Լեզուի վերակենդանացում
| Խնդրանք. որեւէ փոփոխութիւն մի՛ կատարէք, մինչեւ այս հաղորդագրութիւնը չհանուի, այլապէս խմբագրման ընդհարումներ կրնան յառաջանալ։ Հաղորդագրութիւնը տեղադրուած է 3 Մայիսին՝ (Ուրբաթ) ժամը՝ 15:01, եւ զայն չի կրնար պահել աւելի քան 2 օր։ |
Լեզուի Վերակենդանացում կամ Լեզուի վերազարթնում կամ Լեզուի վերարծարծում այն գործընթացն է, որ կը ջանայ կանխել լեզուի անհետացումը, կասեցնելու անոր անկումը եւ վերարծարծել զանիկա, ինչպէս նաեւ կը ձգտի շիջած ու մեռած լեզուն վերակենդանացնել։[1][2]
Լեզուի վտանգումի աստիճաններ Խմբագրել
Հինգ աստիճանները Խմբագրել
Առողջ / ուժեղ՝ բոլոր սերունդները կը գործածեն, տարբեր դրութիւներու եւ պարագաներու։
Տկարացող / վատառողջ՝ Մեծերու կողմէն գործածուող, բայց երիտասարդ սերունդները լիովին չեն գործածեր զանիկա։
Մերձիմահ / մեռնող՝ միայն սակաւաթիւ չափահասներ կը գործածեն լեզուն, փոքրիկներուն կողմէն չգործածուիր իբրեւ մայրենի լեզու։
Մեռած՝ Այլեւս ոչ ոք կը խօսի իբրեւ մայրենի լեզու։
Շիջած / անհետացած՝ Այլեւս ոչ ոք կը խօսի, եւ արձանագրութիւնները սակաւաթիւն են կամ գոյութիւն չունին։
Լեզուի վերակենդանացման գործօններ Խմբագրել
Անգլիացի լեզուաբան Տէյվիտ Քրիստալի (անգլերէն՝ David Crystal) կարծիքով վտանգուած լեզուի մը փրկութեան հաւանականութիւնը աւելի մեծ կ՛ըլլայ եթէ այդ լեզուով խօսողները՝
- Շատցնեն լեզուի համբաւն ու փայլքը։
- Շատցնեն իրենց հարստութիւնն ու մ
Տե՛ս նաեւ Խմբագրել
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ Tsunoda, Tasaku. Language Endangerment and Language Revitalization. Berlin: Mouton De Gruyter, 2005. p. 169. Print.
- ↑ Pine Aidan, Turin Mark (2017-03-29)։ «Language Revitalization»։ Oxford Research Encyclopedia of Linguistics 1։ Oxford University Press։ ISBN 9780199384655։ doi:10.1093/acrefore/9780199384655.013.8