Ձկնավաճառի Ճակատամարտ
Ձկնավաճառի ճակատամարտ, միջնադարեան ճակատամարտ, որ տեղի ունեցած է 910-ին Անիի Բագրատունեաց թագաւորութեան եւ Ատրպատականի ամիրայութեան միջեւ,
| Ձկնավաճառի Ճակատամարտ | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Հակառակորդներ | |||
| Հրամանատարներ | |||
Ատրպատականի ամիրա Եուսուֆը Արաբական խալիֆի հովանաւորութիւնը եւ Բագրատունիներու ամենազօրեղ ենթակայ թագաւորութեան՝ Վասպուրականի Արծրունեաց թագաւորութեան օգնութիւնը ունէր[1]:
Նախապատմութիւն
ԽմբագրելԱրաբներու Հայաստան հերթական ներխուժման ընթացքին Բագրատունեաց Հայաստանի արքայ Սմբատ Նահատակը 894-ին Դողսի ճակատամարտի ընթացքին, կը ջախջախէ Ատրպատականի ամիրա Աֆշինի գլխաւորած բանակը։
Նոյն ընթացքին Միջագետքի արաբ կուսակալ Ահմադ Շայբանին Աղձնիքը եւ Տարօնը կը գրաւէ, եւ կը ստիպէ Սմբատին հաշտութեան պայմանագիր կնքել։ Հաստատուած կարճատեւ խաղաղութեան ընթացքին Սմբատը կ'ամրապնդէ երկրի սահմանները, որուն ընթացքին հակասութիւններ կը ստեղծուին, նոյնիսկ անոր ենթակայ թագաւորութիւններու կառավարութիւններու միջեւ:
Այս ժամանակաշրջանին, Եուսուֆ կը դառնայ Ատրպատականի նոր ամիրան, որ 901-ին ձեռնամուխ կ'ըլլայ Դուինի գրաւման:
908-ին Եուսուֆը Սմբատ Ա.-ի դէմ կը հանէ Վասպուրականի արծրունեաց իշխան Գագիկին՝ զայն «թագաւոր հայոց» հռչակելով։ Երկրին մէջ աւատատիրական նոր երկպառակութիւններ կը ծագին, որոնց պատճառով Սմբատ Ա. չի կրնար հակահարուած տալ 909-ին Հայաստան ներխուժած Եուսուֆին եւ անոր դաշնակցած Գագիկ Արծրունիի զօրքերուն։
ճակատամարտ
ԽմբագրելԱնխուսափելի դարձած էր արաբներու եւ հայերու միջեւ հերթական ռազմական բախումը։ 910-ին Մեծ Հայքի Նիգ գաւառին մէջ բախումի ենթարկուեցան Բագրատունեաց Հայաստանի եւ Արաբական խալիֆայութեան բանակները[2]:
Հայկական խումբին մէջ կը կռուէին Սմբատ արքային որդիները՝ Աշոտ Երկաթը եւ Մուշեղը: Արաբներուն ամիրա Եուսուֆը կը գլխաւորէր, որ նախորդ տարի իր դաշնակիցը դարձրած էր ամենահզօր ենթակայ թագաւորութեանը՝ Վասպուրականի թագաւորութեան՝ Գագիկ Արծրունիի գլխաւորութեամբ։
Վճռական ճակատամարտի ընթացքին, Գագիկի դաւաճանութեան պատճառով արաբները կը յաղթեն եւ տարածքային ձեռքբերումներ կ'ունենան։
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ studio 5165m։ «Anunner.com - Հայագիտական կայք` հայերի մասին և հայերի համար - Դուք որոնել եք - ԱՇՈՏ Բ ԵՐԿԱԹ»։ արտագրուած է՝ 2016-07-05
- ↑ «Հայկական Հանրագիտարան»։ www.encyclopedia.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-09-20-ին։ արտագրուած է՝ 2016-07-05