Խորէն Գալընեան
Խորէն Գալընեան (Գալիեան, 1880, Մեզիրէ, Օսմանեան Կայսրութիւն), հայ բժիշկ։
 | |
|---|---|
| Ծնած է | 1880 |
| Ծննդավայր | Մեզիրէ, Օսմանեան Կայսրութիւն |
| Այլ անուններ | Բժիշկ Խայրուլլա |
| Կրթութիւն | Պէյրութի ամերիկեան համալսարան |
| Մասնագիտութիւն | բժիշկ |
Կենսագրութիւն
ԽմբագրելԾնած է մօտ 1880 թուականին, Խարբերդի նահանգի կեդրոն, Խարբերդ քաղաքի մէջ՝ պատուելիի ընտանիքի մէջ։ Թուրքերը հօրն սպանած են՝ Խարբերդի իր տան տանիքը, իսկ մօրը՝ Բամբիշ Ալմաստին եւ մանուկ Խորէնին տարած եւ թուրքացուցած են՝ վերջինիս տալով Խայրուլլա անունը։ Մայրն իր խնայած 60 ոսկին տուած է որդիին բժշկական կրթութեան համար։ 1904 թուականին աւարտած է Պէյրութի ամերիկեան համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը։ Խարբերդի թուրքերու շրջապատէն ներս եղած է յարգուած բժիշկ Խայրուլլա։ Օսմանեան բանակին մէջ ծառայած է որպէս զինուորական բժիշկ եւ դեղագործ։ Պաշտօնի բերումով շրջած է Արեւմտեան Հայաստանի բոլոր նահանգները։
1915 թուականին՝ իրենց բնօրրաններէն տեղահանուած հայ գաղթականներու հետ, հասած է մինչեւ ՏԷր Զօր, ուր տեսած է, թէ ինչպէս շատերուն շարած ու շարքով մորթած են։ Աքսորեալները դիմած են բժիշկի օգնութեան եւ ան՝ իր ուժերու ներած չափով, գաղտնի կերպով օգնած է անոնց ու ազատած Եաթաղանէն։ Խարբերդի մէջ, թուրքերը անոր վրայ պահակ դրած են, որ ան հայերուն բժշկական օգնութիւն չցուցաբերէ։ Սակայն, այնուամենայնիւ, հնարաւորութեան ժամանակ՝ միշտ եւ ամենատարբեր հարցերով, օգնած է ազգակիցներուն։ Յետագային, զգալով իր գլխուն կուտակուող մութ ամպերը, իր ընտանիքի բեռները գաղտնի ճանապարհով ուղարկած է Հալէպ եւ օր մըն ալ վերադառնալով Կ. Պոլսէն, հաւաքած է ընտանիքը ու ծածուկ հեռացած՝ Խարբերդէն։ Այդպէս գաղթելով՝ հասած են Տիգրանակերտ (Դիարբեքիր), Մարտին, Հալէպ, Պէյրութ, Եգիպտոս։
1948 թուականին ընտանիքով հայրենադարձուած է Խորհրդային Հայաստան։
Կենսագրութիւն
Խմբագրել- Մեզպուրեան Արթօ, Հայ եւ ծագումով հայ բժիշկներ։ Այբուբենական համառօտ անուանացանկ (16881940), Սթանպուլ, 1940։
- Սվազլեան Վերժինէ, Հայոց ցեղասպանութիւն։ Ականատես վերապրողների վկայութիւններ, Երեւան, 2000։
Աղբիւրներ
Խմբագրել- Յարութիւն Մինասեան, Օսմանեան կայսրութիւնում Թուրքիայի Հանրապետութիւնում բռնաճնշումների եւ ցեղասպանութեան ենթարկուած հայ բժիշկներ, Երեւան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։
- Վերոբերեալը բանահաւաք Վերժինէ Սվազլեանին պատմած է բժիշկ Խորէնի որդին՝ Ռոպէր Գալընեանը։
1912 թ., Խարբերդում)։