Քերէփեշի

Քերեփեշի հանգստարան, հիմնուած է 1847-ին

Քերեփեշի հանգստարան (հունգարերէն՝ Kerepesi úti temető)՝ Պուտափեշտի ամէնայայտնի գերեզմանատունն է: Հունկարիոյ ամէնահին գերեզմանատուներէն մեկն է, որ գրեթէ ամբողջութեամբ պահպանուած է:

Պատկեր:.jpg

Նկարագրութիւն

Հիմնուած է 1847-ին, մօտ է Արեւելեան Երկաթուղային կայարանին (հունգարերէն՝ Keleti pályaudvar) եւ անոր կարելի է հասնիլ Պուտափեշտի Մեթրոյի 2^րդ գիծով, քանի որ կեդրոնէն ընդամենը երկու քիլոմեթրի վրայ է: Քերեփեշին Եւրոպայի ամէնամեծ Ազգային դամբարանոցային կառոյցներէն մեկն է իր շուրջ 56 հեքթար տարածքով: Երբեմն անոր կ'ըսեն Պուտափեշտի Փէր Լաշէզ:
Գերեզմանատունին մէջ առաջին յուղարկաւորութիւնը կատարուած է բացումէն երկու տարի անց՝ 1849-ին, որմէ ետք հոս ամփոփուած են շատ նշանաւոր մարդոց աճիւնները՝ պետական այրերու, գրագէտներու, ճարտարապետներու, դերասաններու, երգահաններու, գիտնականներու եւ այլն, անոնցմէ որոշներուն կառուցուած են յատուկ շիրիմներ կամ դամբարաններ:
1952-ին գերեզմանատունը յուղարկաւորութիւններու համար գոց յայտարարուած էր։ Մասնաւորաբար, պատճառաւ, որ անիկա ԵՀՊ-ին ատենը աւերուած էր, նաեւ, մասնաւորաբար, քաղաքական պատճառներով, քանի որ համայնաւարներու կառաւարութիւնը կը ձգտեր նսեմացնել «աշխատաւոր դասի» շիրիմներու օգտագործումը:

Նշանաւոր Ամփոփուածներ

Քերեփեշի հանգստարանը կը պարունակէ Հունկարիոյ երեք առաջատար պետական գործիչներու դամբարաններ՝

• Lajos Batthyány
• Ֆերենց Տէնք Ferenc Deák (1876)
• Լայոշ Քոսաութ Lajos Kossuth (1894)
• հոս կայ նաեւ 1868-ին կառուցուած դամբարան մը, Հունկարիոյ ծանր արդիւնաբերութեան հիմնադիր Ábrahám Ganz-ի պատուին

Այլ նշանաւոր անձերն են՝

• բանաստեղծ Էնտրէ Ատի (հունգարերէն՝ Ady Endre[1] 1877-1919)
• պատմագէտ, վարչապետ Եոժեֆ Անթալ (Antall József 1932-93)
• նկարիչ Միհաիյ Զիչի (Zichy Mihály 1906)
• ճարտարապետ Միքլոշ Իպլ (Ybl Miklós 1891)
• ելեկտրականութեան ճարտարագէտ (Bláthy Ottó 1860-1939)
• բնագէտ Էթվեոշ Լորանտ (Eötvös Loránd 1848-1919)
• երգահան Ֆերէնց Էրքել (Erkel Ferenc 1810-93)
• քանդակագործ Եանոշ Ֆատրուս (Fadrusz János 1858-1903)
• գրագէտ, բանաստեղծ, թարգմանիչ Տեորտի Ֆալուտի Faludy György 2006
• լրագրող, քաղաքագէտ Ֆերէնց Ֆէյթեոյ Fejtő Ferenc 2008
• Նոպէլեան Մրցանակ ստացած քիմիագէտ Տեորտի Հեւեշի (George de Hevesy 1966)
• գրագէտ Մոր Եոկաի (Jókai Mór, 1904)
• բանաստեղծ Աթիլա Եաժէֆ (József Attila 1937)
• նախագահ Միհաի Քարոեի (Károlyi Mihály 1955)
• գրագէտ, թարգմանիչ Քարլ-Մարիա Քերթպէնեի (Kertbeny Karl-Maria 1882)
• բանաստեղծ, թատերագիր, նկարիչ Քիսֆալուտի Քարոեի (Kisfaludy Károly 1830)
• ճարտարապետ Էտեոն Լէխներ (Lechner Ödön 1914)
• փիլիսոփայ Տեորտ Լուքաչ (Lukács Georg 1941)
• նախագահ, իրաւաբան Ֆերէնց Մադլ (Mádl Ferenc 2011)
• գրագէտ Քալման Միքսաթ (Mikszáth Kálmán 1910)
• գրագէտ Ժիկմոնտ Մորիս (Móricz Zsigmond 1942)
• նկարիչ Միհաեի Մունքասի (Munkácsy Mihály 1900)
• տնտեսագէտ Քարլ Փոլանեի (Polanyi Karl 1964)
• գիւտարար Թիվատար Պուշքաշ (Puskás Tivadar 1893)
• բանաստեղծ Միքլոշ Ռատնոթի (Radnóti Miklós (poet) 1944)
• թուաբանագէտ Փրիտիեշ Րիս (Riesz Frigyes 1956)
• բժիշկ Իկնաս Զէմելվէյս (Semmelweis Ignaz 1865)
• ճարտարապետ Իմրէ Շթէյնտլ (Steindl Imre 1902)
• քանդակագործ Ալայեոշ Շթրոպլ (Stróbl Alajos 1926)
• բանաստեղծ Միհաի Պապիչ (Babits Mihály 1883-1940)
• գրագէտ Պէլա Պալաժ (Balázs Béla 1884-1949)
• նկարիչ Միքլոշ Պարապաշ (Barabás Miklós 1810-98)
• վարչապետ Իշթուան Պէթլէն (Bethlen István1874-1946)
• գրագէտ Անթալ Սերպ (Szerb Antal 1945)
• բնագէտ Լեոյ Սիլարտ (Szilárd Leó 1964)
• լեզուաբան Արմին Վամպերի (Vámbéry Ármin 1913)
• բանաստեղծ Միհաիյ Վեորեոշմարթի (Vörösmarty Mihály 1855՝ ամէնապահպանուած շիրիմներէն է)
• երգահան Լեոյ Վէյներ (Weiner Leó 1960)
• երիցս վարչապետ Շանտոր Վեքերլէ (Wekerle Sándor 1921)

Կոթողներ

Մեդիա ֆայլեր

Ուիքիպահեստ նախագիծի Քերէփեշի ստորոգութեան մէջ կրնաք գտնել յաւելեալ պատկերազարդում այս նիւթի վերաբերեալ։

Արտաքին Jղումներ

• A Kerepesi úti temető 1999-ben Budapesti Negyed 25. (1999/3)
• Séta a kerepesi temetőben Archived 2011-11-03 at the Wayback Machine.