Շահ Ճահան (15 Յունուար 1592(1592-01-15)[1], Lahore Fort, Լահոր, Մուղալական Կայսրութիւն - 1 Փետրուար 1666(1666-02-01), Ագրայի ամրոց, Ակրա, Մուղալական Կայսրութիւն[3]), ան եղած է Հնդկաստանի 5-րդ կայսրը 1628-էն մինչեւ 1658: Շահ Ճահան, Ճահանկիր (31 Օգոստոս, 1569 - 7 Նոյեմբեր, 1627) կայսրին եւ Թաժ Պիտի Պիլքիս Մաքանիի (13 Մայիս, 1573 - 18 Ապրիլ, 1619) որդին էր:

Շահ Ճահան
պարս․՝ شهاب‌الدین مُحمَّد شاهجهان
Ծնած է 15 Յունուար 1592(1592-01-15)[1]
Ծննդավայր Lahore Fort, Լահոր, Մուղալական Կայսրութիւն
Մահացած է 1 Փետրուար 1666(1666-02-01) (74 տարեկանին)
Մահուան վայր Ագրայի ամրոց, Ակրա, Մուղալական Կայսրութիւն
Մայրենի լեզու Պարսկերէն
Կրօնք Իսլամութիւն
Մասնագիտութիւն միապետ
Վարած պաշտօններ Հնդկաստանի Մուղալ կայսրութեան կայսր
Ամուսին Մումթազ Մահալ, Izz-un-Nissa? եւ Kandahari Begum?
Ծնողներ հայր՝ Ջահանգիր?, մայր՝ Jagat Gosain?
Երեխաներ Parhez Banu Begum?, Jahanara Begum?, Dara Shikoh?[2], Shah Shuja?, Roshanara Begum?, Աուրենգզեբ?, Murad Bakhsh? եւ Gauhar Ara Begum?
Շահ Ճահան եւ իր կինը՝ Մումթազ Մահալ:
Թաժ Մահալը:

Շահ Ճահան Հնդկաստանի կայսրը կ'անուանուի իր հօր մահէն ետք 1627-ին: Անոր նպատակն էր, իր Ապքար մեծ հօր նման, ընդարձակել եւ տարածել իր անսահման կայսրութիւնը: 1658-ին Շահ Ճահան հիւանդութեան պատճառով կը հրաժարի գահակալութենէն եւ գահաժառանգն էր իր որդին՝ Աուրանկզեպ: Ճահան կը մահանայ 1666-ին:

Շահ Ճահան հիմնած եւ կառուցած է բազմաթիւ յուշարձաններ եւ շիրիմներ, անոնցմէ ամէնէն յատուկն է Թաժ Մահալը որ կառուցած է 1632-էն 1654 թուականներուն միջեւ, իր կնոջ՝ Մումթազ Մահալին (1 Սեպտեմբեր, 1593 -17 Յունիս, 1631) համար:

Երբ Մումթազ Մահալ կը մահանայ 37 տարեկանին, Շահ Ճահանը անոր յիշատակին համար կ'որոշէ կառուցել Թաժ Մահալ դամբարանը, ու ներկայիս թէ Մումթազին եւ թէ Շահին մարմինները կը գնտուին հոն: Շինարարութեան մասնակցած են աւելի քան 22,000 վարպետներ[4] կայսրութեան բոլոր կողմերէն, ինչպէս նաեւ վարպետներ Միջին Ասիայէն, Պարսկաստանէն ու Մերձաւոր Արեւելքէն։

Թաժ Մահալ եղած է Հնդկաստանի ամէնէն նշանաւոր վայրերէն մէկը եւ այդ դամբարանը կ'այցելեն բազմաթիւ զբօսաշրջիկներ:

Շահ Ճահանի ճարտարապետութիւնները

Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել