Ամատէօ Մոտիլեանի
Ամատէօ Քլեմանթէ Մոտիլիանի (իտալ.՝ Amedeo Clemente Modigliani), իտալացի գեղանկարիչ եւ քանդակագործ, ԺԹ. դարու վերջին եւ Ի. դարու սկիզբին հաանորյայտ նկարիչներէն մէկը, արտայայտչականութեան վառ ներկայացուցիչ։
Ամատէօ Մոտիլեանի իտալ.՝ Amedeo Modigliani | |
---|---|
| |
Ծնած է | 12 Յուլիս 1884[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Լիվոռնո, Իտալիոյ Թագաւորութիւն[4][5] |
Մահացած է | 24 Յունուար 1920[1][2][3][…] (35 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Փարիզ, Սենա, Ֆրանսայի Երրորդ Հանրապետութիւն[4][5] |
Քաղաքացիութիւն | Իտալիոյ Թագաւորութիւն |
Ազգութիւն | հրեայ[6][7] |
Ուսումնավայր |
Գեղարուեստի Կաճառ Ֆլորանսի գեղարուեստի կաճառ Վենետիկի Գեղարուեստի Ակադեմիա |
Ազդուած է | Հանրի Տը Թուլուզ Լոթրեք, Փոլ Սեզան, Կոնստանդին Պրանքուշի եւ Փապլօ Փիքասօ |
Երկեր/Գլխաւոր գործ | «Նուտօ Սետութօ», Ritratto di Lunia Czechowska con ventaglio?, «Ժան Քոքթօ», «Ինքնանկար», «Լունա Չեքոսքայի դիմանկարը» եւ «Ժան Էպութերնի դիմանկարը» |
Տեսակ | դիմանկար[4], Մարդապատկեր[8], Կենցաղային ոճ[8], Բնանկար[8], դիմապատկեր[8] եւ Մերկ պատկերներ[8] |
Մասնագիտութիւն | գեղանկարիչ, քանդակագործ, գծագրիչ |
Երեխաներ | Ժաննա Մոդիլիանի? |
Ստորագրութիւն |
Մոտիլիանի մեծցած է Իտալիա, ուր ուսումնասիրած է հին արուեստի եւ վերածննդեան վարպետներու գործերը, մինչեւ որ 1906-ին կը տեղափոխուի Փարիզ, ուր կը ծանօթանայ Փապլօ Փիքասոյին եւ Կոսնտանդին Փրնկուշին, որոնք մեծ ազդեցութիւն կը ձգեն Մոտիլիանիի ստեղծագործութեան վրայ։ Մոտիլիանի 35 տարեկանին կը մահանայ թոքախտէ։ Նկարիչին կեանքին մասին շատ քիչ հաւաստի տեղեկութիւններ հասած են։
Մոտիլիանիէն հասած են մեծ մասամբ նկարներ եւ ուրուանկարներ, թէեւ 1909-1914 կը զբաղէր քանդակագործութեամբ։ Ինչպէս կտաւներուն, այնպէս ալ քանդակներուն մէջ, Մոտիլիանի ներկայացուցած է մարդը։ Ունի նաեւ քանի մը բնանկար: Ան յաճախ կ'անդրադառնար վերածննդեան, ինչպէս նաեւ այդ օրերու նշանաւոր ափրիկեան արուեստին։ Միաժամանակ Մոտիլիանիի ստեղծագործութիւնները կարելի չէ վերագրել այդ տարիներու ժամանակակից արուեստի ոչ մէկ ուղղութեան։ Այդ պատճառով ալ մշակութաբանները Մոտիլիանիի ստեղծագործութիւնները կը դիտարկեն այդ օրերու արուեստի ուղղութիւններէն բոլորովին տարբեր ուղղութիւն մը։ Անոր գործերը կը գնահատուին իր մահէն ետք։ 2010-ին «Սոթփիս» վերջին աճուրդին, կը վաճառուի Մոտիլիանիի 2 նկար՝ 60,6 եւ 68,9 միլիոն ԱՄՆ տոլարով։ 9 Նոյեմբեր 2015-ին «Մերկ պառկածը» ("Nu Couche") կտաւը նիւ Եորքեան Christie’s աճուրդին կը վաճառուի 170,4 մլն տոլարով[9][10]։
Պատկերասրահ
Խմբագրել-
Մոտ Ապրատնեսի դիմանկարը, 1907
-
Ալիսա, 1918
-
Փոլ Կիյոմ, Novo Pilota, 1915
-
Հարսն ու փեսան, 1915
-
Ժաք եւ Փերտա Լիփշիցներ, 1916
-
Պէաթրիս Հաստինգսի դիմանկարը, 1916
-
Մովսէս Կիսլինքի դիմանկարը, 1915
-
Տիկին Կիսլինք, 1917
-
Գեղեցիկ Ռոմանացին ("La Belle Romaine"), 1917
-
Մերկ կարմիր կինը, 1917
-
Մերկ կինը կապոյտ բարձին վրայ, 1917
-
Ժաննա Հեպյուտերնի դիմանկարը, 1918
-
Նստած մերկ կինը, 1918, Հոնոլուլուի արուեստի թանգարան
-
Տետիէ Հայտըն, 1918, Փոմփիտու (Փարիզ)
-
Ինքնանկար, 1919, իւղանկար, Ժամանակակից արուեստի թանգարան, Սան Փաուլօ, Պրազիլ
-
Գնչուհին՝ երեխային հետ, 1919, Արուեստի ազգային պատկերասրահ
-
Փոքրիկ գիւղացին, 1918, Տէյտ բրիտանական պատկերասրահ
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Amedeo Modigliani
- ↑ 3,0 3,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Union List of Artist Names
- ↑ 5,0 5,1 Կերպարվեստի արխիվ
- ↑ Canuti R. Dizionario Biografico degli Italiani — 2011. — Vol. 75.
- ↑ https://thejewishmuseum.org/index.php/exhibitions/modigliani-unmasked
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 RKDartists
- ↑ «Մոդիլյանիի կտաւը աճուրդին վաճառուած է աւելի քան 170,000.000 տոլարով»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2021-11-07-ին։ արտագրուած է՝ 2021-11-06
- ↑ With $170.4 Million Sale at Auction, Modigliani Work Joins Rarefied Nine-Figure Club
Ստորոգում:Իտալացի նկարիչներ Ստորոգում:Իտալացի քանդակագործներ Ստորոգում:Հրեայ արուեստագէտներ Ստորոգում:Փեր Լաշէզ գերեզմանատան մէջ թաղուածներ Ստորոգում:Թոքախտէ մահեր