Կայուն զարգացման նպատակներ
Կայուն զարգացման նպատակները (ԿԶՆ-եր) կազմուած են ապագային վերաբերող թիրախներէն միջազգային զարգացում: Անոնք ստեղծուածեն Միացեալ ազգերու կազմակերպութեան կողմէ եւ առաջ կը մղեն իբրեւ Գլոբալ նպատակներ կայուն զարգացման համար։ Անոնք փոխարինել են Հազարամեակի զարգացման նպատակներուն, որոնց ժամկէտը կը լրանայ 2015-ի վերջը։ ԿԶՆ-երը (SGDs) իրականացուելու են 2015-էն մինչեւ 2030-ը։ Կայ 17 նպատակ եւ 169 իւրայատուկ թիրախ այդ նպատակներուն համար[1]:
Կայուն զարգացման նպատակներ (ԿԶՆ), «Կայուն զարգացման 2030 օրակարգին մէջ» ներառուած 17 նպատակ, որոնք ընդունուեցան աշխարհի երկիրներու առաջնորդներու կողմէ Սեպտեմբեր 2015-ին կայացած ՄԱԿ-ի պատմական գագաթնաժողովի ժամանակ եւ պաշտօնապէս ուժի մէջ մտան 1 Յունուար 2016-էն: Առաջիկայ 15 տարիներու ընթացքին՝ առաջնորդուելով բոլորին վերաբերող այս նոր նպատակներով, երկրները կը համախմբեն իրենց ջանքերը՝ վերացնելու աղքատութիւնը իր բոլոր ձեւերով, պայքարելու անհաւասարութիւններու դէմ եւ լուծելու կլիմայի փոփոխութեան հետ կապուած խնդիրները՝ միաժամանակ հետեւելով, որ ոչ ոք անտեսուի[2]:
Նպատակներ Խմբագրել
Օգոստոս 2015-ին 193 երկիր համաձայնութեան եկան հետեւեալ 17 նպատակներու շուրջ՝ [3]
Նպատակ 1 Խմբագրել
Ոչ աղքատութեան - Ամէնուրէք վերացնել աղքատութիւնը՝ իր բոլոր դրսեւորումներով ու ձեւերով,
Նպատակ 2 Խմբագրել
Ոչ սովին - Վերացնել սովը, հասնիլ պարենային ապահովութեան եւ բարելաւուած սնուցման, խթանել գիւղատնտեսութեան կայուն զարգացումը,
Նպատակ 3 Խմբագրել
Առողջութիւն եւ բարեկեցութիւն - Ապահովել առողջ կեանք եւ խթանել բարեկեցութիւն բոլորի համար՝ անկախ տարիքէ,
Նպատակ 4 Խմբագրել
Որակեալ կրթութիւն - Ապահովել ներառական ու համապատասխան որակեալ կրթութիւն բոլորի համար եւ խթանել ողջ կեանքի ընթացքին ուսման հնարաւորութիւններ,
Նպատակ 5 Խմբագրել
Սեռային հաւասարութիւն- Հասնել սեռային հաւասարութեան եւ զօրացնել բոլոր կանանց եւ աղջիկներուն,
Նպատակ 6 Խմբագրել
Մաքուր ջուր եւ առողջապահական պայմաններ - Ապահովել հասանելիութիւն եւ կայուն ձեւով կառավարել ջուրն ու առողջապահական պայմանները բոլորի համար,
Նպատակ 7 Խմբագրել
Մատչելի եւ մաքուր ներուժ- Ապահովել բոլորի համար մատչելի, յուսալի, կայուն եւ ժամանակակից ներուժի հասանելիութիւն,
Նպատակ 8 Խմբագրել
Արժանապատիւ աշխատանք եւ տնտեսական աճ - Խթանել կայացած, ներառական եւ կայուն տնտեսական աճ, լիարժէք եւ արտադրողական զբաղուածութիւն եւ արժանապատիւ աշխատանք բոլորի համար,
Նպատակ 9 Խմբագրել
Արդիւնաբերութիւն, նորարութիւն եւ ենթակառուցուածք - Ստեղծել դիմակայուն ենթակառուցուածքներ, աջակցիլ ներառական եւ կայուն արդիւնաբերութեան զարգացման եւ խթանել նորարարութիւնը,
Նպատակ 10 Խմբագրել
Կրճատուած անհաւասարութիւն - Կրճատել անհաւասարութիւնը երկիրներուն եւ անոնց միջեւ,
Նպատակ 11 Խմբագրել
Կայուն քաղաքներ եւ համայնքներ - Քաղաքները եւ մարդկային բնակավայրերը դարձնել ներառական, դիմակայուն, անվտանգ եւ կայուն,
Նպատակ 12 Խմբագրել
Պատասխանատու սպառում եւ արտադրութիւն - Ապահովել սպառման եւ արտադրութեան կայուն մոդելներ,
Նպատակ 13 Խմբագրել
Գործողութիւն՝ ի նպաստ կլիմայի - Ձեռնարկել անյապաղ գործողութիւններ՝ պայքարելու կլիմայի փոփոխութեան եւ անոր ազդեցութիւններու դէմ,
Նպատակ 14 Խմբագրել
Կեանքը ջուրի տակ - Ապահովել ովկիանոսներու, ծովերու եւ ջրային պաշարներու պահպանութիւնը եւ կայուն օգտագործումը յանուն կայուն զարգացման;
Նպատակ 15 Խմբագրել
Կեանքը ցամաքին վրայ - Պահպանել, վերականգնել եւ խթանել ցամաքային էկոհամակարգերու կայուն օգտագործումը, ապահովել անտառներու կայուն կառավարումը, պայքարիլ անապատացման դէմ, դադարեցնել եւ շրջադարձել հողերու վատթարացումը, կասեցնել կենսաբազմազանութեան կորուստը,
Նպատակ 16 Խմբագրել
Խաղաղութիւն, արդարութիւն եւ ամուր հաստատութիւններ - Խթանել խաղաղ եւ ներառական հասարակութիւններու կառուցումը՝ յանուն կայուն զարգացման, բոլորի համար հասանելի դարձնել արդարութիւնը, բոլոր մակարդակներուն ստեղծել արդիւնաւէտ, հաշուէտու եւ ներառական հաստատութիւններ,
Նպատակ 17 Խմբագրել
Համագործացութիւն՝ նպատակներու համար - Ուժեղացնել կայուն զարգացման իրագործման միջոցները եւ աշխուժացնել գլոբալ գործընկերութիւնը յանուն այս նպատակի:
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ «Home .:. Sustainable Development Knowledge Platform»։ sustainabledevelopment.un.org (անգլերեն)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-10-13-ին։ արտագրուած է՝ 2015-10-19
- ↑ http://un.am/hy/p/sustainable-development-goal-1
- ↑ «The Global Goals For Sustainable Development»։ Global Goals։ արտագրուած է՝ 2 September 2015