Ռուսաստանի ներխուժում Ուքրանիա (2022)

Ռուսաստանի ներխուժում Ուքրանիա
	Ռազմական վիճակը 2022 մարտի 2-ին
Վայր	Կաղապար:Դրօշաւորում/Ուկրաինա
Հակառակորդներ
; ՏԺՀ ; ԼԺՀ; Աջակցություն Կաղապար:Դրօշաւորում/Բելառուս;	Կաղապար:Դրօշաւորում/Ուկրաինա
Հրամանատարներ
Ռուսաստան Վլատիմիր Փութին ; Ռուսաստան Միխայիլ Միշուստին ; Ռուսաստան Սերկէյ Շօյկու	Կաղապար:Country data Ուկրաինա Վոլոտիմիր Զելենսքի ; Կաղապար:Country data Ուկրաինա Տենիս Շմիկալ ; Կաղապար:Country data Ուկրաինա Ալեքսեյ Ռեզնիքով
Կողմերու ուժեր
900,000 (Զինուած ուժեր); 554,000 (Կիսառազմական); 2,000,000 (Պահեստազոր); • այդ թվում՝ 175,000-ից 190,000 Ուկրաինայի սահմանին; ՏԺՀ; 20,000; ԼԺՀ; 14,000;	Կաղապար:Դրօշաւորում/Ուքրանիա 209,000 (Զինուած ուժեր); 102,000 (Կիսառազմական); 900,000 (Պահեստազոր);

Ռուսաստանի ներխուժումը Ուքրաինա կամ Ռուս-ուքրանական պատերազմ (2022), զինուած հակամարտութիւն Ռուսաստանի եւ Ուքրաինայի միջեւ, որ սկսաւ 2022 փետրուար 24-ին՝ Ռուսաստանի կողմէ Ուքրանիա ներխուժմամբ^[4]։ Պատերազմին նախորդեց Ռուսաստանի կողմէ Տոնեցքի Ժողովրդական Հանրապետութեան (ՏԺՀ) եւ Լուկանսքի Ժողովրդական Հանրապետութեան (ԼԺՀ) անկախութեան ճանաչումը^[5]։

Մոսկուայի ժամանակով մօտաւորապէս ժամը 05:30-ին (UTC+3) նախագահ Վլատիմիր Փութին յայտարարեց Ուքրանիան «ապառազմականացնելու» «յատուկ գործողութեան» մասին, որմէ վարկեաններ ետք հրթիռային հարուածներ սկսան Ուքրանիայի տարբեր վայրերու վրայ^[6]։ Ռուսական զօրքերը բոլոր կողմերէն ներխուժեցին ուքրանական տարածքը՝ Ռուսաստանի մայրցամաքային տարածքէն, Պելառուսէն եւ Ղրիմէն։ Միեւնոյն ժամանակ, ՏԺՀ-ի եւ ԼԺՀ-ի զինուած ուժերը սկսան ռազմական գործողութիւններ Ուքրանիայի Զինուած ուժերու դէմ Տոնպասի ամբողջ ճակատային գիծի երկայնքով։

Ուքրանիայի նախագահ Վոլոտիմիր Զելենսքի յայտնեց, որ այս ռազմական գործողութիւններու հիմնական նպատակը Ուքրանիայի՝ որպէս պետութեան կազմալուծումն է^[7]։ Ուքրանիան յայտարարած է Ռուսաստանի հետ դիւանագիտական յարաբերութիւններու խզման մասին^[8]։

Ռուսաստանի ներխուժումը արժանացաւ միջազգային համատարած դատապարտման, ներառեալ Ռուսաստանի դէմ պատժամիջոցների կիրառմամբ, մինչդեռ Ռուսաստանի մէջ հակապատերազմական բողոքի ցոյցերն ուղեկցուեցան զանգուածային ձերբակալութիւններով^[9]^[10]։

Արձագանք

Գերմանիա Գերմանիոյ վարչապետ Օլաֆ Շոլցը Ռուսաստանի կոչ ուղղեց անյապաղ դադարեցնել ռազմական գործողութիւները ու դուրս բերել իր զօրքերը Ուքրանիայէն։
ԱՄՆ նախագահ Ճօ Պայտըն յայտարարեց, որ Ուքրանիան ենթարկուած է Ռուսաստանի կողմէ «չպատճառաբանուած եւ չարդարացուած» յարձակման, որը պատասխանատու է այն մահերու եւ աւերակներու համար, որոնք հակամարտութիւնն իր հետ կը բերեն։
Կաղապար:Country data Եւրոպա Եւրոպական Միութիւնը դադրեցուց ռուս քաղաքացիներու վիզաներու տրամադրումը։
Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողան անվտանգութեան խորհրդի նիստ հրաւիրեց Ուքրաինայի իրադարձութիւններու պատճառով^[11]։

Ծանօթագրութիններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 The military balance 2021։ Abingdon, Oxon: International Institute for Strategic Studies։ 2021։ ISBN 978-1032012278
↑ Julian E. Barnes, Michael Crowley, Eric Schmitt (10 January 2022)։ «Russia Positioning Helicopters, in Possible Sign of Ukraine Plans»։ The New York Times (անգլերեն)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 22 January 2022-ին։ արտագրուած է՝ 20 January 2022։ «American officials had expected additional Russian troops to stream toward the Ukrainian border in December and early January, building toward a force of 175,000.»
↑ Bengali Shashank (18 February 2022)։ «The U.S. says Russia's troop buildup could be as high as 190,000 in and near Ukraine.»։ The New York Times (en-US)։ արտագրուած է՝ 18 February 2022
↑ «Պուտինը ազդարարեց ռազմական գործողության մեկնարկը Ուկրաինայի արևելքում»։ mediamax.am (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2022-02-24
↑ «Ռուսաստանը պաշտոնապես ճանաչեց Դոնեցկի և Լուգանսկի ինքնահռչակ հանրապետությունների անկախությունը»։ «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2022-02-24
↑ ««Լայնամասշտաբ ներխուժում» Ուկրաինա, պայթյուններ, կրակոցներ Կիևում և այլ քաղաքներում»։ «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2022-02-24
↑ «Зеленский: Путин хочет уничтожить Украину, но украинские военные дают достойный отпор»։ УНИАН։ 24.02.22
↑ «Зеленский объявил о разрыве дипотношений с Россией»։ РБК։ արտագրուած է՝ 2022-02-24
↑ «World leaders condemn Russian invasion of Ukraine; EU promises 'harshest' sanctions – live updates»։ USA Today։ 24 February 2022։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 24 February 2022-ին։ արտագրուած է՝ 24 February 2022
↑ «More than 1,700 people detained in widespread Russian protests against Ukraine invasion»։ CBC News։ 24 February 2022։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 24 February 2022-ին։ արտագրուած է՝ 24 February 2022
↑ «Էրդողանը Անվտանգության խորհրդի նիստ է հրավիրել Ուկրաինայում իրադարձությունների պատճառով»։ news.am (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2022-02-24

[The_Military_Balance2021-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 The military balance 2021։ Abingdon, Oxon: International Institute for Strategic Studies։ 2021։ ISBN 978-1032012278

[2] Julian E. Barnes, Michael Crowley, Eric Schmitt (10 January 2022)։ «Russia Positioning Helicopters, in Possible Sign of Ukraine Plans»։ The New York Times (անգլերեն)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 22 January 2022-ին։ արտագրուած է՝ 20 January 2022։ «American officials had expected additional Russian troops to stream toward the Ukrainian border in December and early January, building toward a force of 175,000.»

[3] Bengali Shashank (18 February 2022)։ «The U.S. says Russia's troop buildup could be as high as 190,000 in and near Ukraine.»։ The New York Times (en-US)։ արտագրուած է՝ 18 February 2022

[4] «Պուտինը ազդարարեց ռազմական գործողության մեկնարկը Ուկրաինայի արևելքում»։ mediamax.am (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2022-02-24

[5] «Ռուսաստանը պաշտոնապես ճանաչեց Դոնեցկի և Լուգանսկի ինքնահռչակ հանրապետությունների անկախությունը»։ «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2022-02-24

[6] ««Լայնամասշտաբ ներխուժում» Ուկրաինա, պայթյուններ, կրակոցներ Կիևում և այլ քաղաքներում»։ «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2022-02-24

[7] «Зеленский: Путин хочет уничтожить Украину, но украинские военные дают достойный отпор»։ УНИАН։ 24.02.22

[8] «Зеленский объявил о разрыве дипотношений с Россией»։ РБК։ արտագրուած է՝ 2022-02-24

[9] «World leaders condemn Russian invasion of Ukraine; EU promises 'harshest' sanctions – live updates»։ USA Today։ 24 February 2022։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 24 February 2022-ին։ արտագրուած է՝ 24 February 2022

[10] «More than 1,700 people detained in widespread Russian protests against Ukraine invasion»։ CBC News։ 24 February 2022։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 24 February 2022-ին։ արտագրուած է՝ 24 February 2022

[11] «Էրդողանը Անվտանգության խորհրդի նիստ է հրավիրել Ուկրաինայում իրադարձությունների պատճառով»։ news.am (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2022-02-24

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]