Արտաշէս Յարութիւնեան

Արտաշէս Յարութիւնեան (3 Սեպտեմբեր 1873(1873-09-03)[1][2], Մալկարա, Ատրիանուպոլսոյ նահանգ (վիլայէթ), Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2] - 16 Օգոստոս 1915(1915-08-16)[1] կամ 13 Օգոստոս 1915(1915-08-13)[2], Իզմիթ, Հիւտավենտիկեր նահանգ, Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2], Մեծ Եղեռնի զոհ), արձակագիր եւ գրագէտ։

Արտաշէս Յարութիւնեան
Ծնած է 3 Սեպտեմբեր 1873(1873-09-03)[1][2]
Ծննդավայր Մալկարա, Ատրիանուպոլսոյ նահանգ (վիլայէթ), Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2]
Մահացած է 16 Օգոստոս 1915(1915-08-16)[1] (41 տարեկանին) կամ 13 Օգոստոս 1915(1915-08-13)[2] (41 տարեկանին)
Մահուան վայր Իզմիթ, Հիւտավենտիկեր նահանգ, Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2]
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն Հայ[1]
Մասնագիտութիւն բանաստեղծ, բանասէր, թարգմանիչ

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Ուսումը աւարտած է անկանոն ձեւով ծննդավայրի նախակրթարանին մէջ առանց զայն բոլորելու։ Դպրոցէն դուրս գալէն անմիջապէս ետք մտած է հօրը խանութը։ Ամբողջ բռնապետութեան շրջանին ան դուրս չէ ելած Մալկարայէն ու չէ ճամբորդած։ Սիրողաբար գրականութիւն մշակած է։ «Կարծեմ գրած եմ, որովհետեւ չէի կրնար չգրել, բայց ըրածիս վրայ հաւատք չունիմ».- ըսած է ան։

Գրական կեանք

Խմբագրել

Քերթողական իր էջերը ամփոփուած են երեք հատորներու մէջ՝ «Լքուած քնար»(1902), «Երկունք»(1906) եւ «Նոր քնար» (1912)։ Երկարօրէն աշխատած է «Նոր քնար» հատորին վրայ, որ կը նկատէ լաւագոյն աշխատութիւնը։

Տաղանդաւոր գրագէտը կանուխէն աշխատակցած է թրքահայ մամուլին՝ քերթուածներով, գեղեցիկ արձակներով եւ քննադատականներով, որոնք յայտնի անուն ապահոված են իրեն։ Գրականութեան մէջ մուտք գործած է Կարօ ծածկանունով։ Որպէս արձակագիր եւ գեղագէտ-քննադատ անժխտելի կարողութիւն ցոյց տուած է իր գրական վերլուծական յօդուածերով։

  • Լքուած քնար, Կ. Պոլիս, 1902, 84 էջ:
  • Երկունք, Կ. Պոլիս, 1906, 80 էջ:
  • Նոր քնար, Կ. Պոլիս, 1912, 148 էջ:
  • Արձակ էջեր եւ քերթուածներ, Փարիզ, 1937, 192 էջ:
  • Գիշերուան ճամբորդը, Երեւան, 1968, 378 էջ:
  • Քառեակներ, Երեւան, 1993, 125 էջ:
  • Քառեակներ – 2, Երեւան, 1996, 114 էջ:
  • Ընտրանի, Երեւան, 2016, 328 էջ:

Աղբիւրներ

Խմբագրել
  • Դար Մը Գրականութիւն, Մինաս Թէօլէօլեան, Ա. հատոր, Պոսթըն 1970, էջ 534-535:

Արտաքին յղումներ

Խմբագրել
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Հայկական համառոտ հանրագիտարանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3.