Արսէն Կիտուր
Արսէն Կիտուր (1883, Դարոյնք, Էրզրումի վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն - 1976, Պէյրութ, Լիբանան), հայազգի հասարակական գործիչ։ 1905 թուականէն Հնչակեան կուսակցութեան անդամ։
| Արսէն Կիտուր | |
|---|---|
| Ծնած է | 1883 |
| Ծննդավայր | Դարոյնք, Էրզրումի վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 1976 |
| Մահուան վայր | Պէյրութ, Լիբանան |
| Ուսումնավայր | Գէորգեան Հոգեւոր Ճեմարան |
| Մասնագիտութիւն | հանրային գործիչ |
| Կուսակցութիւն | Սոցեալ Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութիւն |
Կենսագրութիւն
ԽմբագրելԱւարտեր է Էջմիածնի Գէորգեան ճեմարանը (1908) եւ Կոստանդնուպոլսոյ Պետական բարձրագոյն ուսուցչանոցը (1914)։
1916 թուականին Պաղտատի մէջ կազմակերպեր է «Տարագրելոց պաշտպանութեան մարմին» բարեգործական ընկերութիւնը, որ նիւթական օգնութիւն ցոյց տուեր է 1915 թուականի Մեծ Եղեռնի ժամանակ Իրաք տարագրուած հայերուն։
1919 թ. Մայիսին եղեր է Հայաստանի Հանրապետութեան Պետական խորհուրդի անդամ, ապա գործուղուեր Իրաք՝ որպէս ՀՀ հիւպատոս, եւ կազմակերպեր ներգաղթը:
191 9թ. Պաղտատի մէջ եղեր է ՀԲԸՄ տեղի մասնաճիւղի հիմնադիրներէն:
1917 թուականին տեղափոխուեր է Անդրկովկաս, 1918 թուականին մասնակցեր Սարդարապատի ճակատամարտին։
1920 թուականի Նոյեմբերին, գտնուելով Իրաքի մէջ, ողջուներ է Հայաստանի մէջ խորհրդային կարգերու հաստատումը։
Որբանոցի հիմնադրում
ԽմբագրելՄոսուլի մէջ հիմներ է «Վասպուրական» որբանոցը, որ հետագային տեղափոխուեր է Պաքուպա, ապա՝ Երուսաղէմ՝ վերանուանուելով «Արարատեան որբանոց»:
Ուսուցչական ասպարէզ
ԽմբագրելԵրկար տարիներ ուսուցաներ է Պաղտատի «Սուլթանիէ» պետական վարժարանի մէջ, Պաղտատի, Լիբանանի, Սուրիոյ հայկական վարժարաններու մէջ:
1920-ական թուականներուն աջակցեր է Միջագետքէն Խորհրդային Հայաստան հազարաւոր հայերու ներգաղթի գործին։
խմբագիր
Խմբագրել1911 թ. Պոլսոյ մէջ եղեր է Հնչակեան ուսանողական միութեան «Կայծ» ամսաթերթի խմբագիր:
1937-1957 թուականներուն (ընդմիջումով) եղեր է «Արարատ»-ի խմբագիրը։
Աշխատութիւններ
ԽմբագրելՀրատարակեր է մարքսիզմը մանրբուրժուական տեսանկիւնէն մեկնաբանող՝ «Պատմութեան փիլիսոփայութիւնը» (1911), «Մարքսիզմ, տարուինիզմ, հոգին ու նիւթը» (1939), հնչակեան կուսակցութեան անցեալը իտէալականացնող՝ «Հայ ազատագրութեան ճանապարհին» (1949), «Յուշեր եւ փուշեր» (Պէյրութ, 2-րդ հրատարակչութիւն, 1956) եւ այլն գրքեր։ «Արարատ»-ի մէջ տպագրած շարք մը յօդուածներու մէջ պաշտպաներ է ԽՍՀՄ արտաքին քաղաքականութիւնը՝ արտայայտելով սփիւռքահայ առաջադիմական ուժերու ձգտումները։
Աղբիւրներ
Խմբագրել- Գառնիկ Ստեփանեան, Կենսագրական բառարան. հատոր Բ, Ե., «Սովետական գրող», էջ 109։
- Հայաստանի Դիւանագիտական Ներկայացուցիչներ
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։ 
|