Պօղոս Եուսուֆեան

Պօղոս Պէյ Եուսուֆեան (1775 - 1844), Եգիպտոսի Տնտեսութեան, ինչպէս նաեւ Արտաքին Գործոց Նախարար, Մուհամատ Ալի Փաշայի քարտուղար:[2][3]

Պօղոս Եուսուֆեան
Ծնած է 1768[1]
Ծննդավայր Իզմիր, Անատոլիայի էլայեթ, Օսմանեան Կայսրութիւն[1]
Մահացած է 10 Յունուար 1844(1844-01-10)[1]
Մահուան վայր Աղեքսանդրիա[1]
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն Հայ[1]
Կրօնք քրիստոնէութիւն
Մասնագիտութիւն պետական գործիչ, մաքսատան ծառայող, դիւանագէտ
Վարած պաշտօններ Egyptian Minister of Foreign Affairs?

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Եուսուֆեանի ծնողքը, Մարթա եւ Յովսէփ, հայ առեւտրականներ էին Կեսարիոյ մէջ, որմէ ետք Զմիւռնիա հաստատուելով ունեցան իրենց առաջին զաւակը՝ Պօղոսը : Ան յետագային պիտի օգնէ իր մօրեղբօր Առաքել Ապրոյեանին, օրուան թարգմանիչը բրիտանական հիւպատոսարանին, Իզմիրի մէջ: Ապրոյեանը կը մահանայ եւ այդ դերը կը յանձնուի Պօղոսին:[4]

Եուսուֆեան իր առեւտրական հմտութիւնը կը սորվի վարելով առեւտրական կեդրոն մը Թրիէսթ քաղաքին մէջ: 1790-ական թուականներուն ան կը դառնայ Մուհամատ Մուրատ Պէյի, Ռոզէթ քաղաքի մաքսատուրքերու պատասխանատուն: Եուսուֆեանի առեւտրական հմտութիւնը զինք կը հասցնէ քաղաքապետ Մուհամատ Ալիի գործակից եւ քարտուղար:[5]

Եուսուֆեան կը դառնայ վալիին գլխաւոր տրակոմանը, թարգմանիչը, գլխաւոր խորհրդատուն, պաշտօնական ներկայացուցիչ/խօսնակը եւ հետեւաբար Տնտեսութեան, ինչպէս նաեւ Արտաքին Գործոց Նախարար, դառնալով տասնամեակներու առաջնորդող Եգիպտոսի պատասխանատուն: Վալին շատ մեծ վստահութիւն ունէր վրան, յաճախ ստորագրելով ինչ որ Եուսուֆեան պատրաստէր առանց վերստուգելու:[6]

Պօղոս Եուսուֆեան առաջին քրիստոնեայ անձն է Եգիպտոսի մէջ, որ «պէյ» տիտղոսը ստացած է:[6]

Գրականութիւն

Խմբագրել
  • Թոփուզյան Հ., Եգիպտոսի հայկական գաղութի պատմություն (1805-1952), Երեւան, 1978:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 — հատոր 8. — է. 134–135.
  2. Hunter F. Robert (1999)։ Egypt under the khedives, 1805-1879 : from household government to modern bureaucracy։ Cairo, Egypt: American University in Cairo Press։ էջ 283։ ISBN 9789774245442 
  3. Որսորդ Ֆ․ Ռոբերտ (1999)։ Օսմանյան Եգիպտոսը 1805-1879 թվականներին։ Կահիրե, Եգիպտոս: Կահիրեի ամերիկյան համալսարան։ էջ 283։ ISBN 9789774245442 
  4. «Հայերը Եգիպտոսում»։ Հայաստանի Հանրապետության դեսպանատուն Եգիպտոսում 
  5. Hunter F. Robert (1999)։ Egypt under the khedives, 1805-1879 : from household government to modern bureaucracy։ Cairo, Egypt: American University in Cairo Press։ էջ 283։ ISBN 9789774245442 
  6. 6,0 6,1 «Armenians in Egypt»։ Embassy of Armenia to Egypt