Ճորճ Ուաշինկթըն

Ճորճ Ուաշինկթըն (22 Փետրուար 1732[14], Պրիճս Քրիք, Վիրճինիա, ԱՄՆ - 12 Դեկտեմբեր 1799, Մաունթ Վերնոն, Վիրճինիա, ԱՄՆ), Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու առաջին նախագահ (30 Ապրիլ 1789 - 4 Մարտ 1797

Ճորճ Ուաշինկթըն
անգլերէն՝ George Washington
Ծնած է 22 Փետրուար 1732(1732-02-22)[1][2][3][…]
Ծննդավայր Վեսթմորլենդ, Վիրջինիա գաղութ, Բրիտանական կայսրութիւն
Մահացած է 14 Դեկտեմբեր 1799(1799-12-14)[4][1][5][…] (67 տարեկանին)
Մահուան վայր Մաունթ Վերնոն, Ֆեյրֆաքսի շրջան, Վերճինիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[6][7][8][…]
Քաղաքացիութիւն  Մեծն Բրիտանիոյ Թագաւորութիւն
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Մայրենի լեզու անգլերէն
Կրօնք Անկլիքըն Եկեղեցի
Մասնագիտութիւն քաղաքական գործիչ, ագարակապան, քարտեզագիր, geometer, ճարտարագէտ, պետական գործիչ, Յեղափոխական, գրագէտ, բանակի սպա
Վարած պաշտօններ ԱՄՆ նախագահ[9], Commanding General of the United States Army?, Commanding General of the United States Army?, Նախարարութեանց խորհուրդի նախագահ, Ընտրեալ նախագահ ԱՄՆ-ի եւ member of the Virginia House of Burgesses?[10]
Անդամութիւն Մասոնականութիւն, Ամերիկեան Փիլիսոփայական Ընկերութիւն, Արուեստներու եւ գիտութիւններու ամերիկեան կաճառ, Փարիզի գյուղատնտեսական ընկերություն?[11] եւ Society of the Cincinnati?
Կուսակցութիւն անկախ քաղաքական գործիչ?
Ամուսին Մարթա Վաշինգտոն?[3]
Ծնողներ հայր՝ Ավգուստին Վաշինգտոն?[12], մայր՝ Մերի Բոլ Վաշինգտոն?[13]
Ստորագրութիւն
Ճորճ Ուաշինկթընը 1772 թ.
Ճորճ Ուաշինկթընի հրաժեշտի ուղերձը ազգին
Ուաշինկթընի դիմաքանդակը /ձախից՝ առաջինը/ Մաունթ Ռաշմորում
Ջորջ Ուաշինկթընի դիմապատկերը 1 դոլարանոց հուշադրամի վրա
Ճորճի և Մարթայի շիրիմները Ուաշինկթըններու ընտանեկան դամբանին մէջ

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Ուաշինկթընը անկախութեան համար պատերազմի ժամանակ Մայրցամաքային բանակի հրամանատարն էր, ԱՄՆ հիմնադիր հայրերէն մէկը։ Նախագահած է երկու ժամկէտ եւ նախագահութիւնը փոխանցած Ճոն Ատամսին։ Երկու ժամկէտէ աւելի չառաջադրուելու աւանդոյթը պահպանուած է մինչեւ Ֆրենքլին Ռուզվելթի նախագահութիւն, որ ընտրուած է 3 անգամ։

Ծնած է ագարակատիրոջ ընտանիքի մէջ։ Կրթութիւնը ստացած է տանը մէջ, սիրած է կարդալ։ 11 տարեկանին կորսնցուցած է հայրը։ Աշխատած է որպէս հողաչափ, մասնակցած է լորտ Ֆերֆաքսի արշաւներուն։ 1752 թուականին ժառանգած է Մաունթ Վեռնոնի կալուածքը, նոյն թուականին կամաւօրագրուած է աշխարհազօրին, մասնակցած է ֆրանսացիներուն ու հնդիկներուն դէմ մարտական գործողութիւններուն, եղած է գերութեան մէջ։ 1758 թուականին պատշօնաթող եղած է գնդապետի աստիճանով։ 1759 թուականին Ուաշինկթընը կ'ամուսնանայ Մարթա Տենտրիճ Քաստիսի հետ ու կը սկսի աշխուժօրէն զբաղիլ իր կալուածի նորոգութեամբ, բարեկարգութեամբ եւ կը դառնայ Վիրճինիայի ամենահարուստ հողատէրեէն մէկը։ 1758-1774 թուականներուն Ուաշինկթընը ընտրուած է Վիրճինիայի Սահմանադիր ժողովի անդամ, ուր պայքարած է գաղութատէր երկրի հետ՝ գաղութներու իրաւունքներու համար, դատապարտելով յամենայն դէպս բռնի գործողութիւնները։ Եղած է Առաջին Սահմանադիր Քոնկրեսի պատուիրակ։ Մեծ Բրիտանիոյ հետ բախումէն ետք հրաժարսծ է յաշտեցման փորձերէն, կապած է զէնքն ու զրահը ու միաձայն ընտրուած ամերիկեան զինուած ուժերու հրամանատար։ Վերակազմելով զօրքը՝ ան ղեկաւարած է բանակի ուժերը Պոսթընի պաշարումէն սկսած (1776) մինչեւ անգլիական զօրքերու անձնատուր ըլլալը Եորք Թաունի մօտ (17811783-ի Նոյեմբերին Փարիզի պայմանագիրէն ետք դարձեալ թողած է հրամանատարի իւր լիազօրութիւնն ու հաստատուած Մաունթ Վեռնոնի մէջ։

Համադաշնութեան վերաբերեալ յօդուածներէն դժգոհ՝ Ուաշինկթըն ընտրուած է Սահմանադիր ժողովի նախագահ, որ 1787 թուականին ձեւակերպած է ԱՄՆ-ու Սահմանադրութիւնը։ 1789 թուականին Ճորճ Ուաշինկթընը միաձայն ընտրուած է ԱՄՆ-ու առաջին նախագահ։ 1792 թուականին անոր ըտրած են երկրորդ անգամ։ Ըլլալով պետութեան առաջնորդ՝ կ'աջակցէր Միութեան ամրացման, սահմանադրութեան սկզբունքներու կեանքի կոչելուն ու ԱՄՆ-ու մայրաքաղաքի կառուցման։ Կը զբաղէր իշխանութեան կեդրոնական մարմիններու ձեւաւորմամբ, կը ստեղծէր նախագահներու սահմանակարգի նախադէպերը, կ'քաջալերէր տնտեսութեան զարգացումը։ Ուաշինկթընը կը պահպանէր Քոնկրեսի հետ սերտ յարաբերութիւնները։ 1794 թուականին ճնշած է ԱՄՆ-ու պատմութեան մէջ առաջին ապստամբութիւնը ընդդէմ պետական իշխանութեան։ Արտաքին քաղաքականութեան մէջ կը խուսափէր եւրոպական երկիրներու գործերուն միջամտելէ։ Հրաժարած է նախագահական ընտրութիւններուն մասնակցիլ երրորդ անգամ։ Հեռանալէն առաջ ազգին ուղղած է իր հրաժեշտի նամակը։

Լքելով նախագահի աթոռը՝ Ուաշինկթըն հաստատուած է Մաունթ Վեռնոնի մէջ, յաճախ այցելած է կառուցուող մայրաքաղաքը։ Քոնկրեսը Ուաշինկթընին շնորհած է Հիմնադիր Հօր տիտղոսը։ Ֆրանսայի հետ յարաբերութիւններու սրման ժամանակ ՝ 1798 թուականի ամրան, խորհրդանշական կերպով նշանակուած է բանակի հրամանատար։ 14 Դեկտեմբեր 1799-ի լոյս 15-ի գիշերը Ուաշինկթընը մահացած է։ Անոր թաղած են 18 Դեկտեմբերին-ին Մաունթ Վեռոնի մէջ։

Աշխատութիւններ Խմբագրել

  • The Writings of George Washington. Hg. v. John C. Fitzpatrick, 39 Bde. Washington 1931–1944.

Յուշարձաններ Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. 1,0 1,1 https://d-nb.info/gnd/11876439X/about/lds / German National Library
  2. http://www.anb.org/articles/02/02-00332.html
  3. 3,0 3,1 Lundy D. R. The Peerage
  4. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  5. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  6. McDonald F. Washington, George (1732-1799), first president of the United States // American National Biography Online / S. Ware[New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.0200332
  7. http://www.timelines.ws/subjects/Wine.HTML
  8. Вашингтон Джордж // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  9. George Washington
  10. (unspecified title)
  11. Bibliothèque nationale de France Record #11928912p // BnF catalogue généralParis: BnF.
  12. 12,0 12,1 Kindred Britain
  13. 13,0 13,1 13,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #11876439X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  14. «Wikiwix's cache»։ archive.wikiwix.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2011-02-24-ին։ արտագրուած է՝ 2016-04-05 

Արտաքին յղումներ Խմբագրել