Էտուարտ Ութուճեան

Էտուարտ Ութուճեան (ֆրանսերէն՝ Édouard Utudjian, 12 Նոյեմբեր 1905(1905-11-12)[3][1][2], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն[1][2] - 28 Յուլիս 1975(1975-07-28)[3][4][1][…], Évecquemont, Ֆրանսա[1]), ֆրանսահայ քաղաքաշինարար, ճարտարապետ:

Էտուարտ Ութուճեան
ֆրանսերէն՝ Édouard Utudjian
Ծննդեան անուն թրք.՝ Yervant Utudjian[1]
Էտուարտ Ութուճեան
Ծնած է 12 Նոյեմբեր 1905
Ծննդավայր Կ. Պոլիս
Մահացած է 28 Յուլիս 1975 (69 տարեկան)
Մահուան վայր Évecquemont, Ֆրանսա[1]
Քաղաքացիութիւն  Ֆրանսա
Ազգութիւն Հայ
Ուսումնավայր Փարիզի Համալսարան[2]
Փարիզի Գեղարուեստի Բարձրագոյն Դպրոց
Մասնագիտութիւն Ճարտարապետութիւն
Աշխատավայր Քաղաքաշինարար ճարտարապպետ
Անդամութիւն Q1547739?

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Քաղաքացիական ճարտարագէտի կրթութիւն ստացած է ամերիկեան Ռոպերթ գոլէճին մէջ: 1934 թուականին աւարտած է Փարիզի համալսարանի քաղաքաշինական ճարտարապետութեան հիմնարկը: 1934-1936 թուականներուն ուսանած է յուշարձաններու վերականգման դասընթացքներուն:

Ութուճեանի նախաձեռնութեամբ, 1933 թուականին Փարիզի մէջ կազմակերպուած է ստորգետնեայ քաղաքաշինութեան ընկերութիւն, որ 1937 թուականին վերածուած է միջազգայինի, ընդգրկելով շուրջ 90 երկիր: Ընկերութեան 1937, 1948 եւ 1959 թուականի համագումարներուն, Ութուճեան ընտրուած է քարտուղար: 1936 թուականին հիմնած է «Լը Մոնտ Սութերեն» («Le monde souterrain») մասնագիտական հանդէսը, որուն պատասխանատու տնօրէնն ու խմբագիրը եղած է մինչեւ կեանքին վերջը:

Ութուճեանի նախագիծերով՝ Փարիզի եւ Ֆրանայի այլ քաղաքներու մէջ կառուցուած են շուրջ 250 կառոյցներ: Ութուճեան հեղինակակից է Փարիզի, Պորտոյի, Վերսայլի, Ռուանի կոյուղիի ջուրերու մաքրման կայաններուն, Պաղտատ եւ Պասրա քաղաքներու յատակագծման նախագիծերուն: Դասաւանդած է Փարիզի տարբեր բարձրագոյն դպրոցներու մէջ: Զբաղած է գիտահետազօտական գործունէութեամբ: Հեղինակ է բազմաթիւ գիտական յօդուածներու եւ «Հայաստանի 9-17-րդ դարերու յուշարձանները» (1967, ֆրանսերէն) գիրքին:

Անոր մասնակցութեամբ ու նախագիծերով վերականգնուած են որոշ յուշարձաններ, որոնց շարքին՝ Երուսաղէմի մայրավանքի Սուրբ Յակոբ եկեղեցին: Ութուճեան Փարիզի ստորգետնեայ տնտեսութեան նախագիծին համար, համաշխարհային ցուցահանդէսին (Փարիզ 1937) արժանացած է «Մեծ պարգեւ» (Grand prix) մրցանակին։ Պարգեւատրուած է Ֆրանսայի «Պատուոյ լեգէոն»-ի շքանշանով: 1957, 1958, 1959, 1961 եւ1964 թուականներուն Հայաստան այցելած է:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 մահվան վկայական — է. 16.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 12 — հատոր 12. — է. 200.
  3. 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  4. 4,0 4,1 AGORHA — 2009.
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։