Գուրգէն Եանիգեան

Գուրգէն Եանիգեան (անգլերէն՝ Kourken Yanikian, 24 Դեկտեմբեր 1895, Էրզրում, Արեւմտեան Հայաստան - 27 Մարտ 1984, ԱՄՆ), հայ գրող եւ ճարտարագէտ, հայկական նորագոյն զինեալ ազատագրական պայքարի հերոս։

Գուրգէն Եանիգեան
Ծնած է 24 Դեկտեմբեր 1895(1895-12-24)[1][2]
Ծննդավայր Կարին, Էրզրումի վիլայէթ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է 27 Մարտ 1984(1984-03-27)[2] (88 տարեկանին) կամ 29 Փետրուար 1984(1984-02-29)[3] (88 տարեկանին)
Մահուան վայր Քալիֆորնիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
 Խորհրդային Միութիւն
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Ուսումնավայր Մոսկուայի պետական համալսարան
Մասնագիտութիւն ճարտարագէտ, գրագէտ

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Մեծ Եղեռնի ականատես։ Ուսանած է Մոսկուայի համալսարանը, յետագային հաստատուած՝ ԱՄՆ, ուր ճանչցուած է իբրեւ անգլիալեզու գրող, արժանացած է «Մարք Թուէյն» մրցանակին։

1972 թուականին այցելած է Հայաստանի Մարտիրոս Սարեանի անուան տուն-թանգարանը եւ նուիրաբերած՝ Սարեանի «Արեւելեան Սենեակ» նկարը (ստեղծուած 1918-ին, 39x59 սմ, թուղթ, ջրաներկ, կուաշ), որ երկար տարիներ կը համարուէր անյայտ կորած։

77 տարեկանին սպաննած է՝ Սանթա Պարպարայի (Գալիֆորնիա) մէջ, Թուրքիոյ հիւպատոսն ու փոխ-հիւպատոսը, արդարութիւն պահանջելու Հայոց Ցեղասպանութեան համար[4]: Դատարանին մէջ հանդէս եկած է թրքական ժխտողականութեան դէմ, պաշտպանած է Արեւմտեան Հայաստանի ազատագրութեան գաղափարը։

Դատապարտուած է ցմահ բանտարկութեան։ 1981 թուականին, 8 տարուան բանտարկութենէն ետք, Եանիգեան տեղափոխուած է այցելուներու համար փակ հիւանդանոց, ուր մահացած է երկարատեւ հիւանդութենէ ետք՝ 1984 թուականի Մարտ 27-ին։

Հայաստանի Ազատագրութեան Հայ Գաղտնի Բանակի հոգեւոր հիմնադիրներէն է։ «Ես գիտէի, որ անհատս մենակ մնալու չէ», - այդ առթիւ ըսած է ծերունի Եանիգեան։

Պուլկարահայ բանաստեղծ Յովհաննէս Պարսկունին Գ. Եանիգեանին նուիրուած իր պոէմին մէջ գրած է.

 

Այսպես դու դարձար խորհուրդ մը խորին,
Բանակի մ'Հայ մեծ կարապետն եղար՝
Վառելանիւթով յորդ ու շանթածին,
Խօսքով՝ կրակի, ու կոչով՝ պայքար։

- Հ Պարսկունի, Ասք՝ նոր ժամանակներու մեծագոյն ուսուցիչ՝ Հերոս-ռահվիրայ Գուրգէն Եանիգեանի մասին, Բ., 1990
 


Գիրքերը

Խմբագրել

Անգլերէն

Խմբագրել
  • The Triumph of Judas Iscariot, Los Angeles։ Research Publ. Co., 1950, 254 p.
  • Harem Cross։ A Novel of the Near-East, New York։ Exposition, 1953, 223 p.
  • The Resurrected Christ։ A Novel, New York։ Exposition, 1955, 141 p.
  • The Voice of an American, 1960, Society for the Science of Living; 147 p., ASIN։ B0007FZ3L4
  • Mirror in the Darkness, 1966, with Helen Rettig, New York։ Exposition, 1966, 197 p.

Հայերէն

Խմբագրել
  • «Նպատակ Եւ Ճշմարտութիւն» (յուշեր բանտէն), Երեւան, Տիգրան Մեծի հր., 1999:

Աղբիւրներ

Խմբագրել

Արտաքին յղումներ

Խմբագրել