Սերիֆոս (յուն․՝ Σέριφος),  Էգէական Ծովուն Քիքլատես կղզեխումբին արեւմտեան կողմը գտնուող կղզի, Քիթնոս եւ Սիֆնոս կղզիներուն միջեւ։  Նաւակայքն է Լիվատի։

Կղզի
Սերիֆոս
Երկիր  Յունաստան[1]
Տարածութիւն 74,331 քմ²
ԲԾՄ 140 մեթր
Բնակչութիւն 364 մարդ (2011)
Կը գտնուի ափին Էգէական Ծով
Ժամային գօտի UTC+2 եւ UTC+3։00
Փոստային ցուցանիշ 840 05
Պաշտօնական կայքէջ serifos.gr

Ընդհանուր տեղեկութիւններ Խմբագրել

 
Սերիֆոս կամ Հորա
 
Լիվատի նաւակայքը․ նկարուած Հորայէն

Մայրաքաղաքն է Հորա կամ Սերիֆոս, կառուցուած է 200 մ․ բարձրունքի վրայ։ Ուրիշ գիւղեր են՝ Քութալաս, Մեղալօ Լիվատի, Քետարհոս եւ Եանեմա։ Ամենաբարձ գագաթն է Թուրլոս՝ 585 մ․։

 
Սերիֆոս եւ Քիքլատես կղզեխումը

Տարածութիւնն է 75,207 քռ․քմ․ եւ բնակչութեան թիւն է՝ 1․402։ Անբերի կղզի է։ Ունի 42 գեղեցիկ ծովափներ։ 19-րդ դարուն կը զարգանայ շնորհիւ հանքային շահագործման։

Պատմական Խմբագրել

Հին արձանագրութիւններ կը վկայեն թէ կղզիին առաջին բնակիչները եղած են Թեսալիայէն Էոլիսները եւ աւելի ուշ Աթէնքէն կը հասնին Իոնեսները։ Մետաղի (երկաթ եւ պղինձ) հանքեր կային հնագոյն ժամանակներէն եւ անոնց շահագործումը սկսած է Ք․Ա․ 3-րդ հազարամեակէն։

Հին բնակիչները կը պաշտէին Փերսէան (ըստ առասպելին Արղոսին Աքրիսիօ թագաւորը Տանայի դուստրը անոր Փերսէա մանուկին հետ Սերիֆօ կ՛ աքսորէ) եւ Մետուսան (3 ծովանուշներէն մէկը)։

Սերիֆօ գտնուած են Ք․Ա․ 6-րդ դարու հին դրամներ, որոնք կը պատկերացնեն Փերսէա, Մետուսային գլուխը եւ կամ սերիֆիօ գորտը*։

Սերիֆիօ գորտ․ հին գրագէտներուն մօտ արձանագրուած է թէ Սերիֆոյին գորտերը անձայն են․ սերիֆիոս գորտ (=յուն․՝ βάτραχος) σερίφιος βάτραχος։ Կ՛ ենթադրուի թէ անկէ եկած է ասացուածքը Սերիֆոյին գորտը βάτραχος εκ Σερίφου անձայն մարդոց համար։

հռոմէական շրջանին, կղզին աքսորի վայր է։ Թիպերիոս կայսր հոն կ՛ աքսորէ Քասիուս Սեվիրոսին։

Բիւզանդական եւ Օսմանեան շրջան Խմբագրել

Սերիֆոս կղզիին պատմութիւնը այս ժամանակաշրջաններուն նոյնն է Քիքլատեսի պատմութեան հետ․ (Տե՛ս բուն արձանագրութիւն Քիքլատես, միջնադար[2]

Նորագոյն եւ ժամանակակից շրջան Խմբագրել

 
Սերիֆօ համայնապատկեր․ աջին՝ Հորա, նկարուած Լիվատիէն

Մետաղի հանքերու բանուորներուն գործադուլը Խմբագրել

 
1895․ մետաղի հանքերու բանուորները
 
Մետաղներուն բեռցման կամուրջը․ Լիվատի ծոց

19-րդ դարավերջերուն կը սկսի կղզիին մետաղանքերուն շահագործումը։ Սերիֆոսի տնտեսութիւնը կը զարգանայ եւ բնակչութեան թիւնը կը կրկնապատկուի մանաւանդ 1880 - 1910 տարիներուն․ բանուորներ կը հասնին Քիքլատեսի կղզիներէն։ 1915-ին, մետաղի գիներու տակնապը կ՛ ազդէ արտադրութեան եւ հանքերը շահագործող ընկերութիւնը անկարող է դիմագրաւել հարցը։ Աշխատանքի պայմանները վատ են եւ բանուորներու արկածները յաճախակի։ 1916 Օգոստոսին բանուորները գործադուլ կը սկսին Մեղալօ Լիվատի վայրը․ կը պահանջեն աշխատանքի պայմաններու եւ աշխատավարձի բարելաւում։ Անզիջող ընկերութեան դէմ, բանուորները նաւահանգիստը կը գրաւեն եւ 20 օր կ՛ արգիլեն նաւերը մետաղը բեռցնեն։ 21 Օգոստոսին ոստիկանութիւնը կը կրակէ գործդուլ ընող բանուորներուն վրայ եւ 4 հոգի կը սպաննուին։ Բանուորները կը հակադարձեն ու կը յարձակին քարերով եւ փայտերով։ 1925-ին ութ ժամուան աշխատանքը կը գործադրուի (1920-ին յունական կառավարութեան որոշումն է)։ Մետաղի հանքերը 1963-ին վերջնականապէս կը փակուին մետաղամթերքի սպառման պատճառով։

 
Սթենօ ջրամբարը

Մեղալօ Լիվատիին շրջանը 1916-ի գործադուլին զոհուած բանուորներուն յիշատակին համար յուշարձան զետեղուած է։

2016-ին, յատուկ ձեռնարկներով յիշատակուեցաւ մետաղահանքերու բանուորներու գործադուլին 100-ամեակը։

2004-ին կը կառուցուի Սթենոյի ջրամբարը, գոհացնելու համար բնակիչներուն (բնակութեան, անասնապահութեան եւ հողագործութեան) ջրամատակարարման հարցը։

Տեսարժան վայրեր Խմբագրել

Զբօսաշրջիկութիւնը բաւական զարգացած է, կղզիին գլխաւոր եկամուտն է։

Պատկերասրահ Խմբագրել


[3] [4] [5] [6] [7]

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

Արտաքին յղումներ Խմբագրել

  1. Փերսէաս(յունարէն)
  2. Մետուսա(յունարէն)
  3. Յունաստանի 2011-ի մարդահամարը(յունարէն)