Լէյլա Մուրատ

Լէյլա Մուրատ; արաբերէն՝ ليلى مُراد‎
Ծննդեան անուն	արաբերէն՝ ليليان زكي إبراهيم مراد مردخاي‎
Ծնած է	17 Փետրուար 1918
Ծննդավայր	Գահիրէ, Եգիպտոս
Մահացած է	21 Նոյեմբեր 1995 (77 տարեկանին)
Մահուան վայր	Գահիրէ, Եգիպտոս
Քաղաքացիութիւն	Եգիպտոս
Մայրենի լեզու	Արաբերէն
Կրօնք	Յուդայականութիւն
Տեսակ	փոփ երաժշտություն?
Մասնագիտութիւն	դերասանուհի, երգչուհի
Ամուսին	Anwar Wagdi? եւ Fatin Abdelwehab?
Ծնողներ	հայր՝ Zaki Morad Mordkhay?
Երեխաներ	Զաքի Ֆաթին Աբդել Վահաբ?

Լէյլա Մուրատ (արաբ․՝ ليلى مراد‎‎, եբր.՝ לילה מוראד‎), ի ծնէ՝ Լիլիանա Մուրատ, 17 Փետրուար 1918^[4], Գահիրէ, Եգիպտոս - 21 Նոյեմբեր 1995^[4], Գահիրէ, Եգիպտոս), հրեայկան ծագմամբ եգիպտացի էստրատային երգչուհի, ռենեգատ, 1940-1950-ականներու եգիպտական կինոյի առաւել յայտնի երգող դերասաններղն մէկը: Դերասան եւ կոմպոզիտոր Մունիր Մուրատի քոյրն է:

Կենսագրութիւն

Լէյլա Մուրատը ծնած է 17 Փետրուար 1918-ին Գահիրէի Ալ-Տահէր շրջանը՝ հրեայ Զաքի Մուրատի եւ Գեմիլա Սալմոնի ընտանիքին մէջ։ Հայրը յարգուած երգիչ էր, երաժիշտ ու սինագոգի հազզան:

Լիլիանան իր առաջնաելոյթը կատարած է 10 տարեկան հասակին Լէյլա Մուրատ մականուամբ Գահիրէի Սաալատ Պատիայ համերգասրահի բեմին վրայ։ Համերգասրահը 1926-ին հիմնած էր դերասան եւ պարող Պատիա Մասապնին, որ կը հովանաւորէր պատանի երգչուհիին^[5]: Լէյլայի առաջնախաղը կինոյին մէջ կայացած է 15 տարեկան հասակին: 1932-ին ան նկարահանուած է «Ալ-Տահայայ» («Յանցագործութեան զոհերը») ֆիլմին մէջ, որ սկիզբը նկարահանուած էր որպէս յամր ֆիլմ: Անոր «Մեկնելու օրը» երգը ներառուած է այդ ֆիլմին մէջ անոր հնչիւնաւորումէն ետք^[6]:

Լէյլա Մուրատի ուսուցիչները անոր հայրը՝ Զաքի Մուրատն ու հրեական ծագմամբ եգիպտացի կոմպոզիտոր Տաուտ Հոսնին էին, վերջինս արաբերէն առաջին օպերետի հեղինակն է: Կոմպոզիտորը երգչուհիի համար գրած է 2՝ «Ինչո՞ւ դուն չես կրնար ընտրել երկրպագուներէն մէկուն» եւ «Ինչո՞ւ ես դուն կը փախչիս ինձմէ» երգեր, որոնք հիթ դարձած են: Յետագային յաջողութիւն ունեցած է 1938-ին, երբ եգիպտացի մէկ այլ կոմպոզիտոր Մուհամմէտ Ապտ ալ-Ուահապը անոր նկարահանած է իր «Կեցցէ Սէրը» ֆիլմին մէջ։ Յաջորդ վեց տարիներուն Լէյլա Մուրատը նկարահանուած է ռեժիսոր Տոգոյ Միզրահի հինգ ֆիլմերուն մէջ եւ դարձած Եգիպտոսի ամենայայտնի դերասանուհին: 1945-ին ան նկարահանուած է ռեժիսոր Անուար Ուաճտիի «Լէյլա՝ աղքատներու դուստրը» ֆիլմին մէջ եւ անկէ քիչ ժամանակ անց ամուսնացած վերջինիս հետ: Լէյլա Մուրատը նկարահանուած է եւս 20 ֆիլմերու մէջ, որոնցմէ ամենայայտնին «Աղջիկներու սիրախաղ» ֆիլմն է: Վերջին ֆիլմերուն անոր խաղընկերներն էին Նագճիպ ալ-Ռիհանին եւ Ապտ ալ-Ուահապը:

1953-ին Լէյլա Մուրատը Ումմ Քուլսումէն ետք յայտարարուած է եգիպտական յեղափոխութեան պաշտօնական ձայնը: Շուտով երգչուհիին մեղադրած են Իսրայէլի պետութեան նիւթական աջակցութիւն ցուցաբերելու մէջ, այնտեղ գաղթած էին անործնողները: Ան հերքած է բոլոր մեղադրանքներն ու դատի տուած: Այդ ժամանակ ալ Լէյլա Մուրատը ընդունած է իսլամը, ինչ հանգեցուցած է ծնողներու հետ ընդյարման, որոնք համաձայն չէին դստեր այդ որոշման հետ: Դատավարութեան ընթացքին բացայայտուած է, որ երգչուհիին զրպարտած են: Սակայն Եգիպտոսի այդ ժամանակուան նախագահ Ճամալ Ապտուլ Նասէրի անձնական պատուէրով անոր գաղտնի պոյքոթ յայտարարած են: Այդպէս, 38 տարեկանին ան ստիպուած եղած է աշխատանքըաւարտել: Անոր երգերը դեռեւս յայտնի էին եգիպտացիներու շրջանին մէջ, սակայն ռադտիոյով չէ հնչած: Երգչուհիի ձայնը ռատիոյով նորէն հնչածլ է 1970-ի Ռամատանի ժամանակ, երբ անոր վստահուած է Ղուրանի ամէնօրեայ ընթերցումը սուրբ ամսուայ ընթացքին^[7]:

Լէյլա Մուրատը մահացած է 21 Նոյեմբեր 1995-ին Գահիրէի հիւանդանոցին մէջ:

Ընտանիք

Իսլամ ընդունելէ ետք Լէյլա Մուրատի յարաբերությունները իր ընտանիքին հետ այդպէս ալ չեն վերականգնուած: Երբ 1967-1970-ականներուն արական սեռի եգիպտացի հրեաները արտաքսուած էին Ապու-Զաապալի ու Տուրայի ճամբարներ, այնտեղ ընկած էր նաեւ Լէյլայի եղբայր Իսակ Զաքին, որուն ոչ մէկ անգամ այցելած է:

Չնայած ծնողներու առարկութիւններուն՝ երգչուհին ամուսնացած է Անուար Ուաճտիի հետ, որմէ 3 անգամ բաժանուած է ու նորէն ամուսնութիւնը գրանցած: Անկէ ետք ան ամուսնացած է եւս 2 անգամ՝ Ուաճիհ Ապազայի ու Ֆատին Ապտուլ Ուահապի հետ, որմէ ունեցած է 1 որդի՝ Զաքի Ֆատին Ապտուլ Ուահապը: Վերջին ամուսինէն բաժանուած է 1969-ին ու ապրած միայնակ:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Dictionary of African Biography / E. K. Akyeampong, Henry Louis Gates, Jr. — NYC: OUP, 2012.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q561458"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q46002746"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18353479"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 http://www.amar-foundation.org/zaki-murad/
↑ ^4,0 ^4,1 «Laila Mourad»։ IMDb
↑ Danielson, Virginia (1977) The Voice of Egypt. Umm Kulthum, Arabic song, and Egyptian society in the twentieth century. AUC Press, Cairo. pp.48,67
↑ Darwish, Mustafa (1998) Dream Makers on the Nile. A Portrait of Egyptian Cinema. AUC Press, Cairo. ISNB 977 424 429X. p.24
↑ Beinin, Joel (1998). The Dispersion of Egyptian Jewry. University of California Press. 1st edition. p. 84.

Տեսաձայնագրութիւններ

Արտաքին յղումներ

«Leyla Mourad. Golden Voice of over 1,200 songs and 28 films»։ Al Mashriq (անգլերէն)
«Layla Murad: Popular Culture and the Politics of Ethnoreligious Identity»։ University of California (անգլերէն)
Sami Asmar։ «Decade Later, Layla Murad Still Unforgettable Artist»։ Al Jadid։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2018-09-10-ին (անգլերէն)
Виктор Снитковский։ «Судьба певицы Лейлы Мурад»։ Еврейский мир։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-05-02-ին

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3491832_citetype_Q55341040_citetype_Q847959_citetype_Q84863712_citetype_Q24579448_citetype_Q130735522_citetype_Q783794"_data-entity-id="Q37312">[http://www.imdb.com/name/nm0609952/_Person_Profile]_//_Internet_Movie_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1990.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136_citetype_Q1787111_citetype_Q975413"_data-entity-id="Q46002746">[http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195382075.001.0001/acref-9780195382075_Dictionary_of_African_Biography]<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:en:Emmanuel_K._Akyeampong|E.&nbsp;K.&nbsp;Akyeampong]],_[[:en:Henry_Louis_Gates_Jr.|Henry_Louis_Gates,_Jr.]]_—_[[:Նիւ_Եորք|NYC]]:_[[:en:Oxford_University_Press|OUP]],_2012.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q561458"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q46002746"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18353479"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Dictionary of African Biography / E. K. Akyeampong, Henry Louis Gates, Jr. — NYC: OUP, 2012.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q561458"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q46002746"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18353479"></a>

[[http://www.amar-foundation.org/zaki-murad/_http://www.amar-foundation.org/zaki-murad/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-3] 3,0 ^3,1 http://www.amar-foundation.org/zaki-murad/

[:0-4] 4,0 ^4,1 «Laila Mourad»։ IMDb

[5] Danielson, Virginia (1977) The Voice of Egypt. Umm Kulthum, Arabic song, and Egyptian society in the twentieth century. AUC Press, Cairo. pp.48,67

[6] Darwish, Mustafa (1998) Dream Makers on the Nile. A Portrait of Egyptian Cinema. AUC Press, Cairo. ISNB 977 424 429X. p.24

[7] Beinin, Joel (1998). The Dispersion of Egyptian Jewry. University of California Press. 1st edition. p. 84.

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]