Հերման Կոլց (1 Ապրիլ 1946(1946-04-01)[1], Գերա, Թյուրինգիա, Գերմանիայի խորհրդային օկուպացիոն գոտի, Գերմանիան 1945-1949 թվականներին, Գերմանիա - 9 Դեկտեմբեր 2010(2010-12-09)[1], Հալլե, Սաքսոնիա- Անհալթ, Գերմանիա), գերմանացի աւետարանական աստուածաբան ու Արեւելեան Եկեղեցւոյ պատմաբան։

Հերման Կոլց
գերմաներէն՝ Hermann Goltz
Ծնած է 1 Ապրիլ 1946(1946-04-01)[1]
Ծննդավայր Գերա, Թյուրինգիա, Գերմանիայի խորհրդային օկուպացիոն գոտի, Գերմանիան 1945-1949 թվականներին, Գերմանիա
Մահացած է 9 Դեկտեմբեր 2010(2010-12-09)[1] (64 տարեկանին)
Մահուան վայր Հալլե, Սաքսոնիա- Անհալթ, Գերմանիա
Քաղաքացիութիւն  Գերմանիա
 Արեւելեան Գերմանիա
Կրօնք ավետարանական եկեղեցի?
Մասնագիտութիւն եկեղեցական պատմաբան, աստուածաբան, համալսարանի դասախօս
Աշխատավայր Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան?

Կեանք եւ գործունէութիւն

Խմբագրել

Ծնած է Կերայի մէջ (Գերմանիոյ կեդրոն)։ Աստուածաբանութիւն ուսանած է 1964-1969-ին, Մարթին Լութէր համալսարանին մէջ (Հալէ

1972-ին պաշտպանած է իր դոկտորական աւարտաճառը՝ Դիոնիսոս Արիսպագացիի գործերուն նուիրուած նիւթով։

1975-ին ձեռնադրուած է աւետարանական պատուելի։

1978-ին Ռուսաստան կատարած ձեռագիրներու հետազօտութեան ճամբորդութենէ ետք, իր «habilitation»ը (գերմանական յետ դոկտորական որակաւորման քննութիւն) ամբողջացուցած է 1979-ին՝ սլաւական հայրաբնական գրականութեան ուսումնասիրութեամբ։

1982ին հիմնած ու հաստատած է Եոհաննէս Լեփսիուսի արխիւը։

1987-ին, Կոլց նշանակուած է Հայտըլպէրկի համալսարանի աստուածաբանական ճիւղի դասախօս, իսկ 1992-ին՝ Հալէի համալսարանի աստուածաբանական ճիւղի ուղղափառ եկեղեցիներու ուսմանց դասախօս։

1988-1993-ին, Եւրոպական Եկեղեցիներու Համագումարի (Ժընեւ) ուսմանց բաժանմունքի ղեկավար եղած է։ Գերմանացի եւ հայ գիտնականներու հետ, 1998-ին հիմնած է «Մեսրոպ» հայագիտական կեդրոնը, որ Հալէի համալսարանը տեղափոխուած է 2006-ին։

Կոլց խմբագիրներէն մէկը եղած է Լեփսիուսի արխիւի փաստաթուղթերուն, որոնք հրատարակուած են երեք հատորներով (1998-2004)։

Ան դասաւանդած ու գրած է ուղղափառ եկեղեցիներու աստուածաբանութեան, արուեստի եւ մշակոյթի մասին, յատկապէս յոյն եւ սլաւական ուղղափառութեան եւ Հայ Եկեղեցւոյ մասին։

Հայագէտ Արմենուհի Տրոսթ-Աբգարեանի հետ, Կոլց հայկական Շարակնոցը գերմաներէնի թարգմանած է։

Ռուսական պատմութեան նուիրուած այլ ցուցահանդէսներու կարգին, Կոլց խնամակալն ու ցուցակի հեղինակը եղած է «Կիլիկիոյ հայերու փրկուած գանձերը» ցուցահանդէսին, որ ներկայացուած է Հալէի (2000) եւ Աթէնքի (2002) մէջ, եւ որուն նիւթերը այժմ մաս կը կազմեն Կաթողիկոսարանի «Կիլիկիա» թանգարանին[2]։

Պարգեւներ

Խմբագրել
  • Հայաստանի կառավարութենէն պարգեւատրուած է իր հայագիտական եւ հայ մշակոյթին նուիրուած գործունէութեան համար։
  • 2007-ին պատուոյ դոկտորայի արժանացած է Երեւանի պետական համալսաարանին կողմէ։
  • Ստացած է Կիլիկիոյ Կաթողիկոսարանի Ս. Մեսրոպ շքանշանը եւ Ս. Սահակ եւ Մեսրոպ մետալը՝ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան կողմէ։

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  2. armprelacy (2021-12-09)։ «ՀԵՐՄԱՆ ԿՈԼՑ (մահ՝ 9 Դեկտեմբեր, 2010)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ արտագրուած է՝ 2022-10-11 
Այս յօդուածի կամ անոր մէջ որոշակի յատուածի սկզբանական տարբերակը վերցուած է «Հայկական Հարց» Հանրագիտարանէն, որու նիւթերը թողարկուած են Քրիեյթիւ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։