Առաքել Ալթուն-Տիւրրի

Ծնած է Ալեքսանդրիա 1840թուին, իր կնքահայրը եղած է Եուսուֆեան Պողոս պէյ , իր հայրը մեծ դիրք ունէր Եգիպտոսի մէջ ուր ուսնած է Արաբերէն, Տաճկերէն, Հայերէն, Ֆրանսերէն և Իտալերէն, յետոյ երբ հայրը Պօլիս կուգայ, կը բնակի Խասգիւղ ուր կը յաճախէ ներսէսեան վարժարանը, և կ՛ըլլայ ժամանաակին ուսումնականներէն մին։

««««««««««

ինք տակաւին 20 տարեկան երիտասարդ կը հիմնյ թատրոն մը Խասդիւղի մէջ։ Այն ատեն հրաման չըլլալով թատրոնի արտօնութիւնը առնել կի խոստանան Կէլկէլեան Փիլիպոս և Մկրտիչ ամիրաները որոնք սակայն սխալմամբ փոխանակ թատրոնի՝ գազինօի արտօնագին մը կ՝առնեն, առաջին հայ թատրոնը կը բացուի,

չէնան կը շինուի և առաջին ներկայացումը կ'ըլլայ Երուանդ Առաջին թատերախաղը էքչեանի և Բ. Մալաքեանի առաջնորդութեամբ. ահագին բազմութիւն լեցուած էր թատրոնին մէջ, ժամանակին բոլոր ծանօթ անձնաւորութիւնները ներկայ եղած են և մեծ են և մեծ ընդունելուլիւն գտած է այդ առաջին թատրրոնը, որուն երաժշտագետը ելած է Տիգրան Չուկաճեան (1858-9) ։ Սակայն նոյն շարթուն թատրոնի չինան կը փքցնեն և մէջը ինչ որ կայ կը քանդեն քանի որ արտօնագիրը գազինօի հաամր էր ։ Հետեւաբար կ՛ուղղենք մերայիններուն սխալը որոնք կը կարծէին թէ ամիրայները ըրդդիմացած են, թիրեւս ալ.. վերջը այդ շէեքը տուն կը շինուի որ մինչեւ հիմայ կտնգուն է։

Եւրոպ կը ճամբորդէ , և գրեթէ ամէն գլխաւոր քալալները կը պտըտի, ինք Քաղաքական ժողովոյ անդամ, Ազգ. Երեսփոփոխան, Միացեալ ընկ . հիմնադիիրներէն մին եղած է միացնելով կարգ մը ընկերութիւններ, Կիլիկեան, Այրարատեան եւայլն ։

Մեռած է 1886 Յունիս 7ին։

Իր եղբայրը Յակոբ Ալթուն Տիւրրի տակաւին կ՛ապրի և մին եղած է Ասիտկան ընկ, հիմնադիրներէն և քանիցս Թաղական Խորհուրդի արդամ Խատգիւղի մէջ։