Իրմա Աճէմեան

Իրմա Աճէմեան;
Ծնած է	1938
Ծննդավայր	Պոլիս, Թուրքիա
Մահացած է	1990
Մահուան վայր	Փարիզ
Մասնագիտութիւն	բանաստեղծուհի
Երեխաներ	Տարօն Աճէմօղլու

Իրմա Աճէմեան (1938, Պոլիս, Թուրքիա - 1990, Փարիզ), բանաստեղծ, կրթական մշակ^[1]։

Կենսագրութիւն

Աւարտելէ ետք Էսաեան Վարժարանը, հետեւած է Պոլսոյ համալսարանի մանկավարժական եւ հոգեբանական ճիւղերուն։ Աշակերտական գրասեղաններուն վրայ իսկ հակած է գրականութեան, քերթողական ու արձակ փորձերով։ Աշխատակցած է հետզհետէ օրուան թերթերուն եւ յատկապէս «Մարմարա» օրաթերթին, ուր շրջան մը վարած է նաեւ անոր խմբագրութիւնը:։

Աճէմեանի գլխաւոր ասպարէզը եղած է ուսուցչական ու դաստիարակակչական մարզը։ 1966-1976 վարած է Գատըգիւղի Արամեան-Ունճեան վարժարանի տնօրէնութիւնը։

1966-ին խմբագրած է «Կամար» պարբերականը:

1975-ին պոլսահայ գրականութեան 130-է աւէլի քերթուածներ փոխանցած է, որոնք մէկտեղուած են առաջին իր հաւաքածոյին մէջ, անմիջական մեր գրականութեան բերած են իրմէ դէպի աշխարհ բացուելու ընդունակ մտքի մը անժխտելի վկայութիւնը^[2]:

Իրմա Աճէմեանի իր ստեղծագործութիւններուն մէջ յաճախ կ'անդրադառնայ սիրոյ, բնութեան, մարդու ներաշխարհին եւ ազգային թեմաներուն։

Աճէմեան արժանացած է Սարգիս Պօղոսեանի հաստատած «Իսթանպուլահայ Բանաստեղծներ» մրցանակին:

Իրմա Թոքաթ - Աճէմեան 1984-էն սկսեալ տառապեցաւ անբուժելի հիւանդութենէ:^[3]

Ամուսինը՝ Գէորգ Աճէմօղլուն, բացի առեւտրային իրաւունքի փորձագէտ ըլլալէ, 1960-ականներուն Հրահանգի հռչակագրի ստորագրողներէր էր։ Ան մայրն է Նոպէլեան մրցանակակիր Տարօն Աճէմօղլուի (Աճէմեան)։ Տարօնը մեծցած է հայրենասէր հայ ընտանիքի մէջ^[4]։

Աշխատութիւններ

Անոր գործերէն են՝

«Տալ Միայն» 1975 - Իրմա Աճէմեանի «Տալ Միայն» գիրքը հայ գրականութեան մեջ նշանակալի տեղ կը զբաղեցնէ եւ կ'արտայայտէ հեղինակային իւրահատուկ ոճը։ Այս գիրքը կը ներառէ բանաստեղծութիւններ, որոնք կ'ուսումնասիրեն սիրոյ, կորուստի, ինքնագիտակցութեան եւ մարդկային յարաբերութիւններու թեմաները։ Աճէմեանի լեզուն պարզ, բայց խորազգացմունքային է, ինչ որ թոյլ կու տայ ընթերցողին դիւրութեամբ կապուիլ բանաստեղծութիւններուն։ «Տալ Միայն» գիրքին մէջ յաճախ կը հանդիպինք խորհրդանշական պատկերներու, որոնք կը բացայայտեն աւելի խոր իմաստներ եւ զգացմունքային շերտեր։ Գիրքը կրնայ հետաքրքրել այն մարդոց, որոնք կը փնտռեն զգացական եւ մտածողութեան խորութիւն, ինչպես նաեւ անոնց, որոնք կ'ուզեն հասկնալ մարդու ներաշխարհը եւ անոր զգացմունքներու բարդութիւնը։
«Իմ Տողերս» 1985 - Իրմա Աճէմեանի «Իմ Տողերս» գիրքը հայ գրականութեան մեջ կ'առանձնանայ իր խորութեամբ եւ զգացմունքային բովանդակութեամբ։ Գիրքը կը ներկայացնէ հեղինակային բանաստեղծութիւններ, որոնք կ'արտայայտեն սիրային, ընկերային եւ անձնական թեմաներ։ Աճէմեանի ոճը պարզ է, բայց ազդեցիկ լեզուով, որ թոյլ կըւ տայ ընթերցողին զգալ բանաստեղծութիւններու զգացական ծանրութիւնը։ «Իմ Տողերս» գիրքը միաժամանակ նաեւ ինքնազգացողութեան որոնման, ինքնաիմաստաւորման եւ ներաշխարհի ուսումնասիրութեան մասին է։^[5]

Ծանօթագրութիւններ

↑ «Իրմա Աճէմեան»։ Arevmtahayeren-shmg.am (en-US)։ արտագրուած է՝ 2024-10-15
↑ Մինաս Թէօլէօլեան, Դար մը գրականութիւն, հ. Բ (Բ. հրատարակութիւն), Հալէպ, 1982։
↑ https://scontent.fevn1-4.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/463922317_27555084724105335_2188016408955731974_n.jpg?_nc_cat=108&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=Zbz_Vd_L-aIQ7kNvgGWDXPB&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fevn1-4.fna&_nc_gid=ACmrUGPGHlNVJtBZe-bRw6E&oh=00_AYD_SkEv6NtKG1hOk9p6cfM_vDqsp0x3XwKr7qIkZb1VpQ&oe=6717CCE1^{[permanent dead link]}
↑ https://www.facebook.com/tigran.avagyan.5
↑ https://www.facebook.com/photo?fbid=27555097144104093&set=pcb.27555097197437421

[1] «Իրմա Աճէմեան»։ Arevmtahayeren-shmg.am (en-US)։ արտագրուած է՝ 2024-10-15

[2] Մինաս Թէօլէօլեան, Դար մը գրականութիւն, հ. Բ (Բ. հրատարակութիւն), Հալէպ, 1982։

[3] ttps://scontent.fevn1-4.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/463922317_27555084724105335_2188016408955731974_n.jpg?_nc_cat=108&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=Zbz_Vd_L-aIQ7kNvgGWDXPB&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fevn1-4.fna&_nc_gid=ACmrUGPGHlNVJtBZe-bRw6E&oh=00_AYD_SkEv6NtKG1hOk9p6cfM_vDqsp0x3XwKr7qIkZb1VpQ&oe=6717CCE1^{[permanent dead link]}

[4] ttps://www.facebook.com/tigran.avagyan.5

[5] ttps://www.facebook.com/photo?fbid=27555097144104093&set=pcb.27555097197437421

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]