Հայկ Ասատրեան

Հայ հասարակական եւ քաղաքական գործիչ, խմբագիր, փիլիսոփայ։

Հայկ Ասատրեան (5 Փետրուար 1900(1900-02-05), Ալաշկերտ, Աղրըի մարզ, Թուրքիա - 13 Յունուար 1956(1956-01-13), Սոֆիա, Պուլկարիա), հասարակական եւ քաղաքական գործիչ, խմբագիր, փիլիսոփայ։

Հայկ Ասատրեան
Ծնած է 5 Փետրուար 1900(1900-02-05)
Ծննդավայր Ալաշկերտ, Աղրըի մարզ, Թուրքիա
Մահացած է 13 Յունուար 1956(1956-01-13) (55 տարեկանին)
Մահուան վայր Սոֆիա, Պուլկարիա
Ուսումնավայր Շարլզ Համալսարան, Փրակի մէջ
Մասնագիտութիւն փիլիսոփայ
Կուսակցութիւն Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն

Կեսագրական գիծեր Խմբագրել

Ծնած է Ալաշկերտի գաւառի Երից գիւղին մէջ: Սկզբնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին եւ Երեւանի թեմական դպրոցին մէջ, ապա՝ ընդունուած է Պերլինի բարձրագոյն քաղաքական դպրոց, որմէ ետք ուսանած է նաեւ Փրակի համալսարանի փիլիսոփայութեան բաժինը, ուրկէ շրջանաւարտ եղած է 1930 թուականին եւ ստացած է փիլիսոփայական գիտութիւններու տոքթորի կոչում:

Համալսարանական աշակերտութեան տարիներուն՝ 1918-1919 թուականներուն Երեւանի մէջ սկսած է հրատարակել «Շանթ» թերթը[1]:

Ասատրեան 1921 թուականին մասնակցած է Փետրուարեան ապստամբութիւններուն եւ ձերբակալումէ ազատելու համար Նժդեհի հետ միասին մեկնած է Թաւրիզ, Եւրոպա եւ ապա անցած է Պուլկարիա, ուր եղած է Սոֆիայի Գէորգ-Մեսրոպ ճեմարանի ուսուցիչ:

Սոֆիայի մէջ Ասատրեանի ջանքերով լոյս տեսած է «Խռովք» գիտական ամսագիրը: Ասատրեան եղած է նաեւ «Ռազմիկ» շաբաթաթերթի հիմնադիր-խմբագիր, ինչպէս նաեւ Նժդեհի հետ միասին հրատարակած է «Ցեղ եւ հայրենիք» ամսագիրը:

Աշխատութիւններ Խմբագրել

Ասատրեան իր մտածումներն ու ըմբռնումները հրատարակած է առանձին հատորներով. անոր առաջին գործը՝ «Մտածումներ հայկական ճգնաժամի, հայ յեղափոխութեան եւ Մայիս 28-ի մասին» աշխատութիւնը առաջին անգամ լոյս տեսած է 1933 թուականին, որուն յաջորդած են «Արթնացի՛ր, հայ մարդ», «Ցեղանենգ շէյթանը» եւ այլ աշխատութիւններ:

Իր գիրքերուն մէջ Ասատրեան փորձած է փաստել, թէ հայերը ոչ թէ հնդեւրոպական (արիական), այլ սեմական ծագում ունին եւ անոր մասին հրատարակած է «Հայաստան-Արիական նախադիրք առաջաւոր Ասիայում» գիրքը[2]:

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. «Ցեղակրօնութիւն եւ Տարօնականութիւն.pdf»։ Google Docs։ արտագրուած է՝ 2021 թ․ օգոստոսի 6 
  2. «ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՆՑԵԱԼԷՆ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ ԱՅՍՕՐ»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-08