Բաթրայի Ծոցը

Բաթրայի Ծոցը ((յունարէն) Πατραϊκός κόλπος) Յոնեական Ծովուն արեւելեան բաժինն է։  Արեւմուտքէն «փակուած» է Ռիօ Նեղուցէն (յաճախ կ՛անուանուի Փոքրիկ Տարտանել), որ զայն Կորնթոսի Ծոցին կը կապէ։ Ռիօ Նեղուցին վրայ 2004 թուականին կը վերջանայ կառուցումը Ռիօ-Անթիռիօ կամուրջին․ կամուրջը իրարու կը կապէ Նեղուցին երկու ծայրերուն գտնուող՝ Ռիօ քաղաքը (Պելոպոնես) եւ Անթիռիօ գիւղը (Էթօլոաքարնանիա)։ Կամուրջին արեւելեան կողմը կը գտնուի Կորնթոսի Ծոցը, իսկ արեւմտեան՝ Բաթրայի Ծոցը։

Բաթրային Ծոցը

Աշխարհագրական Դիրք

Կեդրոնական Յունաստանի դիրքը

Պելոպոնեզին դիրքը

Բաթրայի Ծոցը կը գտնուի Կեդրոնական Յունաստանի եւ Պելոպոնեսի միջեւ, Կորնթոսի Ծոցին արեւմտեան կողմը։  Անունը առած է անոր հարաւ-արեւեմտեան ափերուն վրայ գտնուող Փաթրա քաղաք-նաւահանգիստէն․ Յունաստանի 3-րդ մեծ քաղաքը։

Արեւմուտքէն, Յոնեական Ծովուն հետ սահմանը Արաքսոս Άραξος հրուանդանի (Պելոպոնես) եւ Կեղրոնական Յունաստանին հարաւ արեւմտեան ծայրամասը գտնուող Օքսիա Οξεία կղզիակին միջեւ «ծիր»ն է։

Բաթրայի Ծոցին երկայնքն է 40-50 քլմ․ իսկ լայնքը՝ 10-20 քլմ․։  Խորութիւնը կը հասնի մինչեւ 130 մ․ Լաքոփեթրա Λακκόπετρα շրջանի բացերը։

Ծովային խաչմերուկ

Ռիօ-Անթիռիօ կամուրջը․ արեւմուտքին (նկարին հիւսիսը) Բաթրայի Ծոցը եւ արեւելքին (նկարին հարաւը) Կորնթոսի Ծոցը։ Նշենք թէ կամուրջին կառուցման գլխաւոր ճարտարապետը, հայազգի էր՝ Պերճ Միքայէլեան։

Բաթրա քաղաք-նաւահանգիստը, Ծոցին ամենամեծ նաւահանգիստն է եւ Յունաստանի երկրորդը, Բիրէայէն ետք ու ծոցին հարաւ արեւմուտքը կը գտնուի։  Մեծ նաւ-անցանաւերը ferry-boat Փաթրայէն ամենօրեայ հերթականութեամբ դէպի Իտալիոյ արեւելեան նաւահանգիստները՝ Անքոնա, Վենետիկ, Բրիտեզի եւ Թրիեսթէ կ՛ուղղուին․ Եւրոպայի առեւտուրի դուռն է, մանաւանդ կեդրոն-արեւմտեանՊալքանեան երկիրներու միջեւ տեղի ունեցած բախումներու ընթացքին ու ատկէ ետք (Պոզնիոյ պատերազմ 1992-1995 եւ Խրուաթիօ պատերազմ 1991-1995)։

Նոյնպէս ամենօրեայ յաճախականութեամբ դէպի Յոնեական կղզիներ տեղի կ՛ունենայ նաւ-անցանաւերու երթեւեկութիւնը՝ Քերքիրա, Քեֆալոնիա, Զաքինթոս եւ նաեւ դէպի Մեսոլոկի (դիմացի ափ)։ Իսկ Ռիօ քաղաքի նաւահանգիստէն անցանաւերու երթեւեկութիւնը դէպի Անթիռիօ օրուան ընթացքին մօտաւորապէս ամէն 15-20 վայրկեան անգամ կ՛ըլլայ։

Ռիօ-Անթիռիօ կամուրջը Պեղոպոնեզը Πελοπόννησος եւ Ատտիկէն Αττική կը կապէ Յունաստանի մայր ցամաքամասի արեւմտեան մասին՝ Կեդրոնական Յունաստանի արեւմտեան բաժին եւ Իբիրոս։

Պատմական անդրադարձ

Անուանումը

Հին տարիներուն, Կորնթոսի Ծոցին շարունակութիւնը կը համարուի,  յատկապէս՝ անոր նախածոցը։ Բաթրայի Ծոցը անունին կը հանդիպինք Վենետիկցի նաւաստիներուն նկարագրութիւններուն եւ Բետրօ Թաֆուր Pedro Tafur  ծովագնացին արձանագրութիւններուն մէջ (1435)։

Հետագային զայն կը կոչեն Նաֆփաքթոյի Ծոց, ուր եւ տեղի կ՛ունենայ Նաֆփաքթոյի ծովամարտը, ծանօթ նաեւ իբրեւ Լեփանտոյի ծովամարտ (1571)։

1821 թուականէն արդէն, կարգ մը արձանագրութիւններուն մէջ Ծոցին սահմանը Կորնթոսի Ծոցին հետ Ռիօ Անթիռիօ նեղուցն է։

Փաթրայի Ծոցը․ դիտուած Պեղոպոնեզի հիւսիս արեւմտեան ափերէն

Ռազմական դիրքը

Բաթրայի Ծոցը պատմութեան ընթացքին բազմաթիւ ծովամարտերու թատերաբեմ եղած է․ կարեւորները․-

1499-ին Լեփանտոյի 1-ին ծովամարտը, ծանօթ նաեւ իբրեւ Սափենզայի ծովամարտը, Վենետիկի համրապետութեան եւ Օսմանեան Կայսրութեան միջեւ,

1500-ին Լեփանտոյի 2-րդ ծովամարտը,

1571-ին Լեփանտոյի 3-րդ ծովամարտը, Եւրոպայի Կաթոլիկ Դաշնակից պետութիւններուն եւ Օսմանեան Կայսրութեան միջեւ,

1772-ին Փաթրային ծովամարտը, Ռուսական եւ Օսմանեան կայսրութեանց միջեւ։

Ծոցին հարստութիւնը

Բաթրային ծոցը․ դիմացը Կիոնա լեռ, Էթոլիա

Բաթրայի Ծոցին բնապահպանման արժէքը մեծ է, շնորհիւ Մեսոլոկի Missolonghi Lagoon, Էթօլիքօ Aitoliko Lagoon եւ Արաքսօ λιμνοθάλασσα Πάπα ծովալիճերուն։ Անոնք կը պահպանուին Ramsar Convention-ին դաշինքով։ Ծոցին շուրջը կը զարգանայ ձկնորսութիւնը։

Ծոցը անուշ ջուրով կը մատակարարեն Ահելոօս եւ էվինոս գետերը, որոնք կը թափին Ծոցին հիւսիս արեւելեան կողմը,  նաեւ՝ Բիրոս եւ Ղլաւքոս գետերը, որոնք կը թափին Ծոցին հարաւ եւ հարաւ արեւելեան կողմը։

Տե՛ս նաեւ

Ռիօ-Անթիռիօ կամուրջ

Բաթրա

Կորնթոսին Ծոցը

Արտաքին յղումներ

1. Ռիօ-Անտիռիօին կամուրջը(յունարէն)
2. Կորնթոսի Ջրանցքը(ֆր.)
3. Լեփանտօին պատերազմը(անգլերէն)
4. Ramsar Convention - դաշինքը(ֆր.)
5. Մեսոլոկի գոց ծովը ծովալիճ(անգլերէն)
6. Էթօլիքօ գոց ծովը(անգլերէն)