Վարդան Ա․Պարսամեան

Վարդան Ա. Պարսամեան (15 Հոկտեմբեր 1909, Արզական – 1990, Երեւան) Հայ պատմաբան:

Ծնած է	15 Հոկտեմբեր 1909
Ծննդավայր	Արզական
Մահացած է	1990
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	Երեւանի Պետական Համալսարան
Մասնագիտութիւն	Պատմաբան
Աշխատավայր	Հայաստանի ազգային արխիվ? Հայաստանի Գիտութիւններու Ազգային Ակադեմիայի Պատմութեան Հիմնարկ
Կուսակցութիւն	Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն

Կենսագրութիւն

1931-ին կ’աւարտէ Երեւանի Պետական Համալսարանի Պատմագրական բաժանմունքի ընթացքը: 1947-ին կը ստանայ Պատմական Գիտութիւններու Դոկտորի աստիճան: Նոյն թուականին կ’արժանանայ Փրոֆեսորի կոչումին:

1932-1936, կը ստանցնէ ՀՍՍՀ Պետական Կեդրոնական Արխիւի գիտահետազոտական բաժնի վարիչի եւ տնօրէնի գիտական գծով տեղակալի պաշտօնները: 1937-1942, ՍՍՀՄ Գիտութիւններու Ակադեմիայի Հայկական մասնաճիւղին մէջ պաշտօնի կը կոչուի իբրեւ աւագ գիտաշխատող: 1943-1954, կը վարէ ՀՍՍՀ Գիտութիւններու Ակադեմիայի Պատմութեան Ինստիտուտի նոր պատմութեան բաժնի վարիչի պաշտօնը, միաժամանակ, 1942-1954, ստանձնելով Երեւանի Խաչատուր Աբովեանի անուան Մանկավարժա-Ինստիտուտի ՍՍՀՄ Պատմութեան Ամբիոնի վարիչի պաշտօնը: 1954-1976, կը նշանակուի Երեւանի Պետական Համալսարանի Հայ Ժողովուրդի Պատմութեան Ամբիոնի վարիչ: 1977էն՝ Վ. Պարսամեան պաշտօնի կը կոչուի իբրեւ աւագ գիտաշխատող ՀՍՍՀ Գիտութիւններու Ակադեմիայի Պատմութեան Ինստիտուտին մէջ: Հասարակական եւ գիտական իր ծառայութիւններուն համար Վ. Պարսամեան կը պարգեւատրուի «Աշխատանքային Կարմիր Դրօշ»ի շքանշանով, Խաչատուր Աբովեանի եւ Ս. Ի. Վավիլովի անուան մետալներով: Վարդան Ա. Պարսամեան պատմաբանը իր ուշադրութիւնը կեդրոնացուց հայ ազատագրական յեղափոխական շարժումներու, հասարակական-քաղաքական հոսանքներու, հայ-ռուսական յարաբերութիւններու ուսումնասիրութեան վրայ:

Վ. Պարսամեան ծաւալուն մասնակցութիւն բերած է բարձրագոյն ուսումնական հաստատութիւններու եւ դպրոցական «Հայ Ժողովրդի Պատմութիւն» դասագիրքերու, փաստաթուղթերու ժողովածուներու կազմակերպման եւ հրատարակութեան գործին մէջ։ Ունի նաեւ փոքրածաւալ ուսումնասիրութիւններ, որոնք կը մնան հայագիտական մամուլի էջերուն մէջ:

Վ. Պարսամեան կը մահանայ 1990-ին, Երեւան:

Գործեր

Առանձին հատորներով լոյս տեսած են.

• «Ցարիզմի Գաղութային Քաղաքականութիւնը Հայաստանում» (Երեւան, 1940),
• «Ա. Ս. Գրիբռեդովը եւ Հայ Ռուսական Յարաբերութիւնները» (Երեւան, 1947),
• «Ռեւոլիւցիոն Շարժումները Հայաստանում, 1905-1907 Թ.» (Երեւան, 1955),
• «Հայ Ազատագրական Շարժումների Պատմութիւնից» (Երեւան, 1959),
• «Դիկաբրիստները Հայաստանում» (Երեւան, 1959),
• «Հայաստանը 19րդ դարի առաջին կէսին» (Երեւան, 1960),
• «Լեհահայերի մասնակցութիւնը Դաւիթ-Բէկի ապստամբութեան» (Երեւան, 1962),
• «Հայ Ժողովրդի պատմութիւն. 1801-1900 Թ.» (Ռուսիա, Ա. հատոր, Երեւան, 1972):

Աղբիւրներ

• Ա. Հ. Թոփալեան, Հայկազեան Հայագիտական Հանդէս, Հատոր ԺԱ., Պէյրութ, 1991, էջ 311-312