore medical journal (59(7)): 395–396, doi:, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6056375/