Անտրէ Ակասի
Անտրէ Քըրք Ակասի (անգլերէն՝ Andre Kirk Agassi, ծնած` 29 Ապրիլ 1970, Լաս Վեկաս, Նեւատա, ԱՄՆ), անցեալի վարկանիշով աշխարհի լաւագոյն, արհեստավարժ թենիս խաղացողներէն մէկը։ Ակասի իրանահայ, ասորական եւ ֆրանսական ծագում ունի։ Հինգ տարեկանին ան կը սկսի մարզուելու եւ Ճիմի Քոնորսի եւ Ռոսքօ Թաների հետ վարժութիւններու հետեւելու։ Աւելի ուշ, Անտրէի հայրը՝ Էմանուէլ Ակասին, կ'ընկերանայ Քըրք Քըրքորեանի հետ՝ աշխատելով Քըրքորեանի խաղատուներէն (անգլ.՝ casino) մէկուն մէջ։ Այդ ընթացքին Անտրէ Ակասին իր անուան երկրորդ կամ միջին անունը կը փոխէ Քըրքի։
| Անտրէ Ակասի անգլերէն՝ Andre Kirk Agassi | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծննդեան անուն | անգլերէն՝ Andre Kirk Agassi |
| Ծնած է | 29 Ապրիլ 1970 (54 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Լաս Վեգաս, Նևադա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
| Ուսումնավայր | American School of Correspondence? |
| Մասնագիտութիւն | թենիսիստ, ինքնակենսագիր, գործարար |
| Անդամութիւն | Թենիսի փառքի միջազգային սրահ? |
| Կուսակցութիւն | Ժողովրդավարական Կուսակցութիւն |
| Ամուսին | Շտեֆֆի Գրաֆ? |
| Ծնողներ | հայր՝ Էմանուել Աղասի?, մայր՝ Elizabeth Agassi? |
| Երեխաներ | Jaz Elle Agassi? եւ Jaden Gil Agassi? |
Տասնչորս տարեկանին Անտրէ կը մեկնի Ֆլորիտա՝ Նիք Պոլեթիերիի թենիսի ակադեմիային մաս կազմելու համար։ Արհեստավարժ թենիս խաղացող կը դառնայ տասնվեց տարեկանին, իսկ 19 տարեկանին կը շահի աւելի քան 2 միլիոն տոլար եւ «Արհեստավարժ Թենիս խաղցողներուն Միութեան» (The Association of Tennis Professionals) վարկանիշին մէջ կը բարձրանայ երրորդ դիրք։ Յետագայ ասպարէզի ընթացքին յաղթանակ կ'արձանագրէ 60 անհատական մրցաշարքերու, նեռարեալ՝ Մեծ սաղաւարտի 8 մրցաշարքերը ու կը դառնայ պատմութեան մէջ «Ոսկէ սաղաւարտի» առաջին մրցանակակիրը տղամարդոց մէջ՝ տարբեր տարիներուն յաղթելով «Մեծ սաղաւարտ»ի բոլոր 4 մրցաշարքերը եւ Ողիմպիական խաղերը։ ԱՄՆ-ի հաւաքականի կազմին մէջ 3 անգամ կը նուաճէ «Տէյվիս բաժակ»ը (The Davis Cup), որ կը նկատուի տղամարդ թենիս խաղացողի ամենահեղինակաւոր մրցանակը։ 1995-2003 թուականներուն 101 շաբաթներու ընթացքին եղած է աշխարհի առաջին թենիսի թակը՝ «ռաքեթը»՝ (անգլ.՝ rackets) 2003 թուականին դառնալով պատմութեան մէջ առաջին թենիս խաղացողը, որ չափահաս տարիքին կը գլխաւորէր «Արհեստավարժ Թենիս խաղցողներուն Միութիւն»-ը (The Association of Tennis Professionals):
Մարզական յաջողութիւններէն անկախ, Ակասին յայտնի է նաեւ իր բարեգործութիւններով։ Ան «Անտրէ Ակասի Կրթական հիմնադրամ»ի, տղոց եւ աղջիկներու մարզական ակումբի եւ Անտրէ Ակասի գոլէճի նախապատրաստական ակադեմիայի հիմնադիրն է (Andre Agassi College Preparatory Academy) եւ «Մարզիկները յանուն յոյսի» (Athletes for Hope) կազմակերպութեան համահիմնադիրը։ Մարդասիրական ոլորտին մէջ իր ծաւալած գործունէութիւնը 2 անգամ արժանացած է Արհեստավարժ Թենիս խաղցողներուն Միութեան (The Association of Tennis Professionals) Արթուր Էշի անուան մրցանակին՝ (ATP Arthur Ashe Humanitarian award) «Բարեգործութեան եւ մարդասիրութեան» համար։ 2011-ին Անտրէ Ակասիի անունը կ'ընդգրկուի թենիսի փառքի միջազգային ցուցակին մէջ՝ հակառակ, որ 2 տարի առաջ Ակասիի մօտ յայտնաբերուած էր մեթամֆետամին «methamphetamine» ստանալուն փաստը։
Անդրէ Ակասին յաջող գործարար է, իր հետաքրքրութիւններուն մէջ կը մտնէ շինարարական, Ճաշարանային եւ հիւրանոցային գործը, անշարժ գոյքի առ ու ծախը, մարզական եւ գիշերային ակումբներ։ Առաջին կնոջ՝ դերասանուհի եւ բնորդ Պրուք Շիլտզէն (Brooke Shields) ամուսնալուծութիւնէն ետք, 2001 թուականին կ'ամուսնանայ հանրայայտ թենիս խաղացող, դասական «Ոսկէ սաղաւարտ»ի մրցանակակիր՝ Շթեֆի Կրաֆի (Steffi Graf)-ի հետ, որուն հետ այժմ ունի 2 երեխայ։
Մանկութիւն Եւ Ընտանիք
ԽմբագրելԱնտրէ Ակասին ծնած է 1970 թուականի Ապրիլ 20-ին Լաս Վեկաս՝ Նեւատա (Las Vegas, Nevada), դառնալով Էմանուէլ «Մայք» Ակասիի (Emmanuel "Mike" Agassi) եւ Էլիզապէթ Տետլիի (Elizabeth "Betty" Agassi (née Dudley)) չորրորդ եւ վերջին զաւակը։ Էմանուէլ Ակասին իրանական, այնուհետեւ Ամերիկեան բռնցքամարտիկ էր, որ ծնած է Թեհրան՝ հայ ընտանիքի մէջ։ Էմանուէլ մասնակցած է 1948 եւ 1952 թուականներու Ողիմպիական խաղերուն, ուր ներկայացուցած է Իրանը։ Հայրը՝ Հիւսն Դաւիթ Ակասեանը, ծնած է Քիեւ եւ քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ արտագաղթած է Իրան, ուր խուսափելու համար թրքական ջարդերէն փոխած է մականունը Ակասիի, իսկ Մայքի մայրը՝ Նունիան, եղած է թրքահայ։ Որոշ աղբիւրներ, բացի հայկականէն, կը յայտնեն Ակասիի ասորական[1] կամ պարսկական[2] արմատներուն մասին, բայց ո՛չ Անտրէի, ո՛չ ալ իր հօր ինքնակենսագրականին մէջ այդ տարբերակները կը հաստատուին։
Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, Էմանուէլ Ակասին ներկայ եղած է թենիսի խաղի եւ շատ սիրած այս խաղը․ երբ տեսնելով թէ ինչպէ՞ս Ամերիկեան քրիստոնէական եկեղեցւոյ առաքելական ծառայութեանը կից թենիսի մարզադաշտին մէջ կը խաղան Ամերիկացի եւ Բրիտանացի զինուորները։ Անոնցմէ մէկը նուիրած է իր տղուն առաջին թենիսի թակը՝ «ռաքեթը»՝ (անգլ.՝ racket), եւ այն ալ քիչ մը ուշ տղուն իր հետ կը տանի ԱՄՆ - Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ (USA)։
Ակասի կ'արտագաղթէ ԱՄՆ 1952 թուականի վերջերը. ան կը պահպանէ իր սէրը թենիսի նկատմամբ՝ կը կառուցէ հողէ միաձոյլ թրծաշախաղ (concrete) թենիսի մարզադաշտ իր Լաս Վեկասի (Las Vegas) տան մօտ, ուր կ'ապրէր իր ընտանիքը։ Իր բոլոր զաւակներուն հետ իրենց մանուկ հասակէն ան կը խաղար թենիս․ աղջիկներուն՝ Ռիթայի ու Թամիի եւ աւագ որդւոյն Ֆիլիփի հետ (ապագային Անտրէն իր ընտանիքը կը կոչէ «Թենիսի ֆոնի Թրեփփըր» անունով (Tennis background Trepper) (գերմաներէնով՝ Treppe) (այսինքն՝ Թէնիսի աստիճաններու հեռանկար), բայց ամենամեծ յաջողութեան հասաւ փոքր զաւակին հետ։ Անտրէի ծնունդին առթիւ Մայքը կը պատուիրէ յատուկ խաղալիք օրօրոցի համար, եւ այն կը ներկայացնէր թէնիսի գնդակը թենիսի թակին հետ։ Հայրը անձնապէս կը մշակէ խաղալիքներ իր տղուն զարգացման համար, որոնք իր տեսանկիւնէն պէտք է ապագային վերջինին օգնէին, որպէսզի աւելի լաւ տիրապետէ թենիսի թակին։ Իսկ երբ Անտրէն կը սկսի քալել, Մայքը իրեն կո տայ թակը ու կե սկսի գնդակները նետել իր ուղղութեամբ։ Չորս տարեկանին տղան արդէն կը տիրապետէր բոլոր հիմնական հարուածներուն, իսկ արդէն վեց տարեկանին ի վիճակի էր ետ մղել հօր բոլոր մատուցուած հարուածները։ Քիչ ուշ Մայք կը սկսի մարզել իր բոլոր աւագ զաւակները՝ ինքնագործ (automatic) մատուցումներ տուող մեքենայի միջոցով եւ ստիպելով կրտսեր որդիին մէկ օրուան մէջ երկու հազար հինգ հարիւր գնդակ ետ մղել։ Մայք Անտրէի համար հանդիպումներ կը կազմակերպէր (երբեմն ալ ընկերական խաղեր) յայտնի նոր եւ հին թենիս խաղացողներու հետ, ինչպէս՝ Ռոպպի Ռինկսընը, Ճիմմի Քոնորսը (Jimmy Connors), Իլիէ Նասթասէն, Պեոռն Պորկը (Björn Borg), Հարոլտ Սոլոմոնը (Harold Solomon) նաեւ իր հետ կը տանէր (երկու աւագ երեխաներուն ալ՝ Ռիթային եւ Ֆիլփին) մրցաշարքերուն Սոլթ Լէյք Սիթի (Salt Lake City) եւ Հիւսթըն (Houston), հարիւրաւոր քիլիոմեթրեր հեռու, քանի որ աւելի մօտիկ շրջաններու մէջ պատանեկան մրցաշարքեր չկային։
Տասը տարեկան հասակին Անտրէն կը պարտուի ԱՄՆ-ի պատանեկան մրցաշարքի երկրորդ շրջանին, տասնըմէկ տարեկանին՝ կիսաեզրափակիչին։ Տասնըերեք տարեկանին հայրը զինք կ'ուղարկէ Նիք Պոլլեթիըրիի (Nick Bollettieri) յայտնի թենիսային ակադեմիա Պրէյտընթոն՝ Ֆլորիտա (Bradenton Florida)։ Մայքը արդէն քիչ մը ծանօթ էր Պոլեթիըրիի 60-ական թուականներէն, երբ վերջինը սկսնակ մարզիչ էր․ ան այդ որոշումը կը կայացնէ տեսնելով մարզիչի սաներու յաջողութիւններուն մասին պատկերասփիւռի սփռած հաղորդումը եւ ընդունելով այդ ժամանակի լաւագոյն սաներէն մէկուն՝ Ահարոն Քրիքսթէյնի հօր խորհուրդը։ Իբրեւ արդիւնք կամ հետեւանք Պոլլեթիըրը ո՛չ միայն Անտրէին անվճար տեղ կը տրամադրէ ակադեմիայի մէջ, այլ նաեւ կը մնայ իր մարզիչը մինչեւ 1993 թուական։ Նոր մարզիչը կը վերափոխէ տղուն խաղաոճը:
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ Nicholas Awde, Nineb Lamassu, Nicholas Al-Jeloo "Modern Aramaic (Assyrian/Syriac) Dictionary and Phrasebook", 2007
«Andre Agassi»։ Persian Mirror: The Modern Magazine for Famous Iranians, Persian Celebrations, Cuisine, Culture & Community։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2013-12-24-ին։ արտագրուած է՝ 2012 թ․ հոկտեմբերի 23–ին - ↑ John Tehranian "Whitewashed: America's Invisible Middle Eastern Minority". {{{заглавие}}}. — New York University Press. — P. 74.