Մովսէս Յովսէփեան
Մովսէս Յովսէփեան (1876[1], Քեսապ, Լաթաքիոյ Գաւառ, Լաթաքիոյ մարզ, Սուրիա[1] - 1952[1], Նիւ Եորք, Նիւ Եորք, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[2]), հայ բժիշկ եւ հասարակական գործիչ։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 1876[1] |
| Ծննդավայր | Քեսապ, Լաթաքիոյ Գաւառ, Լաթաքիոյ մարզ, Սուրիա[1] |
| Մահացած է | 1952[1] |
| Մահուան վայր | Նիւ Եորք, Նիւ Եորք, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ |
| Ազգութիւն | Հայ[1] |
| Մասնագիտութիւն | հանրային գործիչ, բժիշկ |
| Զաւակներ | Էտկար Յովսէփեան եւ Մարճըրի Յովսէփեան |
Կենսագրական գիծեր
ԽմբագրելԾնած է Քեսապ[3]: 1895-ի Համիտեան ջարդերէն ետք, ան հեռացած է իր ծննդավայրէն եւ հասած՝ Ա․Մ․Ն․:
Ուսանած է բժշկութիւն «Long Island College Hospital»-ի մէջ եւ շրջանաւարտ եղած է 1905-ին:
Գործունէութիւն
ԽմբագրելԳործած է իբրեւ բժիշկ, միաժամանակ հետեւած է իր ծննդավայրին եւ հայկական աշխարհին անցուդարձերուն եւ տեղեակ ացած՝ Հայկական ջարդերու եւ Ցեղասպանութեան մանրամասնութիւններուն մասին:
1916-ին հրաժարած է բժշկական կեանքէ եւ կազմակերպած է կամաւոր աշխատանքի խումբեր, երթալու իր հօրենական հողերը, օգտակար դառնալու համար իր ազգակիցներուն:
1916-ին, բժիշկ Յովսէփեան գլխաւորած է կամաւորներու խմբակ մը եւ հասած՝ Հայաստան: Ան ականատես եղած է հարիւր-հազարաւոր անօթի, ծառաւ, անօթեւան հայ գաղթականներու վիճակին, երբ Տիֆ համաճարակը մահ կը սփռէր:
Կամաւորներու խմբակը, իր գլխաւորութեամբ, մինչեւ 1918 արդիւնաւոր բժշկական խնամք-բուժում մատուցած է 40 000 հայ գաղթականներու: Հազարաւոր հայ գաղթականներ փրկուած են ստոյգ մահէ[4][5]: Այս պատճառով ան գաղթականներուն կողմէ կոչուած է «Հրեշտակ փրկիչ» եւ «Փրկիչ բժիշկ»:
Երկու տարուան կամաւոր ծառայութենէ ետք, վերադարձած է Ա․Մ․Ն․ եւ շարունակած է գործել իբրեւ բժիշկ, իր գիտութիւնը ի սպաս դնելով հայ եւ ամերիկացի հիւանդներուն:
Ան ամուսնացած է Մաքրուհի Աշճեանի հետ: Անոնք բախտաւորուած են երկու զաւակներով՝ Մարժորի եւ Էտկար, որ իր հօրը նման ուսանած է բժշկութիւն եւ եղած համբաւաւոր մասնագէտ բժիշկ:
Բժիշկ Մովսէս Յովսէփեան եւ տիկինը՝ Մաքրուհի Յովսէփեան, հանրային գործունէութիւն եւ ծառայութիւն ունեցած են յատկապէս Հ. Բ. Ը. Մ.-ի ծիրին մէջ: Անոնց զաւակները հետեւած են իրենց ծնողներուն բարեսիրական ուղեգիծին: Բժիշկ Էտկար Յովսէփեան Հայաստանի մեծ երկրաշարժի օրերուն, 1988-ին, մարդասիրական մեծ օժանդակութիւն հասցուցած է աղէտեալ հայ ժողովուրդին: Անոր օժանդակութիւնը եղած է նիւթակ, բարոյական եւ բժշկական:
Յովսէփեան եղած է Նիւ Եորքի եւ Արեւելեան Ամերիկայի ղեկավար ռամկավար ազատականներէն մէկը: Իր անունով կոչուած է Ռ․Ա․Կ․-ի Նիւ Եորքի ակումբը[6]:
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 https://mirrorspectator.com/2011/05/14/honoring-ny-area-early-writers-and-intellectuals-of-the-mirror-spectator/
- ↑ New York State Journal of Medicine (անգլերէն)։ Medical Society of the State of New York։ 1953։ էջ 219
- ↑ New York State Journal of Medicine (անգլերէն)։ Medical Society of the State of New York։ 1953։ էջ 219
- ↑ «Honoring NY-Area Early Writers and Intellectuals of the Mirror-Spectator»։ The Armenian Mirror-Spectator (անգլերէն)։ 2011-05-14։ արտագրուած է՝ 2021-05-13
- ↑ «Humble FAR Honoree Housepian Follows in Parents' Footsteps» (անգլերէն)։ 16 January 2010
- ↑ «Հայոց Ցեղասպանութենէն Վերապրած Բժիշկ Մովսէս Յովսէփեան»։ Hairenik Weekly Newspaper։ 2023-05-11։ արտագրուած է՝ 2023-07-19