Մանուէլ Քաջունի
Մանուէլ Քաջունի (11 Օգոստոս 1823 - 1 Դեկտեմբեր 1903), հայ մանկավարժ, բնագէտ, փիլիսոփայ: Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան անդամ (1843):
Մանուէլ Քաջունի | |
---|---|
Ծնած է | 11 Օգոստոս 1823 |
Մահացած է | 1 Դեկտեմբեր 1903 (80 տարեկանին) |
Մասնագիտութիւն | փիլիսոփայ |
Կեանք եւ գործունէութիւն
ԽմբագրելԾնած է Կոստանդնուպոլիս, թաղուած է Վենետիկի Ս. Ղազար կղզիին մէջ։ Աւարտած է Մուրատ-Ռափայէլեան վարժարանը: Աշխատած է Կոստանդնուպոլսոյ Մխիթարեան վարժարանները՝ իբրեւ ուսուցիչ եւ տեսուչ, 1848–51-ին՝ «Բազմավէպի» խմբագիրի տեղակալ:
1883-էն՝ Մուրատ-Ռափայէլեան վարժարանի տնօրէն: 1903-ին ընտրուած է Վենետիկի միաբանութեան թագադիր աբբա:
Աշխատութիւններ
ԽմբագրելՔաջունին նպաստած է հայկական վարժարաններուն մէջ բնագիտական առարկաներու դասաւանդումը բարելաւելու եւ գիտութեան պահանջներուն համապատասխանեցնելու գործին, կազմած է ուսողութեան, տարրաբանութեան (քիմիագիտութիւն), բնագիտութեան, մեքենագիտութեան դասագիրքեր:
1869–75-ին Ս. Ղազարի մէջ հիմնած է բնագիտութեան ուսուցման տարրալուծարան: Քաջունիի «Արուեստաբանութիւն կամ շտեմարան գիտելեաց» գիրքը իւրատեսակ հանրագիտարան է:
Հեղինակ է գիւղատնտեսութեան տարբեր ճիւղերու վերաբերեալ գիտահանրամատչելի աշխատութիւններու:
Անոր գլխաւոր երկը՝ «Բառգիրք արուեստից եւ գիտութեանց եւ գեղեցիկ դպրութեանց», հանրագիտարան բառարանն է:
Քաջունիի «Հնախօսութիւն Հայաստանի» եւ «Աշխարհագրութիւն հին եւ նոր Հայաստանեայց դպրատանց տղայոց համար» ուսուցողական ձեռնարկները գրուած են Ղուկաս Ինճիճեանի աշխատութիւններու հիման վրայ: Առաջարկած է տարրաբանական նիւթերու անուանակարգման իր եղանակը, մշակած եւ շրջանառութեան մէջ դրած է բազմաթիւ հայերէն գիտական եզրեր:
Շքանշան
ԽմբագրելԾանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ «Մանուէլ Քաջունի»։ Լանա Մանկասարեան։ 2014-11-13։ արտագրուած է՝ 2022-03-22