Ճոն Նաշ
Ճոն Ֆորպս Նաշ Ճունիոր, (անգլերէն՝ John Forbes Nash Jr., 13 Յունիս, 1928 – 23 Մայիս, 2015): Ան Ամերիկացի թուաբանագէտ մըն էր որ կատարեց հիմնական ու կարեւոր աշխատանքներ եւ միջոցարումներ Game, differential geometry եւ partial differential equations տեսականութիւններուն[4][5]: Ճոն Նաշին գործերը ու տեսականութիւնները հայթայթեցին հմտութիւն մը մարդ արարածին ամենօրեայ կեանքի ընտրութիւններուն եւ որոշումներուն մէջ:
| Ճոն Նաշ անգլերէն՝ John Forbes Nash | |
|---|---|
 Ճոն Նաշը 2006 թուականին: | |
| Ծնած է | 13 Յունիս, 1928 |
| Ծննդավայր | Արեւմտեան Վիրճինիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
| Մահացած է | 23 Մայիս, 2015 (86 տարեկան) |
| Մահուան վայր | Monroe Township, Միդլսեքս շրջան, Նիւ Ճըրզի[1] |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
| Ազգութիւն | Ամերիկացի |
| Կրօնք | Եպիսկոպոսյան եկեղեցի?[2] |
| Ուսումնավայր |
Փրինսթոնի համալսարան? Քարնեգի տեխնոլոգիայի ինստիտուտ? Մասաչուսեթսի արհեստագիտական հիմնարկ Քարնեգի Մելոն համալսարան? |
| Երկեր/Գլխաւոր գործ | Nash equilibrium? |
| Մասնագիտութիւն | թուաբանագէտ, տնտեսագէտ, համալսարանի դասախօս, ֆութպոլիստ |
| Աշխատավայր |
Փրինսթոնի համալսարան? Մասաչուսեթսի արհեստագիտական հիմնարկ |
| Անդամութիւն | Ամերիկյան մաթեմատիկական ընկերություն?, ԱՄՆ-ի Գիտութիւններու ազգային ակադեմիա[3], Արուեստներու եւ գիտութիւններու ամերիկեան կաճառ, Ամերիկեան Փիլիսոփայական Ընկերութիւն եւ Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիա? |
| Ամուսին | Ալիսիա Լոփեզ-Հարիսըն Տէ Լարտէ |
| Երեխաներ | 2 |
Ճոն Նաշին գաղափարներն ու տեսականութիւնները մեծապէս կը գործածուին տնտեսութեան մէջ։ Ծառայելով որպէս աւագ թուաբանագիտութիւն ուսումնասիրող Փրինսթոնի համալսարանին մէջ իր կեանքին վերջին բաժիններուն ընթացքին, Նաշ նաեւ շահեցաւ Նոպէլեան Մրցանակը 1994 թուականին ինչպէս նաեւ Ապել Մրցանակը 2015 թուականին իր տարբեր թուաբանագիտական տեսականութիւններուն համար:
Ճոն Նաշը միակ անձն է որ շահած է թէ Նոպէլեան Մրցանակը տնտեսական գիտութիւններու մէջ եւ Ապել Մրցանակը:
1959 թուականին, Ճոն սկսաւ ցուցաբերել նշաններ մտային հիւանդութիւններու եւ այս պատճառով ան քանի մը տարի մնաց հոգեբուժութեան կեդրոնի մէջ որպէսզի ստանայ բուժումը իր մտաթուլութեան հիւանդութեան: 1970 թուականէն ետք, Ճոն Նաշին վիճակը սկսաւ բարեփոխուիլ եւ անոր արտօնուեցաւ վերադառնալ իր ակադեմական աշխատանքին 1980-ական թուականներու կիսուն: Նաշին պայքարը իր հիւանդութեան հետ դարձաւ հիմնական նիւթը Սիլվիա Նասարին կենսագրութեան, ինչպէս նաեւ «A beautiful mind» ֆիլմին, որուն գլխաւոր դերասանն է Ռուսել Քրաուը որ կատարեց Ճոն Նաշին դերը:
Ճոն եւ անոր կինը՝ Ալիսիա Նաշը մահացան ինքնաշարժի արկածի ընթացքին, 23 Մայիս, 2015 թուականին, Նիւ Ճըրսի, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներուն մէջ:
ԾանօթագրութիւններԽմբագրել
- ↑ Famed 'A Beautiful Mind' mathematician John Nash, wife, killed in N.J. Turnpike crash — Jersey City.
- ↑ https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Nash/
- ↑ Notable Names Database — 2002.
- ↑ Goode, Erica (May 24, 2015)։ «John F. Nash Jr., Math Genius Defined by a 'Beautiful Mind,' Dies at 86»։ The New York Times
- ↑ «John F. Nash Jr. and Louis Nirenberg share the Abel Prize»։ Abel Prize։ March 25, 2015