Գէորգ Դ․ Կոստանդնուպոլսեցի

Գէորգ Դ․ Կոստանդնուպոլսեցի;
Ծնած է	5 Յուլիս 1813
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	6 Դեկտեմբեր 1882 (69 տարեկանին)
Մահուան վայր	Վաղարշապատ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն
Կրօնք	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Մասնագիտութիւն	հոգեւորական
Վարած պաշտօններ	Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս

Գէորգ Դ․ Կոստանդնուպոլսեցի (Քերեսթեճեան, 5 Յուլիս 1813(1813-07-05)^[1], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն^[1] - 6 Դեկտեմբեր 1882(1882-12-06)^[1], Վաղարշապատ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն^[1]), Ամենայն Հայոց կաթողիկոս 1866-էն։ Յաջորդած է Մատթէոս Ա․ Կոստանդնուպոլսեցիին^[2]։ Անոր աճիւնը ամփոփուած է Մայր Տաճարին բակին մէջ։

Կենսագրութիւն

Ծնած է Կոստանդնուպոլիս։ 1827-1829 թուականներուն սորված է Գում Գափուի պատրիարքականի ժառանգաւորաց վարժարանը, ուր աշակերտած է նշանաւոր մտաւորական պատուելի Գրիգոր Փեշտիմալճեանին։ 1830-ին պատրիարք Կարապետ Պալաթեցիի կողմէն նշանակուած է պատրիարքարանի փոխանորդարանի քարտուղար։

1834-ին ստացած է սարկաւագութեան աստիճան, 1835-ին ձեռնադրուած է Կ. Պոլսոյ Ս. Աստուածածին, Ս. Խաչ եւ Ս. Յարութիւն եկեղեցիներու քարոզիչ^[3]։ Անոր ջանքերով ստեղծուած է Կ. Պոլսոյ առաջին հայկական եկեղեցական երգչախումբը։

1841-ին արժանացած է ծայրագոյն վարդապետի աստիճանի։ 11 Յուլիս, 1848-ին Ամենայն Հայոց կաթողիկոս՝ Ներսէս Ե․ Աշտարակեցիի ձեռամբ ձեռնադրուած է եպիսկոպոս։ 17 Հոկտեմբեր, 1858-ին Արեւմտահայոց ժողովի կողմէն ընտրուած է Կ. Պոլսոյ պատրիարք (1858-1860), մասնակցած Ազգային Սահմանադրութեան մշակման։ 17 Սեպտեմբեր, 1866-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինի, հրաւիրուած ժողովին կողմէ միաձայն ընտրուած է Ամենայն Հայոց կաթողիկոս։ Օծումը տեղի ունեցած է 21 Մայիս 1867-ին։

Գործունէութիւն

Գէորգ Դ․ կաթողիկոսը ծաւալած է շինարարական լայն գործունէութիւն։ 1868-ին Մայր Տաճարի արեւելեան կողմը կառուցած է կցաշէնք, ուր կազմակերպած է եկեղեցապատմական թանգարան։ Նորոգել տուած է Սուրբ Գայիանէ վանքը, այնտեղ կառուցած արեւմտեան կամարակապ դարպասը, կառուցած է Մայր Աթոռի միաբաններու բնակելի շէնքերը, Բիւրականի կաթողիկոսական ամառանոցը, վերակառուցած է Օշականի Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցին եւ այլն։

1874-ին հիմնած է Գէորգեան ճեմարանը^[4], ապա՝ Էջմիածինի թանգարանը^[5]։ Կաթողիկոսը հետեւողական աշխատանքներ կատարած է հայկական բոլոր եկեղեցիներու մէջ՝ միակերպ ժամերգութիւն մտցնելու ուղղութեամբ։ Անոր ջանքերով ստեղծուած են «Ձայնագրեալ երգեցողութիւնք Սրբոյ Պատարագի» (1874), «Ձայնագրեալ Շարական հոգեւոր երգոց» (1875), «Ժամագիրք» (1877), «Ձայնագրեալ քաղուածք օրհնութեանց» (1882) գիրքերը։

Եղած է լաւ շարականագէտ եւ կազմակերպած է հայկական ձայնագրութեան նոր (Հ. Լիմոնճեանի ստեղծած) համակարգի ուսուցումն ու տարածումը։ Գէորգ Դ․ Կոստանդնուպոլսեցին ժամանակակիցներու կողմէն արժանացած է «Մեծագործ» պատուատիտղոսին։

Կաթողիկոսական գահին՝ Գէորգ Դ․ Կոստանդնուպոլսեցիին յաջորդած է Մակար Ա․ Թեղուտցին։

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ «Մատթեոս Ա Կոստանդնուպոլսեցի» ^{[permanent dead link]}
↑ «Կոստանդնուպոլսի Հայոց Պատրիարքութիւն»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-08-07-ին։ արտագրուած է՝ 2016-12-14
↑ «December 21, 1917 - Closure of the Kevorkian Lyceum» (անգլերէն)
↑ «Museum of the Treasury of Holy Etchmiadzin» (անգլերէն)

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[2] «Մատթեոս Ա Կոստանդնուպոլսեցի» ^{[permanent dead link]}

[3] «Կոստանդնուպոլսի Հայոց Պատրիարքութիւն»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-08-07-ին։ արտագրուած է՝ 2016-12-14

[4] «December 21, 1917 - Closure of the Kevorkian Lyceum» (անգլերէն)

[5] «Museum of the Treasury of Holy Etchmiadzin» (անգլերէն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Գէորգ Դ․ Կոստանդնուպոլսեցի

Ծնած է	5 Յուլիս 1813(1813-07-05)^[1]
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն^[1]
Մահացած է	6 Դեկտեմբեր 1882(1882-12-06)^[1] (69 տարեկանին)
Մահուան վայր	Վաղարշապատ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն^[1]
Կրօնք	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Մասնագիտութիւն	հոգեւորական
Վարած պաշտօններ	Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս^[1]