Վարդան Աճէմեան (երգահան)
Վարդան Ալեքսանդրի Աճէմեան (27 Ապրիլ 1956, Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն)։ Երեւանի Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոցի ստեղծագործական ամբիոնի վարիչ, փրոֆեսոր։
| Վարդան Աճէմեան (երգահան) |
|---|
Ալեքսանդր Վարդանի Աճէմեանի որդին է, բեմադրիչ Վարդան Աճէմեանի եւ դերասանուհի Արուս Ասրեանի թոռը։
Կենսագրութիւն
ԽմբագրելԾնած է 27 Ապրիլ 1956-ին, Երեւան, արուեստագէտներու ընտանիքի մէջ։ Փոքր տարիքէն կապուած եղած է թատերական աշխարհին հետ, մեծցած է թատրոնի մէջ՝ մշտապէս ըլլալով պապուն՝ Վարդան Աճէմեանի կողքին եւ շրջապատուած ականաւոր ու տաղանդաւոր արուեստագէտներով։
1962–1969 թուականներուն սորված է Երեւանի Սայեաթ-Նովայի անուան երաժշտական դպրոցին մէջ, սակայն այդ տարիներուն յատուկ հետաքրքրութիւն չէ դրսեւորած երաժշտութեան հանդէպ եւ լուրջ սկսած է զբաղիլ երաժշտութեամբ միայն 17 տարեկանէն սկսեալ։ 1973 թուականին ընդունուած է Երեւանի պետական երաժշտանոց, Ղազարոս Սարեանի ստեղծագործական դասարան, որ աւարտած է 1981 թուականին։ Ուսանողական տարիներուն գրուած լաւագոյն ստեղծագործութիւններէն են «Սիմֆոնիկ պոէմը», «Ժողովրդական երգերու շարանը», «Պոլիֆոնիկ սոնատը»։
Ուսման տարիներու գեղարուեստական աճին լուրջ ապացոյցը «Կիկոսի մահը» օփերան էր, որ նուագայարդարը ներկայացուց որպէս դիպլոմային աշխատանք։ Առաջին անգամ երաժշտանոցի պատմութեան մէջ դիպլոմային աշխատանքը գնահատուեցաւ «5+»-ով, որուն մասին գրուեցաւ «Փրաւտա» թերթին մէջ։ «Կիկոսի մահ»-էն ետք երիտասարդ նուագայարդարին երեք ուղեգիր տրուեցաւ։ Առաջինը՝ օփերայի բեմադրութեան հնարաւորութիւնն էր, երկրորդը՝ ասպիրանտուրայի ուսումը շարունակելու հնարաւորութիւնը, երրորդը՝ Աճէմեան դարձաւ Կոմպոզիտորներու միութեան անդամ։ 1981 թուականին Աճէմեան աւարտած է Երեւանի Կոմիտասի անվան պետական երաժշտանոցի ասպիրանտուրան՝ Ղ. Սարեանի ղեկավարութեամբ։
1978 թուականէն սկսեալ Աճէմեան զբաղած է մանկավարժական գործունէութեամբ։ 1978 թուականին Նայիրիի շրջանի Քանաքեռաւան (Մուրաթափ) գիւղի հանրակրթական դպրոցին մէջ բացած է երաժշտական դասարան, որ գործած է մինչեւ 1984 թուականը։ 1986-1988 թուականներուն դասաւանդած է Ա. Հեքիմեանի անուան երաժշտական դպրոցին մէջ, 1995-2003 թուականներուն աշխատած է Սայեաթ-Նովայի անուան երաժշտական դպրոցին մէջ որպէս ստեղծագործութեան դասատու: 1987 թուականէն կ’աշխատի Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոցին մէջ, ուր կը դասաւանդէ գործիքաւորում եւ գործիքագիտութիւն, իսկ 1995 թուականէն՝ նաեւ ստեղծագործութիւն։ 2003 թուականէն կազմակերպած է բազմաթիւ մրցոյթ-փառատօներ՝ նուիրուած Արամ Խաչատուրեանին, Ղազարոս Սարեանին, Պենճըմին Պրիթընին։ 2008 թուականէն կը հանդիսանայ հեղինակային իրաւունքները պաշտպանող միջազգային միութեան անդամ (SUISA)[1][2][3]։
Ստեղծագործութիւններ
ԽմբագրելԳրած է «Կիկոսի մահը» օփերան, «Տասներկուերորդ գիշեր» միւզիքլը, 2 սիմֆոնիա, «Տօնական նախերգանք», «Սայեաթ-Նովա» նախերգանք՝ լարային նուագախումբի համար, Պոէմ՝ նուագախումբի համար, «Պալլատ զինուորի մասին»՝ ձայնի եւ նուագախումբի համար, գործիքային քոնչերթօներ, սոնէթներ, «Արտամետեան գիշերներ» (ըստ Գուրգէն Մահարիի) վոկալ շարք՝ ձայնի եւ դաշնամուրի համար, խմբերգեր, ռոմանսներ, թատերական երաժշտութեան[4]:
Մրցանակներ
Խմբագրել- ՀՀ ՊՆ կազմակերպած «Զինուորական երգ» հանրապետական մրցոյթի մրցանակ
- ՀԼԿԵՄ մրցանակի՝ Քամերային սիմֆոնիայի եւ երգերու համար, 1987
- «Տարուայ լաւագոյն երգ» մրցանակ, 1990
- «Արցախ» երգի համար մրցանակ, 1990
- Թաւջութակի քոնչերթոյի մրցոյթի 2-րդ եւ Էսդրատային երգի հանրապետական մրցոյթի 1-ին մրցանակներու, 1993
- ՀՀ արուեստի վաստակաւոր գործիչ, 2010
- Հայաստանի Հանրապետութեան պետական մրցանակներ, 2015[5]
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ «Վարդան Աճեմյան»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017-09-07-ին։ արտագրուած է՝ 2017-07-28
- ↑ Վարդան Աճեմյանի «Հնչյունների սիմֆոնիա» ստեղծագործությունը՝ ՀՀ պետական մրցանակի դափնեկիր: Վարդան Աճեմյան[permanent dead link]
- ↑ Վարդան Աճեմյան. թատրոնի նկատմամբ սիրուց մինչեւ «Հնչյունի թատրոն»
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երեւան, 2005
- ↑ ՀՀ 2015 թուականի պետական մրցանակակիրները նախագահի նստավայրում ստացել են իրենց մրցանակները