Ֆրանսեսք Մասիա (21 Սեպտեմբեր 1859(1859-09-21)[1], Վիլյանուևա ի Խելտրու, Garraf[2][3] - 25 Դեկտեմբեր 1933(1933-12-25)[1][4][5][…], Պարսելոնա, Սպանիա[2][3]), սպանական բանակի գնդապետ, քաթալան կառավարութեան ղեկավար։

Ֆրանսեսք Մասիա
կատ.՝ Francesc Macià i Llussà
Ծննդեան անուն կատ.՝ Francesc Macià i Llussà
Ծնած է 21 Սեպտեմբեր 1859(1859-09-21)[1]
Ծննդավայր Վիլյանուևա ի Խելտրու, Garraf[2][3]
Մահացած է 25 Դեկտեմբեր 1933(1933-12-25)[1][4][5][…] (74 տարեկանին)
Մահուան վայր Պարսելոնա, Սպանիա[2][3]
Քաղաքացիութիւն  Սպանիա
Մասնագիտութիւն քաղաքական գործիչ, զինուորական
Վարած պաշտօններ President of the Generalitat of Catalonia?, Member of the Parliament of Catalonia?, member of the Congress of Deputies?, Հանրապետական Կորտեսի դեպուտատ?[6], Հանրապետական Կորտեսի դեպուտատ?[3], Հանրապետական Կորտեսի դեպուտատ?[2] եւ Chairman of Republican Left of Catalonia?
Կուսակցութիւն Estat Català?[7] եւ Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր?[8]
Ամուսին Eugènia Lamarca i de Mier?[9]
Երեխաներ Josefina Macià i Lamarca? եւ Q113551823?
Ստորագրութիւն

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Մասիա ծնածէ 1859-ին, Պարսելոնայի նահանգի ծովափնեայ Վիլանովա ի լա Կելթրու քաղաքը։ Ան սպանական բանակի գնդապետ էր: Պարսելոնայի մէջ քաթալան լեզուով լոյս տեսնող «Քուքութ» պարբերաթերթին մէջ ստորագրած յօդուածի մը համար 1905-ին կը դատապարտուի եւ բանակէն կ'արձակուի: Իսկ «Քուքութ» 1905 Դեկտեմբերէն մինչեւ 1906 Ապրիլ, վեց ամիսով կը փակուի:

«Քուքութ»-ի փակման պայմաններուն տակ քաթալան քաղաքական կուսակցութիւններ 1906-ին կը միանան եւ կը կազմեն Քաթալան համերաշխութիւնը «Սոլիթարիթաթ Քաթալանա»:

Ֆրանսեսք Մասիա քաթալան համերաշխութեան ցանկէն 1907-ին` Պարսելոնայէն եւ 1923-ին ալ Լէս Պորկէս Պլանքէսէն երեսփոխան կը ընտրուի:

Մասիա 1922-ին կը հիմնէ Էսթաթ Քաթալա կուսակցութիւնը: Ան հետեւողական պայքար կը մղէ Փրիմօ տէ Ռիվերայի եւ թագաւորութեան դէմ:

Էսթաթ Քաթալա զինուորական բաժանմունքներ կ'ունենայ Էքսերսիթ Քաթալա (քաթալան բանակ) անունով, որուն հրամանատարը Մասիան էր: Կը կազմակերպուի նաեւ Կերմանտաթ Քաթալանա տէ լա Պանտերա Նեկրա (Սուրբ Քաթալան եղբայրութիւն սեւ դրօշակի) յատուկ ջոկատը:

Փրիմօ տէ Ռիվերա կ'արգիլէ քաղաքական կուսակցութիւններու գործունէութիւնը, Էսթաթ Քաթալա կ'անցնի ընդյատակեայ գործունէութեան: Ֆրանսեսք Մասիա հալածուելով Սպանիայէն կը հեռանայ եւ ֆրանսական Քաթալոնիոյ Փրաթս տէ Մոլլօ աւանը կ'ապաստանի, ուր կը բռնուի եւ կը բանտարկուի: 1927 Մարտին ան Պրիւքսէլ կ'անցնի, իսկ 1930 Ապրիլին Սպանիա կը վերադառնայ: Շատ չանցած կրկին կ'աքսորուի եւ 1931-ի Փետրուարին կը վերադառնայ:

Ֆրանսեսք Մասիա 14 Ապրիլ 1931-ին, Ալֆոնսօ ԺԳ. թագաւորի հրաժարումէն ետք, եւ Մատրիտի մէջ սպանական երկրորդ հանրապետութեան հռչակումէն քանի մը ժամ առաջ Պարսելոնայի մէջ Իպերիական դաշնակցութեան կազմէն ներս Քաթալոնիոյ անկախութիւնը կը հռչակէ:

Երեք օր ետք, 17 Ապրիլին, հանրապետական կառավարութիւնը երեք նախարարներ կ'ուղարկէ Պարսելոնա, որոնք բանակցութեան մէջ կը մտնեն Մասիայի հետ: Մասիա կ'ընդառաջէ: Քաթալան հանրապետութիւնը ջնջուած կը հռչակուի եւ կը փոխարինուի ինքնավար մարմիններու կազմաւորումով:

Կեներալեթաթ տէ Քաթալունիա (քաթալան կառավարութիւնը), որ 18-րդ դարու սկիզբը ջնջուած էր արքայական Նուէվա Փլաթա հրովարտակով, կը վերահաստատուի: Մասիա կը դառնայ քաթալան կառավարութեան ղեկավարը:

Ֆրանսեսք Մասիա մահացաւ 25 Դեկտեմբեր 1933-ին, Պարսելոնայի մէջ:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել