Նասր ալ-Տին Շահ Քաճար

Նասր ալ-Տին Շահ Քաճար ( 16 Յուլիս 1831(1831-07-16)[1], Թաւրիզ, Իրան - 1 Մայիս 1896(1896-05-01)[1][2], Թեհրան, Իրան), Պարսկաստանի թագաւոր. երրորդ ամենաերկար եւ ամենահզօր կառավարիչներէն մէկը, որ ղեկավարած է երկիրը 48 տարի՝ 1848-1896:

Նասր ալ-Տին Շահ Քաճար
պարս․՝ ناصرالدین شاه قاجار
Ծնած է 16 Յուլիս 1831(1831-07-16)[1]
Ծննդավայր Թաւրիզ, Իրան
Մահացած է 1 Մայիս 1896(1896-05-01)[1][2] (64 տարեկանին)
Մահուան վայր Թեհրան, Իրան
Քաղաքացիութիւն  Ղաջարական Պարսկաստան
Կրօնք Շիա Իսլամ
Մասնագիտութիւն միապետ, լուսանկարիչ
Վարած պաշտօններ Շահ?
Ամուսին Monir al-Saltaneh?, Golin Khanum?, Zubaydah Khanum Amin Aqdas?, Jeyran?, Khazan al-Doulah?, Անիս ալ-Դոլեհ?, Taj al-Dawlah?, ʻAyishah Khanum? եւ Touran al-Saltaneh?
Ծնողներ հայր՝ Մուհամեդ շահ Քաջար?, մայր՝ Malek Jahan Khanom?
Երեխաներ Mozaffar ad-Din Shah Qajar?, Kamran Mirza Nayeb es-Saltaneh?, Masud Mirza Zell-e Soltan?, Զահրա Խանում Թաջ ալ-Սալթանեհ?, Nosrat al-Din Mirza Salar es-Saltaneh?, Ahmad Mirza Azd es-Saltaneh?, Touran Agha Khanoum Qajar?, Iftikhar al-Sultaneh?, Fakhr al-Molk Qajar?, Ismat al-Doulah?, Mahmoud Mirza?, Ziaʾ al-Saltaneh?, Banu Uzma?, Afsar al-Dowleh?, Forouq od-Dowleh?, Qudrat al-Saltaneh?, Farah al-Saltaneh?, Akhtar al-Dowleh?, Sharaf al-Saltaneh?, Khadijeh Khanom Ezz al-Saltaneh? եւ Aziz al-Saltaneh?
Ստորագրութիւն

Գործունէութիւն

Խմբագրել

Թագաւորը յարգուած չէր տեղւոյն ցեղային եւ կրօնական առաջնորդներու կողմէն, որոնք անոր սահմանած կանոններուն եւ օրէնքներուն չէին հնազանդիր: Ան պարսիկ առաջին ժամանակակից միապետը եղած է, որ պաշտօնապէս Եւրոպա այցելած է 1873, 1879 եւ 1889 թուականներուն:

Ան շատ խելամիտ եւ զարգացած անձնաւորութիւն մըն եղած է: Տաղանդաւոր նկարիչ եւ գրող, հետաքրքրուած է պատմութեամբ եւ աշխարհագրութեամբ:

Նասր ալ-Տին թագաւորը ան այդ ժամանակ ամենամեծ հարեմը ունեցած է. հարեմի մէկ այլ տեսակ՝ պեխեր կամ դէմքին մազեր ունեցող 100 կիներէ բաղկացած:

Թագաւորը ունեցած է նաեւ անմիջականօրէն հարեմի պատմութեանն առընչուող մէկ այլ չափազանց մեծ հետաքրքրութիւն՝ լուսանկարչութիւնը: Անգլիա կատարած այցերու ընթացքին ան առիթը ունեցած է մանրամասն ծանօթանալու եւ հասկնալու լուսանկարչական գործընթացը: Ապա հարկ համարած է, որ լուսանկարչութիւնը տարածում ստանայ իր հայրենիքին մէջ եւ հիմնած է առաջին լուսանկարչական արուեստանոցը Պարսկաստանի մէջ, որ կը գտնուէր Կոլեստան պալատէն ներս:

1873-ին Նասր թագաւորը այցելած է Սեն Փեթերսպուրկ, եւ Ալեքսանդր Բ.-ի հրաւէրով ներկայ գտնուած է պալէի ներկայացման, որ մեծ տպաւորութիւն ձգած է իր վրայ: Տուն վերադառնալով, ան պալէի գոյութեան մասին տեղեկացուցած է իր հարեմին եւ ուզած է, որ կիներէն ոմանք կրեն պալէին յարմարեցուած հագուստներ:

Բոլոր պատկերները թագաւորը պահած է մասնաւոր ալպոմներու մէջ, որոնք մինչեւ այժմ կը գտնուին թանգարանի վերածուած Կոլեստանի պալատին մէջ:

Անտեսելով իր ժողովուրդի դժգոհութիւնը, ան միեւնոյն ատեն կարգ մը խոշոր բարեփոխումներ կատարած է, ինչպիսիք են՝ ճանապարհներ, հեռագրային եւ նամակատնային ծառայութիւններ կառուցելը եւ զինուած ուժերու քանակի յաւելումը:

Նասր ալ-Տին Շահը սպանուած է Շահ Ապտըլ-Ազիմի սրբավայրին մէջ՝ աղօթելու պահուն:[3]

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել