Ուիքիփետիա

ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Դաշնութիւն Յարաբերութիւններ

ՆԱԹՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն Յարաբերութիւններ, Հիւսիսատլանտեան ռազմական դաշինքի եւ Ռուսաստանի Դաշնութեան միջեւ յարաբերութիւնները սկզնաւորած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան Խորհուդի շրջանակներուն[1][2]: 1994 թուականին Ռուսաստանը միացաւ Համագործակցութիւն յանուն խաղաղութեան (անգլ. Partnership for Peace) ծրագրին եւ այդ պահէն սկսած ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրած են համագործակցութեան վերաբերեալ շարք մը կարեւոր փաստաթուղթեր[3] : Ռուսաստան ՆԱԹՕ խորհուրդը ստեղծուած է 2002 թուականին անվտանգութեան եւ համատեղ ծրագրերու հարցերով զբաղուելու համար: Համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱԹՕ-ի միջեւ այժմ կը զարգանայ քանի մը գլխաւոր ուղղութիւններով. պայքար ահաբեկչութեան դէմ, ռազմական համագործակցութիւն, համատեղ գործողութիւններ եւ համագործակցութիւն Աֆղանիստան, արդիւնաբերական համագործակցութիւն եւ զէնքերու չտարածման դէմ ծարագրեր[4]: 2014 թուականին Ապրիլ 1-ին ՆԱԹՕ-ն միակողմանիօրէն որոշեց դադրեցնել համագործակցութիւնը Ռուսաստանի Դաշնութեան հետ՝ ի պատասխան Ուքրանիական ճգնաժամին Ռուսաստանի դերակատարութեան[5]: 2017 թուականի Փետրուարի 18-ի Ռուսաստանի Դաշնութեան արտաքին գործերու նախարար Սերգէյ Լաւրովը ըսաւ, որ ՌԴ-ն կողմանկից է ՆԱԹՕ-ի հետ ռազմական համագործացկութեան վերսկսմանը[6]: 2017 թուականի Մարտի վերջերուն խորհուրդը ՆԱՏՕ-ի անդամ պետութիւններու արտագործնախարարներուն ժողովի հրաւիրեց՝ Պրիւսելի մէջ[7]:

ՆԱԹՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն յարաբերութիւններ

Հետսառըպատերազմեան համագործակցութիւն Խմբագրել

 
ՆԱԹՕ-ում Ռուսաստանի մշտական ներկայացուցչութեան զինանշան[8]

Պերլինի պատի անկումէն յետոյ ՆԱԹՕ-ն եւ ԽՍՀՄ-ը սկսան բանսարկութիւններ վարել տարբեր մակարդակներով, այդ փուլին՝ գէնքի եւ զինամթերքի վերահսկողութեան պայմանագրերու վերաբերեալ: ՎՍՀՄ արտագործնախարար Էտուարտ Շեւարդնաձենն 1989 թուականի Դեկտեմբեր 19-ին կատարեց առաջին այցելութիւնը ՆԱԹՕ-ի կենդրոնակայան: Այցին յաջորդեցին բանակցութիւններ ՆԱԹՕ-ի եւ ԽՍՀՄ-ի ռազմական ղեկավարութեան միջեւ[9]: Պաշտօնական յարաբերութիւնները եւ համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱԹՕ-ի միջեւ սկիզբ առած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան խորհուրդի շրջանակին մէջ: Յարաբերութիւնները աւելի խորացան, երբ 1994 թուականին Յունիսի 22-ին Ռուսաստանը միացաւ Համագործացկութիւն հանուն խաղաղութեան ծրագրին[10]: 1997 թուականի Մայիս 27-ին՝ ՆԱԹՕ-ի Փարիզեան գագաթնաժողովի ժամանակ, ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրեցին «Փոխադարձ յարաբերութիւններու, համագործացկութեան եւ անվտանգութեան հիմնարար ակտը»[11], որ յարաբերութիւններու հետագայ զարգացման ամուր հիմք կը հանդիսանայ: Կողմերը յայտարարեցին, որ միմեանց չեն դիտարկեր որպէս հակառակորդներ, եւ հենուելով քաղաքական յարաբերութիւններու բարձրագոյն մակարդակի վրայ պատրաստ են կառուցելու երկարատեւ խաղաղութիւն եւ անվտանգութիւն Եւրատլանտեան տարածաշրջանի համար: 2009 թուականին Դեկտեմբերին ՆԱԹՕ-ն դիմեց Ռուսաստանի օգնութեան խնդրանքով՝ Աֆղանիստան գործողութիւններ իրականացնելու համար: Մասնաւորապէս անհրաժեշտ էր Ռուսաստանի թոյլատուութիւնը իր տարածքի վրայով զօրքի եւ զինամթերքի փոխադրման համար, ինչպէս նաեւ կը խնդրէր ողղաթիռներ տրամադրել[12]: Ռուսաստան մերժեց այս խնդրանքները, բայց կը շարունակէր թոյլ տալ իր տարածքով ոչ ռազմական մատակարարումները[13]: Սառը պատերազմէն յետոյ ան երկրորդ համատեղ զօրավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ:2011 թուականի Յունիս 6-ին ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը իրականացուցին իրենց առաջին զօրավարժութիւնը: Սառը պատերազմէն յետոյ ան երկրորդ համատեղ զօրավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ[14]: 2012 թուականին Ապրիլին Ռուսաստան տեղի կ'ունենայ բողոքի ցոյցեր ՆԱՏՕ-ին ներգրաւուածութեան վերաբերեալ՝ գլխաւորապէս կազմակերպուած ձախամետ ուժերու կողմէ[15]:

Համագործակցութեան դադարը եւ ռազմական գործողութիւններ Խմբագրել

2014 թուական Խմբագրել

 
Խրիմի թերակղզի

2014 թուականին Մարտի սկիզբին ՆԱԹՕ -ի եւ Ռուսաստանի միջեւ լարուածութիւնը աճեցաւ Ուքրանական ճգնաժամի եւ ռուսական զորքերու Ղրիմ մտնելէն յետոյ. ՆԱԹՕ-ն կոչ ըրաւ Ռուսաստանի դադրեցնել գործողութիւնները եւ յայտարարեց, որ որ կ'աջակցի Ուքրանական տարածքային ամբողջականութեան եւ ինքնիշխանութեան պահպանմանը[16]:2014 թուականի Ապրիլ 1-ին արտգործնախարարներու խորհուրդը յայտարարեց, որ կը դադրի քաղաքացիական եւ ռազմական համագործակցութիւնը Ռւսաստանի հետ[5][17]: Նոյն թուականին գարնանը Ռուսաստանի պաշտպանութեան նախարարութիւնը հաղորդեց, որ կը ծրագրէր լրացուցիչ զօրքեր ուղարկել Ղրիմ՝ համալրելու Սեւ Ծովու նաաւտորմի ուժերը[18][19]: Նման քայլը ՆԱԹՕ-ի համար ահազանգ էր. Նոյեմբերին ՆԱԹՕ-ի ռազմական գերագոյն հրամանատար ամերիկեան ժեներալ Ֆիլիպ Պրեդլովը յայտարարեց, որ դաշինքը խստօրէն կը հետեւի ռուսական բանակի գործողութիւններուն, քանի որ կար զանգուածային ոչնչացման, մասնաւորապէս միջուկային, զէնք օգտագործելու վտանգը[20]: Դեկտեմբերին ՈԴ ԱԳՆ Սերգեյ Լաւրով յայտարարեց, որ այն օրինաչափ գործողութիւն էր, քանի որ Ղրիմը դարձած է պետութեան մաս մը եւ ունի նման զէնքեր «Միջուկային զէնքի չտարածման պայմանագրին» համապատասխան[21]:

Սեպտեմբեր ամսուն Ուելսըն տեղի ունեցած ՆԱԹՕ-ի գագաթնաժողովի ժամանակ ՆԱԹՕ-Ուքրանիա յանձնաժողովը ընդունեց Համատեղ յայտարարութիւն, որ խստօրէն կը դատապարտէր Ռուսաստանի անօրէն գործողութիւները եւ Ղրիմի զաւթը[22]: Յուլիս ամսուն ԱՄՆ-ը պաշտօնապէս մեղադրեց Ռուսաստանի 1987 թուականին. Միջին հեռահարութեան միջուկային ուժերու պայմանագիրը»: 2015 թուականին Յունիսի սկիզբները ԱՄՆ-ի Պետական տեպարտամենտը յաղորդ տարածեց, որ Ռուսաստանը չէ ողղած պայմանագրի խախտումը[23]: ԱՄՆ-ի կառավարութեան 2014 թուականի Հոկտեմբերին հաղորդագրութիւնը կը պնդէր, որ Ռուսաստանը ունէր 1.643 միջուկային մարտագլխիկներ. աւելի շատ քան ԱՄՆ-ը[24][25]: 2014 թուականի վերջերուն ՐԴ նախագահ Վլատիմիր Բուդին հաստատեց նոր ազգային ռազմական հայեցակարգը, որ բնորոշեց ՆԱԹՕ-ի ռազմական ներուժի աւելացումը Ռուսաստանի սահմանին՝ որպէս գլխաւոր ռազմական սպառնալիք[26][27]:

2015 թուական Խմբագրել

2015 թուականի Փետրուարի սկիզբներուն ՆԱԹՕ-ի դիւանագէնտները կը նշէին, որ Ռուսաստանի միջուկային պոտենցիալը ՆԱԹՕ-ի դէմ օգտագործելու մտավախութիւնը երթալէն կ'աճի[28]: Ի պատասխան Մեծն Պրիդանիոյ պաշտպանութեան նախարարը առաջարկեց, որ Պրիդանիա թարմացնէ իր միջուկային զինանոցը[29]: 2015 թուականի Յունիսին ռուսական անկախ ռազմական վերլուծաբանին վերլուծումներու նոյն միտքը ամերիկեան մամուլին մէջ կը շրջագայի. «Բոլորը պէտք է հասկնան, որ մենք կ'ապրինք ամբողջովին տարբեր աշխարհ քան երկու տարի առաջ էր: Այդ աշխարհը որ մենք կորսնցուցինք, կարելի էր անոր անվտանգութիւնը ապահովել պայմանագրերի միջոցով: Այժմն մենք ականատես ենք բոլորովին այլ իրավիճակի, ուր սեփական անվտանգութիւնը ապահովելու հիմնական միջոցը ռազմական կարողականութեան մեծցնելն է»[30]: ՆԱԹՕ-Ռուսաստան լարուածութիւնը աճեցաւ 2015 թուականի Նոյեմբեր 24-էն յետոյ, երբ Թուրքիոյ զինուած ուժերը վնասած էին ռուսական ռազմական ինքնաթիռ մը, որ կ'ենթադրուի հատած էր Թուրքիոյ սահմանը[31]: Ռուս պաշտօնեաները հերքեցին ինքնաթիռի՝ սահմանին վրայ եղած ըլլալու տեղեկութիւնը: Դէպքէն կարճ ժամանակ անց ՆԱԹՕ-ն հրաւիրեց արտահերթ նիստի մը քննարկելու համար պատահարը: 2015 թուականի Դեկտեմբեր 2-ին ՆԱԹՕ-ի անդամ պետութիւնները պաշտօնապէս հրաւիրեցին Մոնդենեկրոյին միանալ իրենց եւ համագործակցելու բոլոր բնագավառներէն ներս [32]:

2016 Թուական Խմբագրել

Ռուսաստան-ՆԱԹՕ Խորհուրդի հանդիպումէն կարճ ժամանակ առաջ, որ առաջին էր 2014 թուականէն ի վեր[33], Ռուսաստանի ԱԳՆ Սերկէյ Լաւրով նշեց, որ կը նկատուի ռազմական աճ, որ աննախադէպ է Սառը պատերազմէն յետոյ[34][35]: Հանդիպումէն ետք ՆԱԹՕ-ի մօտ Ռուսաստանի դեսպանը ըսաւ, որ Ռուսաստանը անյարմարութիւններ չունի համագործակցութեան դադրեցումէն յետոյ[36]: ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղար Եան Սթոլթենչերքը ըսաւ, որ ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ունին էական անհամաձայնութիւններ, եւ այդ հանդիպումը չհարթեց զանոնք[37][38][39]:

2016 թուականին՝ Վարշավայի մէջ տեղի ունեցած ՆԱԹՕ-ի գագաթնաժողովի ժամանակ, հաստատուեցաւ չորս բատալիոն՝ 3000-4000 զօրքեր, Պալթեան պետութիւններ եւ արեւելեան Լեհաստան ուղարկելու որոշումը: Կը նախատեսուէր նաեւ ընդլայնել ծովային եւ ռազմաօդային ուժերը նախկին խորհրդային բլկի պետութիւններու անվտանգութիւնն ապահովելու համար[40]: Գագաթնաժողովը վերահաստատեց ՆԱԹՕ-ի նախկին որոշումները, որոնք կը նախատեսէին դադրեցնել քաղաքացիական եւ ռազմական համագործակցութիւնը ՆԱԹՕ-ի եւ Ռուսաստանի միջեւ, սակայն շարունակել մնալ բաց քաղաքական երկխօսութեան համար[41]: 2016 թուականի Յուլիսին Ռուսաստանի ռազմական ղեկավարութեան հաղորդեց, որ Ս-400 հակաօդային պաշտպանութեան համակարգ պէտք է տեղակային Ղրիմի Թեոդոսիա քաղաքին նոյն թուականի Օգոստոսին՝ մեծցնելով ռուսական ուժերու պաշտպանութիւնը[42][43]:

2017 Թուական Խմբագրել

2017 թուականի Յուլիսին ՆԱԹՕ-Ռուսաստան խորհուրդի հանդիպում տեղի ունեցաւ Պրիւսիոյ մէջ: Հանդիպումէն յետոյ ՆԱԹՕ-ի գլախաւոր քարտուղար Յան Սթոլթենբերգը ըսաւ, որ Դաշնակիցները եւ Ռուսաստանը անկեղծ եւ կառուցողական քննարկումներ ունեցան Ուքրանիայի, Աֆղանիստանի եւ Ռիսերկերի նուազեցման վերաբերեալ[44]: Երկու կողմերը քննարկեցին նաեւ Պելառուսիա կայանալիք ռուսական եւ ՆԱԹՕ ի 2017 թուականի զօրավարժութիւնները[45]:

ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհուրդ Խմբագրել

 
ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհրդի հանդիպումը Պուխարեստան 2008 թուականի ապրիլ 4-ին

ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհուրդը ստեղծուած է 2002 թուականի Մային 28-ին ՆԱԹՕ-ի՝ Հռոմի գագաթնաժողովի ժամանակ: Խորհուրդը դիւանագիտական գործիք էր անվտանգութեան հարցերու լուծման եւ միացեալ նախագիծերու իրականացման համար[46][47]: Համատեղ որոշումներ եւ գործողութիւններ կը նեռարուին՝ պայքարը ահաբեկչութեան դէմ[48][49], ռազմական գօրավարժութիւններ[50] եւ անձնական վարժեցում[51]), համագործակցութիւն Աֆղանիստան, արդիւնաբերական համագործակցութիւն եւ այլ ասպարէզներ: ՆԱԹՕ-ի անդամները եւ Ռուսաստանի ղեկավարութիւնը դրականօրէն գնահատեցին Խորհուրդի աշխատանքը 2008 թուականի Ապրիլին տեղի ունեցած Պուխարեստի գագաթնաաժողովի ժամանակ. թէպէտ երկու կողմերն ալ ունին տարաձայնութիւններ խորհուրդի գործունէութեան ճշգրիտ արդիւնքներու վերաբերեալ: 2009 թուականին Յունուարի ՆԱԹՕ-ի Ռուսաստանի ներկայացուցիչ Տմիդրի Ռոգոզինը ըսաւ, որ Ռուսաստան-ՆԱԹՕ խորհուրդը մէկ մարմին է, որտեղ գիտական խորհրդակցութիւններ տեղի կ'ունենան: ԱՄն-ի պաշտօնեաներէն մէկը կիսեց այս կարծիքը եւ աւելի գործնական գործունէութիւն իրականցնելու յոյս յայտնեց:

Շահերու հակամարտութիւն Խմբագրել

Վրաստանի պատերազմ եւ Հարաւային Օսեթիայի ու Աբխազիոյ ճանաչում Խմբագրել

 
Ոչնչացուած վրացական տանկ Ցխինվալը

Ռուսաստան եւ ՆԱԹՕ-ի յարաբերութիւնները լարուեցան 2008 թուականի ամրան ռուս-վրացական պատերազմի պատճառով: Աւելի ուշ Հիւսիւս ատլանտեան դաշինքի խորհուրդը քննադատեց Ռուսաստանի կողմէն Հարաւային Օսեթիայի եւ Աբխազիոյ ճանաչումը՝ որպէս անկախ պետութիւնններ[52]: ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղարը յայտարարեց, որ այս ճանաչումը կը ոտնահարէ ՄԱԿ-ի շարք մը բանաձեւեր: Ի պատասխան Ռուսաստանը յայտարարեց, որ ճանչնալը կը բխի իրավիճակէն եւ կատարուած է ՄԱԿ-ի Կանոնադրութեանը եւ Հելսինկեան եզրափակիչ ակտին համապատասխան[53]: Ռուսաստան լրատուամիջոցները անընդհատ յղումներ կը կատարեեն Գոսովոյի անկախութեան ճանաչման գծով: Յարաբերութիւնները աւելի լարուեցին 2009 թուականի Մայիսին, երբ ՆԱՏՕ-ն վտարեց երկու ռուս դիւանագէտներ, զանոնց մեղադրելով որպէս լրտեսներ: Մինչեւ 2011 թուական Ռուսաստանի խորհրդարանական ընտրութիւնները նախագահ Տմիթրի Մետվեդեւը յայտարարեց, որ Ռուսաստանը պիտի չի մտնէ պատերազմի մէջ, սակայն Վրաստանի անդամակցութեամբ ՆԱԹՕ-ն աւելի կ'ընդլայնուէր դէպի արեւելք[54]:

ՆԱԹՕ-ի հակահրթիռային պաշտպանութիւնը Խմբագրել

Ռուսաստան կը պնդէ, որ ԱՄՆ-ի հակահրթիռային պաշտպանութեան համակարգերը, որոնք տեղակայուած են Լեհաստան եւ Քրուաթիա, վտանգ կը ներկայացնեն Ռուսաստանի անվտանգութեան: 2009 թուականին ԱՄՆ-ի նախագահ Պարաք Օպամա չեղարկեց Լեհաստանի եւ Քրուաթիոյ վերոյիշեալ նախագծերը, երբ Ռուսաստան սպառնաց ԱՄՆ-ին ռազմական պատասխան տալ, իսկ Լեհաստանին զգուշացուցին, որ համաձայնելով տեղակայել հակահրթիռային համակարգը, ան ինքնին կը վերածուի թիրախի Ռուսաստանի կողմէն միջուկային յարձակման համար: Ռուսաստանը զգուշացուց նաեւ Թուրքիոյ չտեղակայել նման համակարգ Սուրիոյ սահմանի մօտ[55][56]: 2010 թուականին Փետրուարին Ռումանիան յայտարարեց ԱՄՆ-ի հակահրթիռային համակարգի տեղակայման համաձայնագրի մասին, որ Ռուսաստանը մեկնաբանեց որպէս իր ազգային անվտանգութեան սպառնալիք[57]:

Ռուսաստանի` ՆԱԹՕ-ին միանալու առաջարկներ Խմբագրել

 
Ռուսաստան-ՆԱԹՕ գագաթնաժողը 2002 թուականին

Ռուսաստանի՝ ՆԱԹՕ-ի անդամ դառնալու գաղափարը արծարծուած է տարբեր ժամանակներուն եւ ռուս եւ արեւմտեան ղեկավարներու կողմէն[58]: 1990 թուականին՝ Գերմանիոյ վերամիաւորման բանակցութիւններու ժամանակ, ԽՍՀՄ ղեկավար Միքայէլ Գորբաչով ըսաւ. «Դուք կ'ըսէք , որ ՆԱԹՕ-ն ուղղուած չէ մեր դէմ, ան անվտանգութեան ապահովման կառուցուածք ունի: Հետեւաբար մենք եւս կ'առաջարկենք միանալ ՆԱԹՕ-ին»: ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Պեյքերը զայն որակեց «երազանք»[59]:

2009 թուականի Մարտին Լեհաստանի արտգործնախարար Սիկորսկին առաջարկեց Ռուսաստանը ներառել ՆԱԹՕ-ի մէջ: Ապա լեհական լրատուամիջոցներէն մէկուն տուած հարցազրոյցի ժամանակ ան պնդեց, որ զուտ հիպաթետիկ առաջարկ էր, որ գոյութիւն ունեցած է դերեւս 1990-ական թուականներէն: Քլինթոնի վարչակազմի իշխանութեան ներքոյ կար երկմտանք, թէ արդեօք Ռուսաստանը պէտք է լինի ՆԱԹՕ-ի անդամ կամ ինչ պայմաններով[60]: Այնուամենայնիւ Ռուսաստանի ղեկավարութիւնը յստակ ձեւակերպեց, որ չի պատրաստուիր դառնալ ՆԱԹՕ-ի անդամ, այլ զուտ կը ցանկայ շարունակել համագործակցութիւնը: 2010 թուականին սկիզբներուն այդ առաջարկը բաց նամակի ձեւով կրկնուեց Գերմանիայի պաշտպանութեան փորձագէտներ Կլաուս Նոյմանի, Ֆրանք Էլպի, Ուլրիիխ Վեյզերի եւ նախկին պաշտպանութեան նախարար Ուոլքեր Ռուհի կողմէն: Նամակի հեղինակները կը նշէին, որ ՆԱԹՕ-ն ունի Ռուսաստանի կարիքը Ասիական տէրութիւններուն հակակշռելու համար[61]: 2010 թուականին Սեպտեմբերին Նիու-Եորք տեղի ունեցաւ ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհուրդի հանդիպումը, որ 2008 թուականին յարաբերութիւններու կասեցումէն յետոյ առաջինն էր: Հանդիպման նախօրէին ԱՄՆ-ի մշտական ներկայացուցիչը ՆԱԹՕ-ի նշեց Ռուսաստանի ՝ ՆԱԹՕ-ին միանալու հիպորթետիկ հաւանականութեան մասին[62]:

Գաղափարախօսութիւն եւ քարոզչութիւն Խմբագրել

 
ԲիԲիՍի ընկերութեան Լոնտոնի հեռարձակման կայանը

Ռուսաստանը եւ ՆԱԹՕ-ն նշած են, որ ներգրաւուած են քարոզչական պատերազմի մէջ, եւ երկուքն ալ հիմնած են բազմաթիւ լրատուաջոցներ, որոնք կ'օգնեն տարածել իրենց ուղերձները[63]: Ռուսաստանը ստեղծած է օրինակ «Սպուտնիկ», «Ռուսական լրատուական գործակալութիւն», «Ռուսաստանն այսօր» միջազգային հեռարձակման կայանները, ինչպէս նաեւ ներքին լրատուական ցանցերը[64][65]: ՆԱԹՕ-ի անդամ պետութիւնները եւս ստեղծեցին միջազգային հեռարձակաման կայաններ[66]. օրինակ «Ամերիկեան ձայնը» եւ «Պի.Պի.Սի ծառայութիւնը»: Ռուսական լրատուամիջոցները, մասնաւորապէս հակամերիկեան, քարոզչութիւն կ'իրականացնեն[67][68]: 2014 թուականին Ռուսաստանը դադրեցուց Ամերիկեան ձայնի ռատիօհեռարձակումները այն բանէն յետոյ, երբ ռատիօն քննադատեց Ռուսաստանի գործողութիւնները Ուքրանիոյ դէմ: 2015 թուականի Յունուար 19-ին Եւրամիութեան Անվտանգութեան եւ արտաքին յարաբերութիւններու բարձրագոյն յանձնակատար Ֆետերիկա Մոգերինին յայտնեց, որ ԵՄ-ը կը ծրագրէ ստեղծել ռուսերէն լեզուով հեռարձակուող Արեւելեան գործընկերութեան երկիրներու՝ Հայաստանի, Ատրպէյճանի, Պելառուսի, Մոլտովիոյ, եւ Ուքրանիոյ համար[69]: Վլատիմիր Բուդին ներկայացուցած է «Եւրասիականացումը» եւ[70] «Պուտինիզմը» որպէս արեւմտեան տէրութիւններու քարոզչամեքենայի հակակշիռ[71]: Բուդինը եւ Ռուսաստանը՝ որպէս ամբողջութիւն, կորսնսուցած են արեւմուտքի յարգանքը այդ արժէքներու վերաբերեալ, որու արդիւնք ստեղծուած է «արժէքային ճեղքուածք» Ռուսաստանի եւ Արեւմուտքի միջեւ[72]: 2016 թուականի Մարտին Բուդինի մամլոյ քարտուղար Տմիդրի Պեսկով ըսաւ, թէ Ռուսաստան քարոզջական պատերազմի մէջ է անգլիալեզու լրատուամիջոցներու դէմ[73]:

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. ↑ «NATO’s Relations With Russia»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 6 April 2017։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  2. ↑ «NATO Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organization»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 20 November 2010։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  3. ↑ «NATO PfP Signatures by Date»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 10 January 2012։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  4. ↑ Cook Lorne (25 May 2017)։ «NATO: The World's Largest Military Alliance Explained»։ www.MilitaryTimes.com։ The Associated Press, US։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Ukraine Crisis: NATO Suspends Russia Co-operation»։ BBC News, UK։ 2 April 2014։ արտագրուած է՝ 2 April 2014 
  6. ↑ «Russian Foreign Minister Lavrov: NATO Expansion Led to Tension in Europe Unprecedented in Last 30 Years»։ Russia Today։ 18 February 2017։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  7. ↑ Barnes, Julian E., "Russian, NATO Diplomats Discuss Military Deployments in Baltic Sea Region" (subscription required), The Wall Street Journal, US, 30 March 2017. Retrieved 2017-03-30.
  8. ↑ «The Permanent Mission of Russia to NATO»։ Natomission.ru։ արտագրուած է՝ 2011-12-04 
  9. ↑ NATO Declassified - Old adversaries become new partners
  10. ↑ «The NATO-Russia Archive - Formal NATO-Russia Relations»։ Berlin Information-Center For Translantic Security (BITS), Germany։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  11. ↑ NATO։ «NATO - Official text: Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and the Russian Federation signed in Paris, France, 27-May.-1997»։ NATO։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  12. ↑ NATO chief asks for Russian help in Afghanistan Reuters Retrieved on 9 March 2010
  13. ↑ Moscow denies NATO access to Afghanistan Russia Today Retrieved on 9 March 2010
  14. ↑ «Russian and Nato jets to hold first ever joint exercise»։ Telegraph.co.uk։ 1 June 2011։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  15. ↑ Kramer Andrew E. (21 April 2012)։ «Russians Protest Plan for NATO Site in Ulyanovsk»։ The New York Times 
  16. ↑ «NATO warns Russia to cease and desist in Ukraine»։ Euronews.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 3 March 2014-ին։ արտագրուած է՝ 2 March 2014 
  17. ↑ «Statement by NATO foreign ministers, 1 April 2014» 
  18. ↑ New subs, warships, SAMs, troops to be deployed in Crimea RT, May 06, 2014.
  19. ↑ «Россия усилит Черноморский флот новыми кораблями»։ RIA Novosti (Russia)։ 2014-05-06։ արտագրուած է՝ 2015-12-03 
  20. ↑ «NATO 'very concerned' by Russian military build-up in Crimea - INTERNATIONAL»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  21. ↑ «Crimea»։ Interfax-Ukraine։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  22. ↑ Joint Statement of the NATO-Ukraine Commission, 4 September 2014.
  23. ↑ Gordon Michael R. (2015-06-05)։ «U.S. Says Russia Failed to Correct Violation of Landmark 1987 Arms Control Deal»։ The New York Times (US)։ արտագրուած է՝ 2015-06-07 
  24. ↑ «Russia’s deployed nuclear capacity overtakes US for first time since 2000»։ RT (Moscow)։ 2014-10-06։ արտագրուած է՝ 2014-12-28 
  25. ↑ Matthew Bodner (2014-10-03)։ «Russia Overtakes U.S. in Nuclear Warhead Deployment»։ The Moscow Times (Moscow)։ արտագրուած է՝ 2014-12-28 
  26. ↑ «Russia’s New Military Doctrine Hypes NATO Threat»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  27. ↑ Putin signs new military doctrine naming NATO as Russia’s top military threat National Post, December 26, 2014.
  28. ↑ «Insight - Russia's nuclear strategy raises concerns in NATO»։ Reuters։ 4 February 2015։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 6 February 2015-ին։ արտագրուած է՝ 6 February 2015 
  29. ↑ Croft Adrian (6 February 2015)։ «Supplying weapons to Ukraine would escalate conflict: Fallon»։ Reuters։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 6 February 2015-ին։ արտագրուած է՝ 6 February 2015 
  30. ↑ MacFarquhar, Neil, "As Vladimir Putin Talks More Missiles and Might, Cost Tells Another Story", New York Times, June 16, 2015. Retrieved 2015-06-17.
  31. ↑ «NATO-Russia Tensions Rise After Turkey Downs Jet»։ The New York Times։ 24 November 2015։ արտագրուած է՝ 29 November 2015 
  32. ↑ «ATO Invites Montenegro to Join, as Russia Plots Response»։ The New York Times։ 2 December 2015։ արտագրուած է՝ 2 December 2015 
  33. ↑ НАТО созрело для диалога с Москвой Nezavisimaya gazeta, 14 April 2016.
  34. ↑ «TASS: Russian Politics & Diplomacy - Lavrov: Russia will not allow NATO to embroil it into senseless confrontation»։ TASS։ 14 April 2016 
  35. ↑ «Лавров: РФ не даст НАТО втянуть себя в бессмысленное противостояние»։ РИА Новости։ 14 April 2016 
  36. ↑ Грушко: позитивной повестки дня у России и НАТО сейчас нет RIA Novosti, 20 April 2016.
  37. ↑ Nato-Russia Council talks fail to iron out differences The Guardian, 20 April 2016.
  38. ↑ «U.S. launches long-awaited European missile defense shield»։ CNN politics։ 12 May 2016։ արտագրուած է՝ 24 August 2016 
  39. ↑ «US holds joint war games in Romania amidst missile shield rift with Russia»։ RT news։ 16 May 2016։ արտագրուած է՝ 24 August 2016 
  40. ↑ NATO agrees to reinforce eastern Poland, Baltic states against Russia Reuters, 8 July 2016.
  41. ↑ Warsaw Summit Communiqué See para 11.
  42. ↑ Russia to deploy S-400 missiles in Crimea next month RT, 15 July 2016.
  43. ↑ «Триумф» в Крыму Gazeta.ru, 17 July 2016.
  44. ↑ Press point by NATO Secretary General Jens Stoltenberg following the meeting of the NATO-Russia Council nato.int , 13 July 2013.
  45. ↑ Russia tells NATO to stop 'demonising' planned war games Reuters, 13 July 2017.
  46. ↑ NATO-Russia council Statement
  47. ↑ «NATO's relations with Russia»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2011-10-16-ին։ արտագրուած է՝ 2017-08-15 
  48. ↑ NATO-Russia council on Terrorism
  49. ↑ NATO-Russia to practise anti-terrorist response
  50. ↑ RFS and NATO ships joint manoeuvres
  51. ↑ Allies and Russia attend U.S. Nuclear Weapons Accident Exercise
  52. ↑ «NATO Press Release (2008)108 – 27 Aug 2008»։ Nato.int։ արտագրուած է՝ 2011-12-04 
  53. ↑ «NATO Press Release (2008)107 – 26 Aug 2008»։ Nato.int։ արտագրուած է՝ 2011-12-04 
  54. ↑ «Russia’s 2008 war with Georgia prevented NATO growth – Medvedev | Russia | RIA Novosti»։ En.ria.ru։ 2011-11-21։ արտագրուած է՝ 2011-12-04 
  55. ↑ John Pike։ «Russia Warns Against NATO Missiles on Syrian Border»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  56. ↑ «Turkish Request for Missiles Strains Ties With Russia - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East»։ Al-Monitor։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  57. ↑ «US, Romania break ground on missile defense system»։ RT International։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  58. ↑ Could NATO Membership For Russia Break Impasse In European Security Debate?, 5 February 2010.
  59. ↑ «A Broken Promise?»։ Foreign Affairs։ October 2014։ արտագրուած է՝ 2016-01-06 
  60. ↑ «Sikorski: Russia in Nato? Why Not» 
  61. ↑ Ex-minister wants to bring Russia into NATO Der Spiegel Retrieved on 9 March 2010
  62. ↑ 5 Reasons Why Russia Will Never Join NATO Archived 2010-11-19 at the Wayback Machine. The Moscow Times, 19 November 2010.
  63. ↑ Dejevsky Mary (11 April 2014)։ «News of a Russian arms buildup next to Ukraine is part of the propaganda war»։ The Guardian։ արտագրուած է՝ 25 December 2014 
  64. ↑ Spiegel Staff (30 May 2014)։ «The Opinion-Makers: How Russia Is Winning the Propaganda War»։ Der Spiegel։ արտագրուած է՝ 25 December 2014 
  65. ↑ Tetrault-Farber Gabrielle (12 May 2014)։ «Poll Finds 94% of Russians Depend on State TV for Ukraine Coverage»։ The Moscow Times։ արտագրուած է՝ 25 December 2014 
  66. ↑ Matlack Carol (4 June 2014)։ «Does Russia's Global Media Empire Distort the News? You Be the Judge»։ Bloomberg։ արտագրուած է՝ 25 December 2014 
  67. ↑ Remnick David (11 August 2014)։ «Watching the Eclipse»։ The New Yorker։ արտագրուած է՝ 2 January 2015 
  68. ↑ Kruscheva Nina (29 July 2014)։ «Putin’s anti-American rhetoric now persuades his harshest critics»։ Reuters։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2 January 2015-ին։ արտագրուած է՝ 2 January 2015 
  69. ↑ «Mogherini: EU may establish Russian-language media»։ Reuters։ 19 January 2015։ արտագրուած է՝ 20 January 2015 
  70. ↑ Neyfakh Leon (9 March 2014)։ «Putin’s long game? Meet the Eurasian Union»։ Boston Globe։ արտագրուած է՝ 21 January 2015 
  71. ↑ Rohde David, Mohammed Arshad (18 April 2014)։ «Special Report: How the U.S. made its Putin problem worse»։ Reuters։ արտագրուած է՝ 20 December 2014 
  72. ↑ "Russia Redefines Itself and Its Relations with the West", by Dmitri Trenin, The Washington Quarterly, Spring 2007
  73. ↑ «В Кремле рассказали о состоянии информационной войны с англосаксами»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 

Գրականություն Խմբագրել

  • Bohm Michael (19 November 2010)։ «5 Reasons Why Russia Will Never Join NATO»։ The Moscow Times։ Independent Media Sanoma Magazines։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 19 November 2010-ին։ արտագրուած է՝ 19 November 2010 
  • Stent Angela (2014)։ The Limits of Partnership: U.S.-Russian Relations in the Twenty-First Century 
  • Forsberg, Tuomas, and Graeme Herd. "Russia and NATO: From Windows of Opportunities to Closed Doors." Journal of Contemporary European Studies 23#1 (2015): 41-57.
  • Unverdi, Gurbet Behram. "To what extent is the gradual deterioration in NATO-Russia relations between 1991-2014 causally related to NATO՛s eastward expansion in Eastern-Europe?." (MA thesis, Leiden University 2015). online

Արտաքին յղումներ Խմբագրել

Կաղապար:Պորտալ Կաղապար:Օրվա հոդված նախագծի մասնակից

Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=ՆԱԹՕ-Ռուսաստան_Դաշնութիւն_Յարաբերութիւններ&oldid=217913» էջէն