Երուսաղէմի Հայկական Թանգարան
Երուսաղէմի հայկական թանգարան (եբրայերէն՝ המוזיאון הארמני), Երուսաղէմի հայոց պատրիարքարանի «Էդուարդ եւ Էլեն Մարտիկեան» թանգարան։ Հայկական թանգարանը կը գտնուի Երուսաղէմի հայակական թաղամասին մէջ, որ կառուցուած է Սրբոց Յակոբեանց տաճարին շուրջ:
Երուսաղէմի Հայկական Թանգարան | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | Թանգարան |
| Երկիր |
 Իսրայէլ |
| Տեղագրութիւն | Երուսաղէմ |
| Վայր | Երուսաղէմի Հայկական Թաղամասը |
| Հիմնադրուած է | 1975 |
| 31°46′24″N 35°13′45″E / 31.7733°N 35.2292°E | |
 | |
 | |
Պատմութիւն Խմբագրել
Թանգարանը հիմնադրուած է 1975-ին, նախկին Ժառանգաւորաց վարժարանի շէնքին մէջ, զորը կառուցուած է 1855-ին:
1976-ին Վարժարանին նոր եւ աւելի մեծ մասնաշէնքին կառուցումէն ու տեղափոխումէն ետք, որոշուած է հիմնադրել այս թանգարանը։ Անիկա 700 քառակուսի մեթր տարածքով երկյարկանի շէնք մըն է։
Թանգարանին դռները, ժամանակաւորապէս, փակուած են այցելուներու համար՝ շէնքի վերակարգաւորման աշխատանքներու, գոյքի ու անվտանգութեան նոր համակարգերու տեղադրման պատճառով[1]:
Այս տարի այն կրկին կվերաբացվի ու կներկայանա զբոսաշրջիկներին ու Հայկական թաղամասի հյուրերին հայկական մշակույթի ու արվեստի բացառիկ նմուշների ցուցադրությամբ:
Բաժինները Խմբագրել
Ընդհանրապէս թանգարանը բաղկացած է երեք մասերէ.
- Առաջին մասին մէջ ցուցադրուած են Պատրիարքարանին ու եկեղեցիներուն բազմադարեան հաւաքածոն, սպասքն ու հայ հոգեւորականներուն հին կահկարասին:
- Երկրորդին մէջ ցուղադրուած են արուեստագէտներու գործերը։ Այնտեղ ներկայացուած է Հայկական Երուսաղէմի արուեստի զարգացումը: Երուսաղէմի հայ վարպետներուն գլուխգործոցները, հայ ուխտաւորներուն աշխարհագրական քարտէզները, երկրագունդեր, ձեռագիրներ, խաչակիր ասպետներուն նուիրաուած հանդերձանքն ու զէնքերը, ինչպէս նաեւ Մերձաւոր Արեւելքի առաջին տպագրամեքենան ու Եսայի Պատրիարքին նկարուած, 1853-ին, առաջին լուսանկարները, որոնցմով մարդիկ կրնան պատկերացում մը կազմել 19-րդ դարու Ս․ քաղաքին առօրեային մասին:
- Երրորդ մասը նուիրուած է Հայոց Ցեղասպանութեան, ուր ներկայացուած են բազմաթիւ փաստեր հայերու կոտորածներուն վերաբերեալ: Մինչեւ Առաջին աշխարհամարտի տարիներուն Երուսաղէմի մէջ հայկական որբանոցի բացումը՝ նախկին Ժառանգաւորաց վարժարանին ու ներկայիս թանգարանին շէնքին մէջ բնակած էին թուրքերու Արեւմտեան Հայաստանի մէջ կազմակերպուած Հայոց Ցեղասպանութենէն մազապուրծ մանկահասակ հայ որբերը, որոնք շէնքին պատերուն վրայ շատ հետաքրքրական յիշողութիւններ ձգած են[2]։
Ցուցանմուշներ Խմբագրել
Այնտեղ կը գտնուին համաշխրհային մշակութային հսկայական ժառանգութիւն մը։ Այնտեղ կը պահուին 1064 թոիականի շքեղ Աւետարանը, կաթողիկոսական, պատրիարքական կոնդակները: Հայոց պատրիարքարանին մէջ կը պահուի Մոհամետ Մարգարէի ֆերմանը, նաեւ` Սալահէտտինը. Երուսաղէմը գրաւելէ ետք ան իր ստորագրութեամբ ֆերման մը գրած է, որ հայերուն ձեռք չտան:
14-րդ դարու շատ գեղեցիկ արձանագրութեամբ, փայտէ դուռը կայ: Աշխարհի մէջ այդպիսի չորս դուռ կայ, որոնցմէ երկուքը Էրմիթաժի, մէկը` Հայաստանի Պատմութեան թանգարանին, միւսը` Թէոդոսիայի մէջ կը գտնուին: Իսկ այդ հինգերորդն է[3]։
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ «Երուսաղէմի Հայկական թանգարանը - armenia-israel.com»։ www.armenia.co.il։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2018-11-14-ին։ արտագրուած է՝ 2020-07-16
- ↑ «Երուսաղէմի Հայկական թանգարանը - 14 Января 2012 - N a i r i»։ nairi.do.am։ արտագրուած է՝ 2020-07-16
- ↑ «Երուսաղէմի Հայկական Թանգարանի Վերաբացման Ծրագիր Կը Մշակուի»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2017-10-03։ արտագրուած է՝ 2020-07-16