Ուիքիփետիա

Ճէնովայի Կամուրջի Փլուզում

Մօրանտի Կամուրջը (իտ.՝ Ponte Morandi, անգլ.՝ Morandi Bridge) Փոլսէվէրա ճամբուն մաս կազմող, A10 բաժնի վրայ գտնուող լայն ճամբայ մըն է, Ճէնովայի մէջ, Իտալիա: Կամուրջը, ըլլալով ամէնէն յայտնի ուղիներէն մէկը որ կը կապէ Ֆրանսան Իտալիոյ եւ մաս կը կազմէ E80 Եւրոպական Ճանապարհին, կը կտրէ Փոլսէվէրա գետը եւ կը կապէ Սամփիրտարէնա եւ Քորնիլեանօ քաղաքները: Կամուրջը շինուած է 1963-ի եւ 1967-ի միջեւ, ծախսքը ըլլալով ₤3.8 միլիար (€2 միլիոն),[1] եւ բացուեցաւ 4 Սեպտեմբեր 1967-ին՝ եւ անուանուած է իր ձեւաւորող Ռիքարտօ Մօրանտիի:[2] 14 Օգոստոս, 2018-ին, կամուրջը փլուզեցաւ. մահացան 43 անձինք:[3]

Պատմութիւն

Խմբագրել

Ձեւաւորում

Խմբագրել

Կամուրջը ձեւաւորուած էր Ռիքարտօ Մօրանտիի կողմէ: Շատ մօտ էր ձեւաւորումը իր աւելի հին 1957-ին շինած կամրջին, որ նաեւ իսկ փլուզեցաւ 1964-ին երբ ինքնաշարժաին արկած մը տեղի ունեցաւ եւ գրգռեց կամրջին փլուզումը:[4][5][6] Մօրանտի ճանչցուած է իր ծանր քոնքրէթի գործածութեամբ[7], ընդանհրապէս ճոպանի վրայ հենութեամբ:[8][9] Քոնքրէթը բաւարար կազմուած չըլլալով՝ արդիւնքը եղաւ բտիլն ու բճանալը խոնաւութեան ու կոտրտուքներու պատճառաւ:[10][11][12]

Շինութիւն

Խմբագրել
 
Նախագահ Կիզէփի Սարակաթ բացման արարողութեան ընթացքին, 4 Սեպտեմբեր, 1967:

Կամուրջը շինուեցաւ 1963-ի եւ 1967-ի միջեւ Կաղապար:Ill ընկերութեան կողմէ: Երկայնքը կ'երկարէր մինչեւ 1,182 մեթր (3,878 ոտնաչափ), իսկ հասակն ալ՝ 45 մեթր (148 ոտնաչափ):

Կամուրջը պաշտօնապէս բացուած էր 4 Սեպտեմբեր, 1967ին այն ժամանակի Իտալացի նախագահ Կիզէփի Սարակաթի ներկայութեամբ:[13]

Փլզումը

Խմբագրել
 
Փլուզած բաժինը կամրջին՝ կարմիրով նշուած
 
Կամուրջը փլուզումէն ետք, Օգոստոս, 2018

14 Օգոստոս, 2018-ին, Իտալական ժամով 11:36 (09:36 UTC), տեղատարափ անձրեւու մը ընթացքին, 210 մեթր (690 ոտնաչափ) Մօրանտի կամուրջէն կը փլուզի:[14][15] Ականատես վկաներ կը յայտնեն, թէ կայծակի շանթ մը հարուածած է կամուրջը՝ գրգռելով անոր փլուզումը:[14] Շուրջ 30էն 35 ինքնաշարժ, ինչպէս նաեւ 3 բեռնակարք վար գլորած են փլուզուած կամուրջէն:[16]

Փլուզած բաժնէն մեծաւ մասամբ ինկան Փոլսէվէրա քաղաքին մէջ, ինչպէս նաեւ Թիւրինէն Ճէնովա եւ Միլանէն Ճէնովա տանող քաղաքներու ճանապարուղիներուն վրայ: Ուրիշ բաժին մը փլուզած էր Ansaldo Energia ընկերութեան պատկանող ելեկդրականութիւն հայթաթող գործարանի մը վրայ,[17] որ բարեբախտաբար գրեթէ պարապ էր, որովհետեւ փլուզումը զուգադիպեցաւ Իտալական Ֆէրակոսթօ տօնի օրուան:[18] Կը կարծուի, թէ փլուզումին պատճառը կամրջին անկայունութւինն էր եւ կամ ալ հողավէժ մը:[19][20] Ըստ տարբեր աղբիւներու, կամուրջը շինութեան ընթացքի մը մէջ էր երբ փլուզումը տեղի ունեցաւ:[21]

Ըստ Corriere della Sera Իտալական թերթին, աս մէկը 11րդ կամրջի փլուզումն էր Իտալիոյ մէջ 2013 թուականէն ի վեր:[22]

Զոհեր եւ Օգնութիւն

Խմբագրել

Քառասուն-երեք անհատներ մահացած են եւ տասնհինգ՝ վիրաւորուած:[3] Մահացողներէն 29 անհատները Իտալացի էին, չորսը Ֆրանսացի, երեքը Չիլիյէն, երկու Ալպանիայէն, եւ հատ մը Գոլոմպիայէն, Ճամայգայէն, Մոլտովայէն, Փէրույէն եւ Ռումանիայէն:[23][24]

Ազատողները փոխադրուեցան մօտակայ հիւանդանոցներ, որոնցմէ շատեր արդէն իսկ ծանրօրէն վիրաւոր էին:[17] Տէյվիտ Քափէլլօ, նախկին դարպասապահ Քալիարի ոտնագնդակի Իտալական խումբին, չվիրաւորուեցաւ եւ կարողութիւնը ունէր ինքնաշարժէն դուրս գալ եւ քալելու, թէպետ ինքնաշարժը շուրջ 30 մեթր (100 ոտնաչափ) բարձրութենէ վար ինկած էր:[25][26]

կամրջի տակի շրջանը, ներառեալ տուները, բոլորովին դատարկուեցան:[14] Մինչեւ առտուան ժամը 02:00 Իտալական ժամով (կէս-գիշեր UTC), 12 անհատ տակաւին գտնուած չէին եւ դեռ ձայներ կը լսուէին փլատակ աւերակներուն տակէն: Շտապ օգնութեան խումբերը անընդհատ կ'աշխատէին, օգտագործելով օգնելաձեւեր որոնք հատկացուած են յետ-երկրաշարժային պայմաններու համար:[27]

Արդիւնք եւ Հակազդեցութիւններ

Խմբագրել

Ճամբան/ուղին բնականաբար փակուեցաւ, իսկ պետութիւնը օգնեց հատկացնելով տարբեր հանրակարքի կանգառներ ճամբուն երկու կողմերուն վրայ:[28]

Փլուզման յաջորդ օրը, Իտալիոյ վարչապետ Կիզէփի Քոնթէ Կը յայտարարէ, թէ ամբողջ Լիկուիրիայի շրջանը Իտալիոյ պիտի ըլլայ տագնապային արդուն իրավիճակի (state of emergency) մէջ ամբողջ տարուան մը համար:[29] Ըստ ենթակառոյցի փոխ-նախարար Էտուարտօ Ռիխիի, կամուրջը բոլորովին պիտի խորտակուի:[30]

Նախկին նախարար ենթակառոյցի եւ փոխադրութեան Կրազիանօ Տէլռիօ, որ պաշտօնը ստանցնած էր մինչեւ 1 Յունիս, 2018, քանի անգամներ խնդրուած է նորոգել Մօրանտի կամուրջը, Իտալական երեսփոխանական նիստի ընթացքին, 2016-ին:[31][32]

18 Օգոստոս, 2018 յայտարարուեցաւ իբրեւ ազգային սուգի եւ թաղման օր: 18 զոհերուն յուղարկաւորութեան արարողութիւնը տեղի ունեցաւ նոյն օրը, Fiera di Genova դաշտին մէջ:[33] Արարօղութեան ներկայ էին Իտալացի քաղաքական մեծ դէմքեր, ինչպէս Իտալիոյ նախագահ Սէրխիօ Մաթարէլա, վարչապետ Կիզէփի Քոնթէ, ներքին գործոց նախարար Մաթէօ Սալվինի, փոխադրութեան նախարար Տանիլօ Թոնինէլի եւ Ընդհանուր գարտուղար Ռամկավար կուսակցութեան Մորիցիօ Մարթինա:[34][35]

Ենթակառոյց

Խմբագրել

Կամուրջը աղմուկ բարձրացուց ընդհանուր ենթակառուցային իրավիճակին շուրջ Եւրոպայի մէջ, անդրադառնալով շինարարական վատացման պայմաններուն:[36][37] Ենթակառոյցի հատկացուած նիւթական պետական օժանդակութիւնը 2008-ի դրամական տագնապէն ի վեր բաւական նուազած է:[38] Ճէնովայի բնակիչներէն մէկը գանգատ յայտնած է, ըսելով «բոլորը իրար վրայ պիտի դնեն հանցանքը, բոլորս ալ գիտենք որքան վատ է ենթակառուցային իրավիճակը Իտալիոյ մէջ:»[33]

Քննիչ Յանձնախումբ

Խմբագրել

Քննիչ յանձնախումբ մը սկսած է, տնօրինուած Ռոպերթօ Թարածծայի կողմէ, որ պիտի շարունակէ այս հետազօտական ընթացքը:[39]

Ծանօթագրւթիւններ

Խմբագրել
  1. ↑ «XE: Convert ITL/EUR. Italy Lira to Euro Member Countries»։ www.xe.com (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 19 August 2018 
  2. ↑ «La storia del Ponte Morandi: un tempo avveniristico, ma non mancavano criticità»։ GenovaToday։ արտագրուած է՝ 19 August 2018 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Crollo Genova, trovato l'ultimo disperso sotto le macerie: è l'operaio Mirko. Muore uno dei feriti, le vittime totali sono 43»։ Repubblica.it։ արտագրուած է՝ 21 August 2018 
  4. ↑ Sara Frumento (14 August 2018)։ INGEGNERI.info, խմբգր․։ «Ponte Morandi a Genova, una tragedia annunciata» [Bridge Morandi in Genoa, a tragedy foretold?] (Italian)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 14 August 2018-ին։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  5. ↑ Enzo Boldi (14 August 2018)։ Giornalettismo, խմբգր․։ «IL PONTE MORANDI ERA DEFINITO UN «VIADOTTO MALATO» E SEMPRE SOGGETTO A LAVORI DI MANUTENZIONE» [The Ponte Morandi was termed a 'sick' Viaduct and always subject to maintenance work] (Italian)։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  6. ↑ «The collison between "Esso Maracaibo" & the Bridge»։ Auke Visser's Other Esso Related Tankers Site։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  7. ↑ «Cable stayed bridges» (PDF)։ www.pci.org։ 1973 
  8. ↑ «Info» (PDF)։ webapi.ingenio-web.it։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2018-08-18-ին։ արտագրուած է՝ 2018-08-22 
  9. ↑ Frangopol Dan, Sause Richard, Kusko Chad (7 July 2010)։ «Bridge Maintenance, Safety, Management and Life-Cycle Optimization: Proceedings of the Fifth International IABMAS Conference, Philadelphia, USA, 11-15 July 2010»։ CRC Press – via Google Books 
  10. ↑ «Understanding Morandi - Part 1 - The Prestretched Conrete Cable Stays»։ www.retrofutur.org։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 19 August 2018-ին։ արտագրուած է՝ 18 August 2018 
  11. ↑ Frangopol Dan, Sause Richard, Kusko Chad (7 July 2010)։ Bridge Maintenance, Safety, Management and Life-Cycle Optimization: Proceedings of the Fifth International IABMAS Conference, Philadelphia, USA, 11-15 July 2010 (անգլերեն)։ CRC Press։ ISBN 9780415891370 
  12. ↑ Morandi Ricardo (30 May 1968)։ «Viaducto sobre el Polcevera, en Génova, Italia»։ Informes de la Construcción (իսպաներեն) 21 (200): 57–88։ ISSN 1988-3234։ doi:10.3989/ic.1968.v21.i200.3892 
  13. ↑ «Genova: crollo del ponte Morandi. Era stato inaugurato 51 anni fa» [Genoa: collapse of the Morandi bridge. It was officially opened 51 years ago]։ Corriere della Sera (իտալերեն)։ 14 August 2018։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 «Italy bridge: Dozens feared dead in Genoa as motorway collapses»։ BBC News։ 14 August 2018։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  15. ↑ «Crollo ponte Morandi, una testimone: tiranti spezzati insieme - Tgcom24»։ Tgcom24։ արտագրուած է՝ 18 August 2018 
  16. ↑ Molloy David, Peter Laurence, Palmer Ellis (14 August 2018)։ «As it happened: Genoa motorway bridge disaster»։ BBC News։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  17. ↑ 17,0 17,1 «Genova, crolla parte di un ponte sull’A10. Auto sotto le macerie: "Almeno venti vittime"» [Genoa, collapse of part of a bridge on the A10. Cars under the rubble: "At least twenty victims"]։ La Stampa (Italian)։ 14 August 2018։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  18. ↑ ITV News at Ten, 18 August 2018
  19. ↑ «'Dozens dead' as major road bridge collapses in Genoa»։ Sky News։ 14 August 2018։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  20. ↑ Withers Paul (14 August 2018)։ «Genoa bridge COLLAPSE latest: 35 dead in IMMENSE TRAGEDY as Italy motorway FALLS to ground»։ Daily Express։ արտագրուած է՝ 16 August 2018 
  21. ↑ «Italy's Autostrade was carrying out maintenance on Genoa bridge»։ Reuters։ 14 August 2018։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  22. ↑ «Dieci i ponti crollati in 5 anni: in calo la manutenzione e gli investimenti»։ Corriere della Sera։ 14 August 2018։ արտագրուած է՝ 15 August 2018 
  23. ↑ «Genova, crollo ponte Morandi: le vittime»։ La Repubblica։ 15 August 2018։ արտագրուած է՝ 15 August 2018 
  24. ↑ «Genova, si aggrava bilancio: 43 morti»։ www.adnkronos.com 
  25. ↑ «Grief and anger at Italy bridge collapse»։ BBC News։ 15 August 2018։ արտագրուած է՝ 15 August 2018 
  26. ↑ «Former Cagliari keeper survives 'apocalyse' Genoa bridge collapse»։ afp.com։ 14 August 2018 
  27. ↑ «Italy bridge rescuers search into the night»։ BBC News։ 14 August 2018 
  28. ↑ Florentino Michael-Ross, Rodriguez Marta։ «Morandi Bridge collapse: how to travel through Genoa now»։ Euronews։ արտագրուած է՝ 15 August 2018 
  29. ↑ «Italy bridge: State of emergency follows Genoa disaster»։ BBC News Online։ արտագրուած է՝ 15 August 2018 
  30. ↑ «Genova, crolla ponte Morandi sulla A10: "Sono 23 le vittime accertate". Precipitati 30 auto e 3 tir: si cercano dispersi. Aperta inchiesta per omicidio e disastro colposi» [Genoa, Morandi bridge collapses on the A10: "26 victims are ascertained". Rushed 30 cars and 3 trucks: they are looking for missing. Open investigation for murder and culpable disaster]։ Il Fatto Quotidiano (Italian)։ 14 August 2018։ արտագրուած է՝ 14 August 2018 
  31. ↑ http://www.ilgiornale.it/news/cronache/interrogazioni-senato-rossi-delrio-ponte-rischio-i-giunti-1565323.html
  32. ↑ https://www.liberoquotidiano.it/news/politica/13367588/ponte-morandi-graziano-delrio-strazio-ex-ministro-mai-avvisato.html
  33. ↑ 33,0 33,1 (www.dw.com) Deutsche Welle։ «Italy mourns Genoa bridge victims at state funeral | DW | 18 August 2018»։ DW.COM (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 19 August 2018 
  34. ↑ Murray James (19 August 2018)։ «The anger and the anguish as Italy pays tribute to bridge horror victims»։ Express.co.uk (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 19 August 2018 
  35. ↑ «State funeral for Italy bridge victims»։ BBC News (en-GB)։ 18 August 2018։ արտագրուած է՝ 18 August 2018 
  36. ↑ Willsher Kim, Tondo Lorenzo, Henley Jon (16 August 2018)։ «Bridges across Europe are in a dangerous state, warn experts»։ the Guardian։ արտագրուած է՝ 16 August 2018 
  37. ↑ «It is not just in Italy that bridges are failing»։ The Economist։ արտագրուած է՝ 16 August 2018 
  38. ↑ «Transport - Infrastructure investment - OECD Data»։ theOECD (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 19 August 2018 
  39. ↑ «Crollo Ponte Genova, tiranti ridotti del venti per cento: Ministero e Autostrade sapevano»։ l'Espresso (it-IT)։ 19 August 2018։ արտագրուած է՝ 20 August 2018 
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Ճէնովայի_Կամուրջի_Փլուզում&oldid=230673» էջէն